Reinventing power politics in the Eurasian energyland

Abstract

The present PhD thesis, “Reinventing Power Politics in the EurasianEnergyland”, examines the Russian foreign energy policy in the wider geopoliticalcontext of Eurasia throughout the 2000s. On these grounds, Russia’s energy relationsare being scrutinized vis-à-vis both the EU and China. However, part of thisgeopolitical context is also the Former Soviet Union (FSU) region, which not onlyshares deep historic-political ties with Russia, but also constitutes the necessary“crossing” for the Russian energy supplies earmarked for the EU. Consequently, aEurasian energy triangle emerges, founded upon three dipoles, Russia-FSU region,Russia-EU and Russia-China. Each dipole represents a different type of bilateralcooperation, with asymmetric, symmetric and balanced types forming an utterlydifferentiated geopolitical triangle. Within this context it is tested the classic for theIR scholarship theoretical debate between Neorealism and Neoliberal institutionalism(the so-called ‘Neo-Neo’ debate) so as to address the three research hypotheses of thethesis. The findings point to new directions and highlight emerging implications forfurther research. To begin with the academic level, the aforementioned theoreticaldebate acquires specificity and predictability, since a scholar may now expect certainoutcomes given the type of bilateral cooperation. Furthermore, it is also enriched withthe addendum of a new, ‘middle-ground’ theoretical branch that aims to upgrade itsoverall explanatory capacity in a rapidly changing international environment. Finally,as far as the policy implications’ level is concerned, the emphasis, for the first time, inthe wider region of Eurasia allows for the verification of Russia’s foreign energypolicy rationale within a dynamic context, with both fronts (the EU and China) beingconcurrently examined. Therefore, insightful and well-substantiated policy proposalsand implications emerge for all the involved parties in this triangular relationship.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή, “Reinventing Power Politics in the EurasianEnergyland” («Επαναπροσδιορίζοντας τη Πολιτική Ισχύος µε Βάση την Ενέργειαστην Ευρασία»), εξετάζει την επίδραση της Ρωσικής ενεργειακής ισχύος στονεπαναπροσδιορισµό της Ρωσικής πολιτικής στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή τηςΕυρασίας καθ’ όλη την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας (2000-2010). Υπό αυτό τοπρίσµα διερευνώνται οι ενεργειακές της σχέσεις µε την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) καιτη Λαϊκή ∆ηµοκρατία της Κίνας (Λ∆Κ). Ωστόσο, κοµµάτι του γεωπολιτικού αυτούχώρου αποτελεί και η περιοχή της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, η οποία όχι µόνοµοιράζεται βαθείς ιστορικούς και πολιτικούς δεσµούς µε τη Ρωσία, αλλά αποτελεί καιαναγκαίο «πέρασµα» για τη διακοµιδή ρωσικών ενεργειακών πόρων στην αγορά τηςΕΕ. Συνεπώς, ένα Ευρασιατικό ενεργειακό τρίγωνο προκύπτει θεµελιωµένο πάνω σετρία δίπολα, Ρωσία-πρώην σοβιετικός χώρος, Ρωσία-ΕΕ και Ρωσία-Λ∆Κ. Το κάθεδίπολο αναπαριστά και µια διαφορετική µορφή διµερούς συνεργασίας µε ασύµµετρες,συµµετρικές και απλής συσχέτισης µορφές να συνθέτουν ένα πλήρως διαφοροποιηµένογεωπολιτικό τρίγωνο. Μέσα στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται η θεωρητική διαµάχηµεταξύ Νεορεαλισµού και Νεοφιλελεύθερου Θεσµισµού, κλασσική για τις ∆ιεθνείςΣχέσεις, µε σκοπό να απαντηθούν ευκρινώς οι τρείς ερευνητικές υποθέσεις τηςδιατριβής. Τα ευρήµατα ωθούν σε νέες διαπιστώσεις και µεταβολές. Σε ακαδηµαϊκόεπίπεδο, αρχικά, η εξεταζόµενη θεωρητική διαµάχη συγκεκριµενοποιείται καιεµπλουτίζεται µε τη προσθήκη µιας νέας, «ενδιάµεσης» θεωρίας, έτσι ώστε να γίνειπεριεκτικότερη και ικανή να εξηγεί ένα ταχέως µεταβαλλόµενο διεθνές περιβάλλον.Σε επίπεδο πολιτικών προεκτάσεων, εν συνεχεία, η έµφαση, για πρώτη φορά, στηνευρύτερη περιοχή της Ευρασίας επιτρέπει να γίνει η διακρίβωση των κινήτρων τηςΡωσική ενεργειακής συµπεριφοράς εντός ενός δυναµικού πλαισίου, µε τη ταυτόχρονηεξέταση της τόσο απέναντι στην ΕΕ όσο και τη Λ∆Κ. Ως εκ τούτου, διορατικές καιεπαρκώς τεκµηριωµένες πολιτικές προτάσεις και προεκτάσεις προκύπτουν για όλα ταεµπλεκόµενα µέρη στη παραπάνω τριγωνική σχέση.