Empirical essays on fiscal policy and dept sustainability

Abstract

This doctoral thesis aims to contribute to the ongoing research on fiscal policy and debt sustainability. By employing state-of-the-art econometric techniques, the thesis (i) sheds new light into the factors that can determine fiscal policy behavior and fiscal sustainability, focusing on the interaction of fiscal policy with financial markets, (ii) reassesses the interplay of fiscal policy with the external sector of the economy, and (iii) revisits the timing of successful fiscal retrenchments in an alternative modeling context. The thesis is founded on three independent empirical essays. Each essay contributes to a distinct literature strand. The first essay assesses the sustainability of public finances in the EMU by explicitly accounting for the impact of financial markets on the dynamic fiscal policy reaction function. The aim is to account for the expectations of sovereign debt lenders as regards the ability of the state to finance its obligations, which has not been integrated in relevant studies. Omitting an important interpreting factor of fiscal policy behavior could bias both fiscal sustainability empirical estimates and the underlying implications on public debt dynamics. By employing alternative dynamic panel estimators and incorporating public investors’ expectations, the analysis concludes in favor of public debt stabilization efforts in the EMU over the 1988-2009 period and financial market-based pressure for fiscal improvement.The second essay revisits the role of discretionary fiscal policy actions on current account deficit adjustment episodes in OECD economies. Such episodes that refer to a sizeable improvement of the current account deficit are often associated with increased cost in terms of adjustment in macroeconomic fundamentals. Ιn a recursive discrete choice panel framework, the aim is to assess whether large fiscal contractions can affect the incidence of large current account deficit reversal episodes. Following, the essay investigates the adjustment path of key economic indicators during such reversal episodes, controlling for episodes’ diversity according to the underlying fiscal posture. The econometric estimates put forward that large fiscal consolidations to control an adverse fiscal outlook seem to mitigate pressures for an abrupt external sector adjustment. Also, the drivers of current account deficit adjustments differ according to fiscal contractions and expansions. The third essay proposes an alternative empirical framework to study the timing of historical fiscal consolidations in OECD countries and their effectiveness in mitigating public debt ratio imbalances. By extending the Markov regime switching framework in a panel data context, the analysis controls for the limitations of standard empirical approaches in the relevant literature and identifies endogenously from the data (successful) fiscal adjustment episodes. This modeling approach can perfectly capture the initiation and successful realization of historical fiscal consolidations, expanding the episodes after the 2008 economic crisis. The empirical estimates predict persistent debt imbalances in some OECD economies after the crisis, despite sizeable fiscal correction efforts.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει σαν στόχο να συνεισφέρει στην εν εξελίξει έρευνα αναφορικά με τη δημοσιονομική πολιτική και τη βιωσιμότητα του χρέους. Κάνοντας χρήση εξελιγμένων οικονομετρικών τεχνικών, η διατριβή, πρώτον, διερευνά τους παράγοντες που δύνανται να καθορίσουν τη συμπεριφορά της δημοσιονομικής πολιτικής και τη δημοσιονομική βιωσιμότητα, εστιάζοντας στην αλληλεπίδραση δημοσιονομικής πολιτικής και χρηματοπιστωτικών αγορών δεύτερον, επανεκτιμά τη συσχέτιση της δημοσιονομικής πολιτικής με τον εξωτερικό τομέα της οικονομίας και, τέλος, εξετάζει τις επιτυχείς δημοσιονομικές προσαρμογές σε ένα εναλλακτικό πλαίσιο μοντελοποίησης. Η διατριβή αποτελείται από τρία ανεξάρτητα εμπειρικά δοκίμια. Κάθε δοκίμιο συνεισφέρει ερευνητικά σε διακριτό κεφάλαιο της βιβλιογραφίας. Το πρώτο δοκίμιο αξιολογεί τη διατηρησιμότητα των δημοσίων οικονομικών στην ΟΝΕ, λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών στη δυναμική συνάρτηση αντίδρασης της δημοσιονομικής πολιτικής. Σκοπός είναι να ληφθούν υπόψη οι προσδοκίες των δανειστών όσον αφορά στην ικανότητα του κράτους να χρηματοδοτεί τις υποχρεώσεις του, παράγοντας που δεν έχει ενσωματωθεί σε παρόμοιες αναλύσεις. Παραλείποντας ένα σημαντικό παράγοντα ερμηνείας της δημοσιονομικής συμπεριφοράς θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεροληπτικές εκτιμήσεις για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και τη δυναμική του δημόσιου χρέους. Χρησιμοποιώντας εναλλακτικούς δυναμικούς εκτιμητές δεδομένων πάνελ και ενσωματώνοντας τις προσδοκίες των επενδυτών δημοσίου χρέους, η ανάλυση υποστηρίζει την ύπαρξη προσπαθειών σταθεροποίησης του δημοσίου χρέους στην ΟΝΕ κατά την περίοδο 1988-2009 καθώς και πίεση από τις χρηματοπιστωτικές αγορές που οδηγεί σε βελτίωση των δημόσιων οικονομικών. Το δεύτερο δοκίμιο επανεξετάζει το ρόλο της δημοσιονομικής πολιτικής κατά τις περιπτώσεις προσαρμογής του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε χώρες του ΟΟΣΑ. Τα επεισόδια αυτά, τα οποία αφορούν σε σημαντική βελτίωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, συχνά συνδέονται με αυξημένο κόστος προσαρμογής στα μακροοικονομικά μεγέθη. Στο πλαίσιο «αναδρομικού» υποδείγματος διακριτών μεταβλητών, σκοπός είναι να διερευνηθεί εάν μεγάλες δημοσιονομικές προσαρμογές μπορούν να οδηγήσουν σε ευμεγέθη προσαρμογή στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Παράλληλα, ερευνάται η πορεία βασικών οικονομικών μεγεθών κατά τη διάρκεια τέτοιων επεισοδίων προσαρμογής του εξωτερικού τομέα, διαχωρίζοντας τα επεισόδια σύμφωνα με την ακολουθούμενη δημοσιονομική πολιτική. Από τις οικονομετρικές εκτιμήσεις συνάγεται ότι οι δημοσιονομικές προσαρμογές που βελτιώνουν τη δημοσιονομική προοπτική φαίνεται να αμβλύνουν και τις πιέσεις απότομης προσαρμογής των ελλειμμάτων του εξωτερικού τομέα. Επιπρόσθετα, οι παράγοντες που οδηγούν σε ευμεγέθη προσαρμογή του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών διαφέρουν μεταξύ περιοριστικής και επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. Στο τρίτο δοκίμιο προτείνεται μια εναλλακτική εμπειρική μέθοδος για τη μελέτη των ιστορικών περιπτώσεων δημοσιονομικής εξυγίανσης στις χώρες του ΟΟΣΑ και της αποτελεσματικότητάς τους στην άμβλυνση των ανισορροπιών του δημόσιου χρέους. Επεκτείνοντας το Μαρκοβιανό υπόδειγμα εναλλαγής καθεστώτος σε δεδομένα πάνελ, η προσέγγιση βελτιώνει τους περιορισμούς των εμπειρικών μεθόδων της βιβλιογραφίας και προσδιορίζει ενδογενώς από τα δεδομένα τα (επιτυχημένα) επεισόδια δημοσιονομικής προσαρμογής. Η προσέγγιση αυτή μοντελοποίησης συλλαμβάνει πλήρως την έναρξη και επιτυχή υλοποίηση των ιστορικών περιπτώσεων δημοσιονομικής εξυγίανσης, διευρύνοντας τα επεισόδια μετά την οικονομική κρίση του 2008. Οι οικονομετρικές εκτιμήσεις προβλέπουν συστηματικές ανισορροπίες του χρέους σε ορισμένες οικονομίες του ΟΟΣΑ μετά την κρίση, παρά τις σημαντικές προσπάθειες δημοσιονομικής διόρθωσης.