Επαγγελματική δραστηριότητα ως βασικός μοχλός της οικονομικής δομής και ανάπτυξης των μυκηναϊκών ανακτόρων: ορολογία, συντεχνίες, εργασιακές σχέσεις

Abstract

The Dissertation records the presence of all the working people in the linear B tablets in order to underline the significance of labour for the development of the Mycenaean palatial system, since the power of palace is understood basically by its success to control the work of the human recourses in a wide area around its territory. The method used is the analysis of the data in the linear B tablets through a) the prosopographical study of the archives, b) the etymological study or the relevant professional terms and c) the comparison of the data to the archaeological material. The record of the working people follows the organization of the palatial economy divided to different sectors (husbandry, agricultural production, textile industry, perfume industry etc), while in the case of craftsmen the three factors composing the production levels, that is raw materials, human recourses and final products are taken into consideration. At the same time the kinds of payment and compensation are studied while various economic terms dealing with work and production are analysed. In the conclusions it is noted that the various systems of production used by the palace according to the importance of each economic sector and the degree of dependency of each working group are directly connected with the presence of a semi-autonomous private sector operating together with the palatial economy. Emphasis is given to the absence of a stable way of payment and the possible existence of a payment in kind in cases of “overtime” or ad hoc male job offer. Finally, different group of people belonging to certain kind of guilds are understood as parts of older social structures deriving from the local communities.

Η διατριβή καταγράφει την παρουσία όλων των εργαζομένων οι οποίοι εμφανίζονται στα ανακτορικά αρχεία γραμμικής Β γραφής έχοντας ως στόχο να καταδείξει ότι το εργατικό δυναμικό και, πρωτίστως το εξειδικευμένο, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες «πρώτες ύλες» της ανάπτυξης του μυκηναϊκού ανακτόρου, το οποίο έχει κατορθώσει να θέσει υπό τον έλεγχό του την εργασία των ανθρώπων σε μια εκτεταμένη γεωγραφική περιφέρεια γύρω από αυτό.Η μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η ανάλυση των δεδομένων των επιγραφικών τεκμηρίων μέσω α) της προσωπογραφικής μελέτης των αρχείων, β) της ετυμολογικής προσέγγισης των όρων που αποδίδουν επαγγελματικές ιδιότητες και γ) της σύγκρισής των επιγραφικών στοιχείων με τα αρχαιολογικά δεδομένα. Η καταγραφή των εργαζομένων γίνεται ανά παραγωγικό κλάδο σύμφωνα με την οργάνωση της ανακτορικής οικονομίας (κτηνοτροφία, αγροτική παραγωγή, υφαντουργία, αρωματοποιία κλπ.). Στην περίπτωση των τεχνιτών μελετάται η καταγραφή των τριών στοιχείων που συνθέτουν την παραγωγική διαδικασία, δηλαδή οι χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες, το ανθρώπινο δυναμικό που τις επεξεργάζεται και τα τελικά προϊόντα που προκύπτουν από την επεξεργασία. Εξετάζονται επίσης, τα είδη των αμοιβών των εργαζομένων, οικονομικοί όροι που σχετίζονται με την εργασία και την οικονομία γενικά καθώς, και ο ρόλος διαφόρων ομάδων εργαζομένων και επαγγελματικών οντοτήτων. Στα συμπεράσματα διαπιστώνεται ότι τα διαφορετικά συστήματα παραγωγής τα οποία χρησιμοποιούνται από το ανάκτορο ανάλογα με την σημασία κάθε οικονομικού κλάδου και το βαθμό εξάρτησης κάθε επαγγελματικής ομάδας από αυτό, συνδέονται και με την ύπαρξη ενός «ημιαυτόνομου» ιδιωτικού τομέα ο οποίος λειτουργούσε παράλληλα με την ανακτορική οικονομία. Κατάλοιπα ορισμένων δραστηριοτήτων του διασώζονται στις επιγραφικές μαρτυρίες που τηρεί και εκμεταλλεύεται αποκλειστικά το ανάκτορο, καθώς και κάποιοι από τους εξεταζόμενους οικονομικούς όρους, ενδεχομένως βασίζονται στην ύπαρξη αυτού του τομέα ή προκαλούνται από αυτόν. Δεν υπάρχει μία σταθερή μέθοδος αμοιβών ανά επαγγελματία και φύλο, ενώ, σε ορισμένες περιπτώσεις, διαπιστώνεται ότι καταγραφή ανδρικής «υπερωριακής και κατ’αποκοπήν» απασχόλησης. Οι διάφορες ομάδες εργασίας, τέλος, που ορίζονται ως «συντεχνίες» αποτελούν ιδιαίτερες περιπτώσεις συνενώσεων εργαζομένων εντός του ανακτορικού συστήματος, οι οποίες οφείλουν την παρουσία τους σε παλαιότερες κοινωνικές δομές με επίκεντρο τις τοπικές κοινότητες.