Οι στρατηγικές ανάπτυξης και επέκτασης των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους και ο ελληνικός τουρισμός

Abstract

This doctoral dissertation deals with inbound tourism to Greece within the context of air transport and specifically through the strategic choices of a singular form of air transport, such as low-cost carriers. The growth of these companies is one of the most significant global developments in the air transport industry. This “new” type of air transport has thoroughly and decisively stirred up the status quo in air transport and specifically, the so-called traditional air transport networks, through the introduction of the low-cost model that permits these airlines to offer economically competitive tickets to their customers. The low-cost carriers (LCCs) are a significant dimension in the modern development and competition strategies of the air transport industry. The dissertation focuses upon defining the determinant factors in the development strategies of the LCCs, as well as the influence of these strategic choices upon Greek tourism. The dissertation’s purpose is to describe their business model and to record the strategies that they follow. The case study research approach was selected in relation to the methodology in order to investigate the strategies of the low-cost carriers and their potential influences on inbound tourism to Greece. This choice is largely dependent upon the nature of the objective and the questions that are raised, which takes into consideration the restrictions relating to the scarce and fragmented statistics that are available on the low-cost carriers, at least in relation to Greece and their air connections to it. In conclusion, we could say that air transport is an integral part of the tourist product and that optimism has prevailed in recent years on the interconnection by air of the central and regional airports in Greece with European destinations. The entry by new airlines into AIA (Athens International Airport), which directly connect the European destinations to Athens, as well as the developments in Eastern Europe, through the incorporation of many nations into the European Union, has created a new status quo for air transport and the connection of Athens to the Central and Eastern European airports. The chartered flight airlines that were traditionally connected to the growth of Greek tourism have attempted to review their business model, so as to compete with the low-cost carriers. Greece is considered to be a high-cost market, due to the various charges on the air transport duties. The State needs to act in collaboration with all authorities involved in order to retain and support the presence of LCCs at Greek airports, in addition to the need to also compete with the other traditional markets.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή προσεγγίζει το θέμα του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα υπό το πρίσμα των αερομεταφορών και ειδικότερα μέσω των στρατηγικών επιλογών μιας ιδιότυπης μορφής αερομεταφορέων, όπως είναι οι αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους (Low Cost Carriers). Η ανάπτυξη των εταιριών αυτών αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στο χώρο των αερομεταφορών παγκοσμίως. Αυτός ο «νέος» τύπος αερομεταφορέων έχει αναταράξει σε βάθος και αποφασιστικά το καθεστώς των αερομεταφορών γενικά και συγκεκριμένα των αποκαλούμενων παραδοσιακών αερομεταφορέων δικτύων με την εισαγωγή ενός επιχειρησιακού μοντέλου χαμηλού κόστους, το οποίο επιτρέπει σε αυτές τις αερογραμμές να προσφέρουν οικονομικά εισιτήρια στους πελάτες τους. Οι αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους (LCCs) αποτελούν μια σημαντική διάσταση στις σύγχρονες στρατηγικές ανάπτυξης και ανταγωνισμού στον τομέα των αερομεταφορών διεθνώς. Η διατριβή εστιάζει στον καθορισμό των προσδιοριστικών παραγόντων στρατηγικής ανάπτυξης των LCCs καθώς και στις επιδράσεις αυτών των στρατηγικών επιλογών στον ελληνικό τουρισμό. Ο σκοπός της διατριβής είναι να περιγράψει το επιχειρησιακό τους μοντέλο και να καταγράψει τις στρατηγικές που αυτές ακολουθούν. Αναφορικά με την μεθοδολογική προσέγγιση, επιλέχθηκε η έρευνα περιπτωσιολογικής μελέτης για την διερεύνηση των στρατηγικών των αερομεταφορέων χαμηλού κόστους και των πιθανόν επιδράσεών τους στον εισερχόμενο τουρισμό στην Ελλάδα. Η επιλογή αυτή εξαρτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την φύση του αντικειμένου και των ερωτημάτων που τέθηκαν λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών, όσον αφορά στα λιγοστά και κατακερματισμένα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τους αερομεταφορείς χαμηλού κόστους, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα τουλάχιστον και τις αεροπορικές τους συνδέσεις με αυτήν. Συμπερασματικά θα λέγαμε, ότι οι αερομεταφορές αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του τουριστικού προϊόντος και ότι τα τελευταία χρόνια επικρατεί αισιοδοξία αναφορικά με τη αεροπορική διασύνδεση των κομβικών και περιφερειακών αεροδρομίων της Ελλάδας με ευρωπαϊκούς προορισμούς. Η είσοδος νέων αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους, στον ΔΑΑ που συνδέουν απευθείας διάφορους ευρωπαϊκούς προορισμούς με την Αθήνα καθώς και οι εξελίξεις στην ανατολική Ευρώπη, εξαιτίας της ένταξης νέων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργεί νέα δεδομένα στις αερομεταφορές και στην σύνδεση της Αθήνας, αλλά και των περιφερειακών αερολιμένων με αεροδρόμια της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Οι αεροπορικές εταιρίες ναυλωμένων πτήσεων, οι οποίες παραδοσιακά είχαν συνδεθεί με την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού προσπάθησαν να αναθεωρήσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο, ώστε να ανταγωνιστούν τις εταιρίες χαμηλού κόστους. Η Ελλάδα θεωρείται μια αγορά υψηλού κόστους λόγω των διαφόρων επιβαρύνσεων στα τέλη των αερομεταφορών. Καθώς όμως χρειάζεται να ανταγωνιστεί και με άλλες παραδοσιακές αγορές, η πολιτεία χρειάζεται να δράσει σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να υποστηρίξει τις στρατηγικές επιλογές επέκτασης των LCCs και μέσα από μακροπρόθεσμες πολιτικές να διατηρήσει και να ενισχύσει την προσέλευση των LCCs σε ελληνικά αεροδρόμια.