Μουσική σύνθεση με έμφαση στη θρησκευτική μουσική

Abstract

Sacred music does not play a lead role in music composition nowadays as it used to happen in the past. Βut it exists throughout the years because all human societies try to answer in fundamental questions that have to do with their existence and their evolution. Needless to say that they try to answer to those questions through religion. It was the historical meaning of sacred music which drove me to choose "Music composition with emphasis on Musica Sacra" as a subject for my PhD. I mean of course the forms which in Western Europe are parts of the same historical chain (Motetus, Missa, Psalms and other). The Methodology of this work was based on the historical and ethical study of music compositions from the first "organum" and "discantus" of Perotin until those of our days. The aims were first and foremost the teaching in practical level in composition of polyphonic music and on the other h and, the music composition (of ancient types of music) with the change of "modal" music to a modern language. The Capitals and the form of the subject consist of historical documents, philosophical and ethical mentions, analysis and presentation of the music pieces I have composed for the PhD. In that music pieces a bimodality is adapted (simultaneous usage of different modus) and follows a form that is normally used in music pieces with strictly sacred character that made their appearance in the early 17th century. They are used modal melodies of "Gregorian chant" the harmonical language is mainly tonal and the vocal part is mainly oriented to a simple rhythmical narration of the texts. In the end the music itself tries to express clearly the text and become bringer of the meaning of the words and feelings which hide behind it.

Η θρησκευτική μουσική, δεν έχει πλέον σήμερα κεντρική θέση στην Μουσική Δημιουργία, όπως σε χρόνους προγενέστερους, αλλά έχει συνεχή παρουσία και αυτό γιατί όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες στο βάθος της Ιστορίας επιχειρούν μέσω της θρησκείας να απαντήσουν στα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης και εξέλιξης τους. Η ιστορική λοιπόν σημασία της θρησκευτικής μουσικής με οδήγησε ώστε να επιλέξω ως θέμα της Διδακτορικής μου Διατριβής την «Μουσική Σύνθεση με έμφαση στην Θρησκευτική Μουσική». Αναφέρομαι βεβαίως στις μορφές οι οποίες αποτελούν στη Δυτική Ευρώπη μια αλυσιδωτή ιστορική καταβολή (Μοτέτο, Λειτουργία, Ψαλμοί κ.α.). Η μεθοδολογία της εργασίας στηρίχθηκε, υπό το πρίσμα βεβαίως και την παραδοχή της αναγκαιότητας της θρησκευτικής τέχνης στον σύγχρονο κόσμο, στην ιστορική, μουσικολογική και αισθητική μελέτη έργων και μορφών από τα πρώτα Organum και discantus του Perotin έως τις ημέρες μας. Οι στόχοι ήταν αφ' ενός η διδασκαλία σε λειτουργικό επίπεδο στην Σύνθεση της Πολυφωνικής μουσικής αφ' ετέρου η υλοποίηση του καθεαυτού μέρους της διατριβής, δηλαδή η σύνθεση έργων (μορφών αρχαϊκών) με μεταλλαγή της modal μουσικής σε μια σύγχρονη γλώσσα. Τα κεφάλαια και η δομή της εργασίας αποτελούνται από ιστορικά στοιχεία, φιλοσοφικές και αισθητικές αναφορές, ανάλυση και παρουσίαση των έργων που συνέθεσα για τη διατριβή. Στα έργα υιοθετείται η Πολυτροπικότητα (ταυτόχρονη χρήση αλλότροπων κλιμάκων ή μετάβαση από τον ένα τρόπο στον άλλο με το ίδιο τονικό κέντρο), ακολουθείται δομή η οποία παραπέμπει στα έργα με αυστηρό θρησκευτικό ύφος των αρχών του 17ου αιώνα. Χρησιμοποιούνται modal μελωδικές γραμμές «γρηγοριανού ύφους, η αρμονική γλώσσα είναι θεμελιωδώς τονική, το λειτουργικό μέλος ότι αφορά το κείμενο είναι αποκλειστικά συλλαβικό και το φωνητικό ύφος προσανατολίζεται ουσιαστικά προς απλή ρυθμική απαγγελία των κειμένων. Τέλος η μουσική ως περιεχόμενο προσπαθεί να εκφράσει με σαφήνεια το κείμενο και να γίνει φορέας της έννοιας των λέξεων και των συναισθημάτων που βρίσκονται πίσω από αυτό.