Η σημασία του μεταβολισμού της γλυκόζης στην παθοφυσιολογία των φαρμακοανθεκτικών επιληψιών στην παιδική ηλικία

Abstract

Glucose metabolism, and in general, the biochemical profile of epileptic patients -especially children with refractory epilepsy - is gathering a strong scientific interest. The aim of the present study is to explore the correlation between glucose metabolism and the pathophysiology of refractory epilepsy in children, and is further extended to include an attempt to explore the patient choice regarding the various dietary regimens. We studied 90 patients, who were categorized in 3 groups: A) Drug-resistant epilepsy, 29 patients, B) Drug-controlled epilepsy, 28, C) First-induced non febrile seizures, 33. All patients underwent an oral glucose tolerance test (OGTT), as well the respective insulin curve, C-peptide measurement in 3 times, HbA1c measurement, EEG, brain MRI, primary biochemical and hormonal test and complete blood count. ANOVA methodology, x² Pearson test and repeated measures MANOVA were used for the statistical processing. OGTT was considered abnormal, if, at any measurement time, glucose levels were <70 or ≥200 mg/dl. Main results: 1) Regarding the OGTT abnormality, group A is statistically significantly different from group B and C. 2) Most patients in group A were classified in A1 subgroup presenting the lowest glucose levels. 3) The mean values of insulin and C-peptide of the 3 groups were normal and there were no differences among the 3 groups in total. 4) There is no significantly different effect of the various antiepileptic drugs on glucose levels. Conclusions: There is a clear differentiation of refractory epilepsy from the other groups regarding the glucose levels. As epilepsy becomes more established and as it progresses towards refractoriness, even lower glucose levels appear in the OGTT. A factor considered as the cause for the OGTT abnormality may be a disorder in the glucose metabolism in the brain in refractory epilepsy patients, whose brain seems to have higher energy demands than other patients. Therefore, patients with refractory epilepsy could be candidates for the application of the ketogenic diet, during which the efficiency of the brain metabolism in energy is highly improved.

Ο μεταβολισμός της γλυκόζης και γενικότερα το βιοχημικό προφίλ επιληπτικών ασθενών και ειδικά των παιδιών με ανθεκτική επιληψία ελκύει όλο και πιο έντονα το επιστημονικό ενδιαφέρον. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της συσχέτισης του μεταβολισμού της γλυκόζης και της παθοφυσιολογίας της ανθεκτικής επιληψίας στα παιδιά και επεκτείνεται στην προσπάθεια διερεύνησης της επιλογής ασθενών για τα διαφορετικά διαιτητικά σχήματα. Μελετήθηκαν 90 ασθενείς που διαχωρίστηκαν σε 3 ομάδες: Α) Φαρμακοανθεκτική επιληψία, 29 ασθενείς, Β) Φαρμακοελεγχόμενη επιληψία, 28, Γ) Πρωτοεμφανιζόμενοι μη πυρετικοί σπασμοί, 33. Σε όλους έγινε δοκιμασία ανοχής γλυκόζης (ΔΑΓ) και αντίστοιχη καμπύλη ινσουλίνης, μέτρηση C-πεπτιδίου σε 3 χρόνους, HbA1c, ΗΕΓ και MRI εγκεφάλου, αδρός βιοχημικός και ορμονικός έλεγχος και γενική εξέταση αίματος. Στη στατιστική επεξεργασία χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος ANOVA, ο έλεγχος x² κατά Pearson, ή repeated measures MANOVA. Η ΔΑΓ θεωρήθηκε διαταραγμένη αν, σε οποιοδήποτε χρόνο, τα επίπεδα γλυκόζης ήταν <70 ή ≥200 mg/dl. Κυριότερα αποτελέσματα: 1) Ως προς τη διαταραχή της ΔΑΓ, η ομάδα Α διαφέρει σημαντικά από τη Β και τη Γ, 2) οι περισσότεροι ασθενείς της Α ομάδας ανήκαν στην υποομάδα Α1 με τις χαμηλότερες τιμές γλυκόζης, 3) οι μέσες τιμές ινσουλίνης και C-πεπτιδίου των 3 ομάδων ήταν φυσιολογικές και δεν διέφεραν μεταξύ τους, 4) δεν υπάρχει επίδραση στις τιμές γλυκόζης σημαντικά διαφορετική για τα διαφορετικά αντιεπιληπτικά φάρμακα. Συμπεράσματα: Υπάρχει σαφής διαφοροποίηση της ανθεκτικής επιληψίας από τις άλλες ομάδες ως προς τη γλυκόζη. Όσο εγκαθίσταται η νόσος και όσο αυτή εξελίσσεται προς ανθεκτικότητα, τόσο χαμηλότερες τιμές εμφανίζονται στη ΔΑΓ. Υπεύθυνος παράγοντας για τη διαταραχή της ΔΑΓ ίσως είναι μια διαταραχή του εγκεφαλικού μεταβολισμού στην ανθεκτική επιληψία. Ο εγκέφαλος των ασθενών αυτών δείχνει να έχει υψηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις από τους άλλους ασθενείς. Οι ασθενείς, επομένως, με ανθεκτική επιληψία θα μπορούσαν να είναι υποψήφιοι για την εφαρμογή της κετογονικής δίαιτας, κατά την οποία βελτιώνεται η αποδοτικότητα του εγκεφαλικού μεταβολισμού σε ενέργεια.