Η επίδραση της αυθεντικής αξιολόγησης στη μουσική μάθηση: η χρήση ρουμπρικών στην αξιολόγηση της δραστηριότητας της εκτέλεσης αυλού σε μαθητές Α’ γυμνασίου στο μάθημα της μουσικής

Abstract

Assessment constitutes a function directly related with the educational procedure in every aspect of learning. During the last decades the significance of evaluation in the educational world is particularly underlined and is embodied with a tendency of modernization. Evaluation is a tool through which diagnosis, whether the educational system as a whole and the school or the classroom as a unit is effective, is achieved. Simultaneously it is possible to draw conclusions about the attitudes and the behaviour of all those involved in the pedagogical procedure, educationists and students. Evaluation as an educational method comprises different interrelated situations through which aspects of human relationships in the educational entity are depicted. The educationist is confronted daily with a variety of complex situations involving administrative, pedagogical and organizational problems which demand from him to act quickly within a framework of legislative procedures. These procedures have to do not only with teaching but also the control and evaluation of knowledge, skills and attitudes of students through which the educationist contributes to the formation of the students’ school identity.One of the multifaceted subjects taught at school is the music lesson. The target of the lesson is not only to provide knowledge to students but also to develop their skills, to express their feelings through creative work and last but not least to develop attitudes and appropriate practices. Due to this complexity and variety of situations which characterize the lesson, the need for change in the way we evaluate arises urgent so that teachers accomplish the goals set. Music in the secondary education in Cyprus covers two 45 minute periods on a weekly basis for the first and second class of the gymnasium and one period weekly for the third class of the gymnasium. Due to the limited amount of teaching of the lesson and the huge number of students in each class difficulties concerning the application of individual assessment are presented. There are also difficulties for objective evaluation. This can only be achieved with a variety of tools which will provide solid proof for a comprehensive development of students in the lesson.The outcome of further research will contribute decisively to the formation of a unified framework of evaluation concerning music which will upgrade lesson in every and any way. The purpose of the present study falls under the effort to accomplish a comprehensive evaluation of the music lesson in the classroom. For the very fact that rubrics are considered to contribute to a multilevel, comprehensive evaluation but also to the progress of students, the purpose of the present study is to conclude whether students improve their skills in performing a musical instrument with the use of rubrics and whether they develop their critical thinking in the Music lesson. Additionally, effort has been put into the task of investigating the attitudes of students towards the music lesson through authentic evaluation. The present study derived information from bibliography references as well as data derived from investigating works of a number of researchers and the writer herself who designed and materialized an empirical study in which questionnaires, observations , rubrics, video recording and interviews have been used to support this study. They have all been analysed qualitatively and quantitatively.Seventy seven students from four classes of a gymnasium in the rural part of the country participated. They method used was the pseudo experimental and the case study. During this the classes were divided into two equal teams (experimental and control). Everyday observations, video recording, questionnaire, discussion and observation were the methodology tools which were considered essential to gather all data necessary for the conclusions to be drawn.The survey started in October 2009 and completed in April 2010. The conclusions were as follows.The use of authentic evaluation – rubrics- in the music lesson:•promotes critical thinking•helps in the improvement of skills in the performance of the flute•stimulates the interest of students at a greater extent increasing their participation and• develops more positive attitude towards the lesson

Η αξιολόγηση αποτελεί μια λειτουργία άμεσα συνυφασμένη με την εκπαιδευτική διαδικασία σε κάθε αντικείμενο μάθησης. Τις τελευταίες δεκαετίες εξαίρεται ιδιαίτερα η σημασία της αξιολόγησης στον εκπαιδευτικό κόσμο και η οποία διέπεται από μια ανανεωτική τάση. Η αξιολόγηση είναι ένα επιστημονικό μέσο διά του οποίου μπορεί να επιτυγχάνεται η διάγνωση της αποτελεσματικότητας τόσο του Εκπαιδευτικού συστήματος ως συνόλου όσο και του Σχολείου ή και της τάξης ως μονάδας. Ταυτόχρονα δυνατό να εξάγονται συμπεράσματα τόσο για τις στάσεις όσο και για τις συμπεριφορές των υποκειμένων της παιδαγωγικής πράξης, εκπαιδευτικών και μαθητών. Η αξιολόγηση, ως εκπαιδευτική πρακτική, περιλαμβάνει διάφορες καταστάσεις αλληλεπίδρασης μέσω των οποίων φανερώνονται πτυχές των ανθρωπίνων σχέσεων στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι.Ο εκπαιδευτικός καθημερινά βρίσκεται αντιμέτωπος με καταστάσεις ποικίλες και σύνθετες, με διοικητικά, παιδαγωγικά και οργανωτικά προβλήματα που απαιτούν την ενεργό δράση του στα πλαίσια θεσμοθετημένων διαδικασιών. Οι διαδικασίες αυτές αφορούν εκτός από τη διδασκαλία, τον έλεγχο και τη βαθμολόγηση των γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων των μαθητών μέσω των οποίων ο εκπαιδευτικός συμβάλλει στη συγκρότηση της μαθητικής ταυτότητάς τους. Ένα από τα πολύπτυχα μαθήματα είναι το μάθημα της Μουσικής. Στόχος του μαθήματος δεν είναι μόνο η παροχή γνώσεων αλλά και η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η έκφραση συναισθημάτων μέσω των δημιουργικών εργασιών και η ανάπτυξη θετικών στάσεων και ορθών συνηθειών. Λόγω αυτής της ποικιλότητας και συνθετότητας καταστάσεων που χαρακτηρίζει το μάθημα, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη αλλαγής στον τρόπο αξιολόγησής του, έτσι που να επιτυγχάνονται όλοι οι στόχοι του. Η Μουσική στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην Κύπρο διδάσκεται δύο σαρανταπεντάλεπτες περιόδους εβδομαδιαίως στην Α΄ και Β΄ και μια περίοδο εβδομαδιαίως στην Γ΄ τάξη του Γυμνασίου. Λόγω του περιορισμένου χρόνου διδασκαλίας του μαθήματος και του μεγάλου αριθμού μαθητών μέσα στην τάξη παρουσιάζονται δυσκολίες στην εφαρμογή της εξατομικευμένης αξιολόγησης. Δυσκολίες επίσης υπάρχουν ώστε να επιτευχθεί «αντικειμενική» αξιολόγηση, η οποία μπορεί να γίνει κατορθωτή μόνο με ποικίλα εργαλεία τα οποία θα παρέχουν απτές αποδείξεις για τη σφαιρική ανάπτυξη των μαθητών στο μάθημα. Τα αποτελέσματα περαιτέρω μελετών θα συμβάλλουν αποφασιστικά στη δημιουργία ενός ενιαίου πλαισίου αξιολόγησης στη μουσική, το οποίο θα αναβαθμίσει το μάθημα στο σύνολό του. Το εγχείρημα της παρούσας έρευνας και διατριβής υπάγεται στην προσπάθεια επίτευξης σφαιρικής αξιολόγησης στο μάθημα της Μουσικής στη σχολική τάξη. Επειδή οι ρουμπρίκες θεωρούνται ότι συμβάλλουν στην πολυεπίπεδη και σφαιρική αξιολόγηση αλλά και στην πρόοδο των μαθητών, σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διαφανεί αν με τη χρήση ρουμπρίκων οι μαθητές βελτιώνουν τις δεξιότητές τους στην εκτέλεση μουσικού οργάνου και αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη στο μάθημα της Μουσικής. Συν τοις άλλοις καταβάλλεται προσπάθεια με την αυθεντική αξιολόγηση να διερευνηθούν οι στάσεις των μαθητών απέναντι στο μάθημα της Μουσικής. Το περιεχόμενό της έρευνας στηρίζεται σε βιβλιογραφικές αναφορές όπως επίσης και σε δεδομένα που προέκυψαν από ερευνητικές εργασίες διαφόρων ερευνητών καθώ και της ίδιας της συγγραφέας, η οποία σχεδίασε και πραγματοποίησε μια εμπειρική έρευνα. Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια, κλίμακες ελέγχου, ρουμπρίκες, βιντεογραφήσεις και συνεντεύξεις με μαθητές της Α’ Γυμνασίου στο μάθημα της Μουσικής. Όλα αυτά υπέστησαν ποσοτική και ποιοτική ανάλυση. Στην έρευνα συμμετείχαν 77 μαθητές από 4 τμήματα ενός Γυμνασίου αγροτικής περιοχής. Ως μέθοδος έρευνας χρησιμοποιήθηκε η ψευδο-πειραματική έρευνα και η ατομική μελέτη περίπτωσης. Κατ’ αυτήν χωρίστηκαν τα τμήματα σε δύο ισοδύναμες ομάδες (πειραματική και ελέγχου). Το ημερολόγιο, η βιντεογράφηση, το ερωτηματολόγιο, οι συζητήσεις και η συμμετοχική παρατήρηση ήταν τα απαραίτητα μεθοδολογικά εργαλεία που συγκέντρωσαν τα στοιχεία εκείνα, που οδήγησαν στην εξαγωγή των αποτελεσμάτων. Η έρευνα άρχισε τον Οκτώβριο του 2009 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2010. Τα αποτελέσματά της συνοψίζονται στα ακόλουθα: α) η χρήση της αυθεντικής αξιολόγησης -των ρουμπρίκων- στο μάθημα Μουσικής βοηθά στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών β) η χρήση της αυθεντικής αξιολόγησης -των ρουμπρίκων- στο μάθημα Μουσικής βοηθά στη βελτίωση δεξιοτήτων στην εκτέλεση μουσικού οργάνου αυλός και γ) η χρήση της αυθεντικής αξιολόγησης -των ρουμπρίκων- εγείρει το ενδιαφέρον των μαθητών σε μεγαλύτερο βαθμό για τη μουσική αυξάνοντας τη συμμετοχικότητά τους (participatory skills) και τη θετικότερη στάση για το μάθημα.