Η δουλεία στον Φίλωνα τον Αλεξανδρέα

Abstract

The first pure sense of freedom, a human deterministic concept as a social being, is created and exists within the political community group of the Greek asty during archaic and mainly classical period. The downside of freedom, slavery, existent from the first social aggregations of humanity and functioning within institutions and regulated rules throughout the course of antiquity, varied as to the workload and the type of work, in which the bodies of the status of servants was entrusted. The space- time frame in which there is the interest of this thesis , through the negotiation of the corpus of Philo of Alexandria , is particularly revealing as to the different views and the fluidity of ideas , featuring both the Israeli entity and the broader cultural and socio - political status of Alexandria , Egypt , in the early imperial period . The founder of the city , probably foresaw the prospects of this “asty” , which connected the north and south and west to east. Alexandria, a crossroads of cultures throughout the duration of the Ptolemaic period and the subsequent years of Roman rule, was a meeting point, among other things, for the different relating to freedom opinions, which an operator was carrying to the largest trade port of the known world. The Greek clear look at social work and living conditions, was related with the nebulous mystery arrests of Asians and stand next to the Roman of fairness opinions of that period. Within this framework, takes place in the spiritual firmament the advent of Philo the Jew, a thinker impregnated by this multicultural amalgam, who offers his own perspective on the issues of slavery and freedom, in the light of the Jewish monotheistic religion . And this, addressing the connoisseur of Greek language of that time, which functioned as a lingua franca throughout the known world. Freedom, in the light of Philo, takes a special connotation, an uplifting spiritual connotation, which stems from the human relationship with the divine element. This relationship , receiving the title character of the peoples of the Near East, the Greek area is virtually unknown into these traits , though sincere reverence toward the divine and the avoidance of “hybris” as a characteristic of the Greek stance in relations both among mortals and in those with the gods . The thought of Philo serving as springboard position relative to the binary composite freedom - slavery progress in social and cultural terms , while passing by the servile status in a deity , in that of friendship with it done during the period with the advent of the Christian message . Christendom generally looks forward to such a personal relationship of the faithful among themselves and with God , and the corpus of works of Philo stands as a step on the conquest of this relationship .

Το πρώτο καθαρό νόημα της ελευθερίας, έννοιας προσδιοριστικής του ανθρώπου ως κοινωνικού όντος, δημιουργείται και υφίσταται εντός της ομάδας της πολιτικής κοινότητας του ελληνικού άστεως των αρχαϊκών και κυρίως των κλασικών χρόνων. Ο αντίποδας της ελευθερίας, η δουλεία, υπαρκτή από τις πρώτες κοινωνικές συσσωματώσεις του ανθρώπινου γένους και λειτουργώντας εντός θεσμικά κατοχυρωμένων κανόνων καθ’ όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας, ποίκιλλε ως προς το φόρτο αλλά και το είδος εργασίας, με το οποίο οι φορείς της ιδιότητας του δούλου ήταν επιφορτισμένοι. Το χωρο-χρονικό πλαίσιο, εντός του οποίου εντάσσεται το ενδιαφέρον της παρούσας διατριβής, μέσω της πραγμάτευσης του corpus του Φίλωνα του Αλεξανδρέα, είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικό ως προς τις διάφορες απόψεις αλλά και τη ρευστότητα ιδεών, που χαρακτηρίζει τόσο τον Ισραηλίτη φορέα τους αλλά και το ευρύτερο πολιτιστικό και κοινωνικο-πολιτικό status της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, κατά τα πρώτα αυτοκρατορικά χρόνια. Ο ιδρυτής της πόλης, πιθανώς διείδε τις προοπτικές εξέλιξης αυτού του άστεως, το οποίο συνέδεε βορρά και νότο και δύση με ανατολή. Η Αλεξάνδρεια, ένα σταυροδρόμι πολιτισμών καθ’ όλη τη διάρκεια της πτολεμαϊκής περιόδου αλλά και στα μετέπειτα χρόνια της ρωμαιοκρατίας, στάθηκε σημείο συνάντησης, εκτός των άλλων και για τις διάφορες περί ελευθερίας απόψεις, τις οποίες οι φορείς τους κόμιζαν στο μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι του τότε γνωστού κόσμου. Η ελληνική ξεκάθαρη ματιά στις κοινωνικές συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, ήρθε να συγχρωτιστεί με τις νεφελώδεις μυστηριακές συλλήψεις των ασιατών, καθώς και να σταθεί δίπλα στις ρωμαϊκές περί δικαιοσύνης απόψεις εκείνης της περιόδου. Εντός αυτού του πλαισίου, λαμβάνει χώρα στο πνευματικό στερέωμα η έλευση του Φίλωνα του Ιουδαίου, ενός διανοητή διαποτισμένου από το πολυπολιτισμικό αυτό αμάλγαμα, ο οποίος προσφέρει την δική του οπτική στα ζητήματα που άπτονται της δουλείας και της ελευθερίας, υπό το πρίσμα της ισραηλιτικής μονοθεϊστικής θρησκείας. Και αυτό, απευθυνόμενος στον γνώστη της ελληνικής γλώσσας της εποχής, η οποία λειτουργούσε ως lingua franca σε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο. Η ελευθερία, υπό το πρίσμα του Φίλωνα, λαμβάνει μια ιδιαίτερη χροιά, μια χροιά πνευματικής ανάτασης, η οποία πηγάζει από την ανθρώπινη σχέση με το θείο στοιχείο. Η σχέση αυτή, που λαμβάνει το χαρακτήρα κυριότητας στους λαούς της Εγγύς Ανατολής, στον ελληνικό χώρο είναι σχεδόν άγνωστη υπ’ αυτά τα γνωρίσματα, αν και η ειλικρινής ευλάβεια απέναντι στο θείο και η αποφυγή της ύβρεως δίνουν το στίγμα της ελληνικής στάσης στις σχέσεις τόσο μεταξύ των θνητών όσο και σε αυτών με τους θεούς. Η σκέψη του Φίλωνα επέχει θέση εφαλτηρίου για την σχετική με το δυαδικό σύνθεμα ελευθερία-δουλεία πρόοδο, σε κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο, ενώ το πέρασμα από το δουλικό status σε μια θεότητα, σε εκείνο της φιλίας με αυτό, γίνεται κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου με τον ερχομό του Χριστιανικού μηνύματος. Ο Χριστιανικός κόσμος προσβλέπει γενικά σε μια τέτοια προσωπική σχέση των πιστών τόσο μεταξύ τους όσο και με το Θεό και το corpus των έργων του Φίλωνα ίσταται ως μια βαθμίδα στην κλίμακα για την κατάκτηση αυτής της σχέσης.