Μια διαχρονική μελέτη της ανάπτυξης του προφορικού λόγου, της πρώιμης ανάγνωσης και των μεταξύ τους σχέσεων σε παιδιά ηλικίας 4;05-6;05 ετών

Abstract

The general purpose of this longitudinal study was to investigate the development and reciprocal relations between oral skills and early reading ability of children aged 4.05-6.05 years. This goal was sought through two basic and at the same time interrelated objectives: the development of oral language in areas of vocabulary, grammar and early reading ability; and an in-depth analysis of the relation between the development of oral language and early reading. The population of the study consisted of typically developed children aged 4.05-6.05 years drawn among the population in the full day kindergartens of all four prefectures in Crete. The children had Greek as their mother tongue, and a background indicating no prior problems in regard to sensory, neurological, mobility and language ability issues during the two-cycle study (2006-2008). The research sample (114 individuals) was selected via the method of proportional stratified random sampling. The data was collected though a variety of instruments, including the Comprehensive Assessment Test of Oral Language, the Comprehensive Assessment Test of Early Reading and The Teacher’s Checklist and Record of Oral Language Development and Early Reading. The results showed that the development of oral skills were up to the expectations in the particular age levels, although significant differences were noted in the performance of children according to both their age, and language or cognitive demands of the various tests. The knowledge and skills of early reading ability, with children's ability to comprehend the concepts about print as a leading factor, were satisfactorily developed. Indeed, in many cases they revealed strong interrelations between the development of different oral skills, which were made evident in early stages of early reading as well. Interpersonal differences in children's spoken language and early reading ability seemed to be determined by both endogenous and exogenous factors, while the interatomic seem to be based on various criteria of the cognitive and linguistic processes required for successful performance.Regression analyses indicated that knowledge and skills regarding the written code offers sufficient explanations of the large variance and disparity of early reading ability, in synchronic as well as diachronic level and are, furthermore, key to the ability to estimate and predict them. However, some of the oral skills, especially those which demonstrate the childrens’ ability to project and express their thought via linguistic ability (assessment of grammar and correction of sentences with grammatical errors) are significant. Indeed, they seem to be independently responsible for the variation in reading comprehension and word decipherment. In general, the findings of this study confirm and expand, through the variety of criteria used, upon the scientific and research precedents in English as well as Greek language studies that indicate a significant link between oral and written language ability in preschool and primary age. The psyphopedagogic projection of the findings, as well as the tests used in this particular research, can be applied for both diagnostic and didactic approaches to language and literacy in Early Childhood Education.

Γενικός σκοπός της παρούσας διαχρονικής µελέτης ήταν η διερεύνηση της ανάπτυξης, και΄των µεταξύ τους αµοιβαίων σχέσεων, του προφορικού λόγου και της πρώιµης ανάγνωσης παιδιών ηλικίας 4;05-6;05 ετών. Η επίτευξη του σκοπού αυτού επιδιώχθηκε µέσα από την προσέγγιση δύο βασικών και αλληλοσυσχετιζόµενων στόχων. Ο πρώτος στόχος ήταν η διαπίστωση της ανάπτυξης του προφορικού λόγου στους γλωσσικούς τοµείς της σηµασίας/λεξιλογίου και της γραµµατικής, καθώς και της πρώιµης ανάγνωσης. Ο δεύτερος ήταν η σε βάθος ανάλυση, σε διαχρονικό και συγχρονικό επίπεδο, των σχέσεων µεταξύ της ανάπτυξης του προφορικού λόγου και της πρώιµης ανάγνωσης. Τον πληθυσµό της έρευνας αποτέλεσαν τα τυπικά αναπτυσσόµενα παιδιά ηλικίας 4;05-6;05, µε µητρική γλώσσα την Ελληνική, χωρίς ιστορικό αισθητηριακών, νευρολογικών, γλωσσικών και κινητικών προβληµάτων, κατά τη διάρκεια της δίχρονης φοίτησης τους (2006-2008) στα ολοήµερα νηπιαγωγεία των τεσσάρων Νοµών της Κρήτης. To δείγµα (114 υποκείµενα) επιλέχθηκε µε τη µέθοδο της αναλογικά στρωµατοποιηµένης τυχαίας δειγµατοληψίας. Τα δεδοµένα συλλέχθηκαν µε µια ποικιλία οργάνων, όπως το τεστ Αναλυτικής Αξιολόγησης του Προφορικού Λόγου (ΑΑΠΛ), το τεστ Αναλυτικής Αξιολόγησης της Πρώιµης Ανάγνωσης (ΑΑΠΑ) και τo Πρωτόκολλο Παρατήρησης και Καταγραφής της ανάπτυξης της Προφορικής Γλώσσας και της Πρώιµης Ανάγνωσης από τους εκπαιδευτικούς (ΠΠΚΑΠΓΠΑ). Τα αποτελέσµατα της έρευνας έδειξαν ότι η ανάπτυξη του προφορικού λόγου ήταν στα αναµενόµενα για την ηλικία των παιδιών επίπεδα, παρότι διαπιστώθηκαν σηµαντικές διαφορές στις επιδόσεις των παιδιών ανάλογα µε την ηλικία και τις γλωσσικές ή και γνωστικές απαιτήσεις των διαφόρων δοκιµασιών. Οι γνώσεις και οι δεξιότητες της πρώιµης ανάγνωσης, µε την ικανότητα των παιδιών να αντιλαµβάνονται τις έννοιες του γραπτούλόγου να έχει το προβάδισµα, βρέθηκαν σε ικανοποιητικό βαθµό αναπτυγµένες. Σε πολλές περιπτώσεις διαπιστώθηκαν ισχυρές σχέσεις µεταξύ των επιµέρους γλωσσικών κατηγοριών του προφορικού λόγου ως προς την ανάπτυξή τους, κάτι που παρατηρήθηκε και για τις όψεις της πρώιµης ανάγνωσης. Οι διατοµικές διαφορές των παιδιών στον προφορικό λόγο και την πρώιµη ανάγνωση φάνηκε να εξηγούνται από ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες, ενώ οι ενδοατοµικές στα διάφορα κριτήρια από τις γνωστικές και γλωσσικές διαδικασίες που αυτά απαιτούν για την επιτυχή εκτέλεσή τους. Αναλύσεις παλινδρόµησης έδειξαν ότι οι γνώσεις για το γραπτό κώδικα ερµηνεύουν το µεγαλύτερο µέρος της διακύµανσης των διασπορών στην ανάγνωση λέξεων σε συγχρονικό και διαχρονικό επίπεδο και αποτελούν το βασικό παράγοντα πρόβλεψής της. Ωστόσο, κάποιες από τις δεξιότητες του προφορικού λόγου, σε µεγαλύτερο βαθµό αυτές που φανερώνουν την ικανότητα των παιδιών να στοχάζονται πάνω στη γλώσσα (εκτίµηση γραµµατικότητας και διόρθωση των αντιγραµµατικών προτάσεων), ευθύνονται σηµαντικά και ανεξάρτητα για τη διακύµανση στην ανάγνωση λέξεων. Σε γενικές γραµµές τα ευρήµατα της παρούσας µελέτης επιβεβαιώνουν και επεκτείνουν, λόγω της ευρύτητας και της ποικιλίας των κριτηρίων που χρησιµοποιήθηκαν, τα αποτέλεσµα σχετικών προηγούµενων ερευνών στην αγγλική και στην ελληνική γλώσσα, οι οποίεςδιαπίστωσαν µια σηµαντική σχέση µεταξύ του προφορικού και του γραπτού λόγου στην πρώιµη ηλικία. Η ψυχοπαιδαγωγική προέκταση των ευρηµάτων, αλλά και τα όργανα που χρησιµοποιήθηκαν για τη συλλογή των δεδοµένων στην παρούσα έρευνα, µπορούν να βρουν εφαρµογή τόσο στον τοµέα της διάγνωσης, όσο και της διδακτικής προσέγγισης της γλώσσας και του γραµµατισµού στην Προσχολική Εκπαίδευση. Τέλος, τα ευρήµατά µας υπογραµµίζουν τη σηµασία της έγκαιρης και έγκυρης αξιολόγησης της προόδου των παιδιών σε όλους τους τοµείς του προφορικού και του γραπτού λόγου, επιβεβαιώνοντας την ανάγκη τεκµηριωµένης οργάνωσης αναπτυξιακά κατάλληλων προγραµµάτων για την ισόρροπη καλλιέργειά τους.