The experience of arabic calligraphy in european modern art western and arab artists: the case of Greece, Iraq, Lebanon, Morocco, Palestine and Jordan

Abstract

Purpose of the research: - To exhibit the aesthetics of Arabic calligraphy in Modern art. - To reveal the influence of Modern European art on modern Arab artists, particularly on Modern art in Jordan. - To change the idea that the art of Arabic calligraphy is static art, that is not capable of developing and absorbing of the works of Fine Art School and the trends arising due to the inevitable evolution of history. - To affirm that Arabic calligraphy not only forms a link with the artists past - religious, literary and artistic heritage, it is also a living present, which is still potent and effective in its present existence. Significance of the research: - This research allows us to gain some insight into different aspects of the rich artistic cultures of this region, as well as into the ways that artists are affected by history and the politics of the world of today. - In the present context of the increased aversion to the Islamic world in many European countries, which often manifests itself into populist political parties, and the very recent boom in the Arab world itself, it would be a great opportunity for this research to make Arab art more visible to the rest of the world. […]

Ο σκοπός της έρευνας αυτής είναι: 1) Να εκθέσει την αισθητική της αραβικής καλλιγραφίας στη Σύγχρονη Τέχνη. 2) Να αποκαλύψει την επιρροή της Σύγχρονης Ευρωπαϊκής τέχνης στους σύγχρονους Άραβες καλλιτέχνες ιδιαίτερα στην σύγχρονη τέχνη της Ιορδανίας. 3) Να αλλάξει την άποψη ότι η τέχνη της αραβικής καλλιγραφίας είναι μια στατική τέχνη, ανίκανη να αναπτύξει και να αφομοιώσει τα έργα της Σχολής Καλών Τεχνών και των τάσεων που προκύπτουν λόγω της αναπόφευκτης ιστορικής εξέλιξης. 4) Να επιβεβαιώσει ότι η αραβική καλλιγραφία δεν αποτελεί μόνον έναν δεσμό με το καλλιτεχνικό παρελθόν της θρησκευτικής, λογοτεχνικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς, αλλά ότι επίσης είναι ζωντανή στο παρόν με μια δυναμική και αποτελεσματική παρουσία. Η έρευνά μου διαιρείται σε πέντε βασικά κεφάλαια. Ακολουθεί μια ιστορική δομή ξεκινώντας με μια σύντομη αναδρομή στην ανάπτυξη της αραβικής καλλιγραφίας. Στο πρώτο κεφάλαιο εκθέτω τις απαρχές της αραβικής γραφής και πώς αργότερα κατέλαβε μια εξέχουσα θέση στις τέχνες του ισλαμικού πολιτισμού λόγω της ιερότητας της αραβικής γλώσσας στην οποία αποκαλύφτηκε το ιερό Κοράνι. Έτσι η αραβική καλλιγραφία απόκτησε σπουδαία σημασία στην ισλαμική τέχνη, που μέσα στους αιώνες αποτέλεσε λατρευτικό στοιχείο των μουσουλμάνων. Το δεύτερο κεφάλαιο εξετάζει τον τρόπο με τον οποίον οι καλλιτέχνες της Δύσης γοητευμένοι από τα κείμενα της Ανατολής τα χρησιμοποίησαν σε πολλά από τα έργα τους. Πολλοί καλλιτέχνες που δεν γνώριζαν τις γλώσσες αυτές ή τα κείμενα τους, επινόησαν ψευδο-κείμενα για λόγους διακοσμητικούς και τα χρησιμοποίησαν στην υφαντουργεία, σε επιχρυσωμένα φωτοστέφανο και πλαίσια για θρησκευτικές εικόνες. Αναφέρομαι σε καλλιτέχνες, όπως ο Giotto di Bondone (1266/7-1337), Filippo Lippi (1406-1469), Gentile da Fabriano (1370-1427), and Andrea del Verrocchio (1435-1488) και αναλύω πολλά παραδείγματα από τα έργα τους. Στο τρίτο κεφάλαιο εισάγω τον όρο οριενταλισμός ως όρο της ιστορίας της τέχνης εκθέτοντας διάφορες θεωρίες από μελετητές της Δύσης και της Ανατολής. Επίσης διερευνώ την πολιτική αντίληψη της έννοιας «αυθεντία» στις αναπαραστάσεις της Ανατολής στο χώρο της τέχνης μέσα από μια ανάλυση των ταξιδιών των Οριενταλιστών, αναλύοντας τις περιηγήσεις στην Ανατολή μέσα από ημερολόγια, και σημαντικά έργα πολλών καλλιτεχνών όπως του Ματίς, του Κλέε, του Μακ και άλλων. Το κεφάλαιο διερευνά τις κοινές απόψεις που είχαν οι καλλιτέχνες ως προς την ισλαμική τέχνη που θεωρήθηκαν ότι ήταν αυτές που επηρέασαν το δικό τους έργο. Πιο συγκεκριμένα το κεφάλαιο θα αποκαλύψει κάποιες από τις κοινές απόψεις ανάμεσα στους καλλιτέχνες και την ισλαμική τέχνη. Η διερεύνηση της αισθητικής της ισλαμικής τέχνης γίνεται απαραίτητη για την μελέτη αυτή καθώς προσφέρει τη δυνατότητα να θέσει τις ισλαμικές εμπειρίες των καλλιτεχνών στο ιστορικό, καλλιτεχνικό και πολιτιστικό πλαίσιο. Ως εκ τούτου, η διερεύνηση θα έχει δύο βασικές κατευθύνσεις: Η πρώτη είναι να αποκαλύψει τις γενικές απόψεις της ισλαμικής αισθητικής στην τέχνη κάνοντας μια σύντομη αναφορά στην ιστορία της, όπως στο πρώτο κεφάλαιο. Το δεύτερο είναι να ανιχνεύσει τις συγγένειες στα έργα των οριενταλιστών με την γενική αισθητική της ισλαμικής τέχνης, ιδιαίτερα ως προς την χρήση της αραβικής καλλιγραφίας. Τα δύο τελευταία κεφάλαια εκθέτουν την εμπειρία σύγχρονων καλλιτεχνών οι οποίοι χρησιμοποιούν την αραβική καλλιγραφία στο καλλιτεχνικό τους έργο. Πήρα συνέντευξη από καλλιτέχνες που εκπροσωπούν διαφορετικές Σχολές και τάσεις. Ορισμένοι είναι γνωστοί τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο και πραγματικά με άφησε έκπληκτη η προθυμία και η διαθεσιμότητα των καλλιτεχνών αυτών στη διάρκεια της έρευνάς μου. Το τέταρτο κεφάλαιο εκθέτει μια μοναδική εμπειρία με την ξεχωριστή ελληνίδα καλλιτέχνιδα, την Ειρήνη Γκόνουη η οποία επηρεασμένη από την αραβική καλλιγραφία και την ισλαμική διακοσμητική τέχνη, χρησιμοποιεί γράμματα και λέξεις ως σύμβολα που προσδίδουν στο έργο της μια γοητεία. Το τελευταίο κεφάλαιο εξετάζει την ανάπτυξη της μοντέρνας τέχνης στον αραβικό κόσμο που δέχτηκε σημαντικές επιρροές από τις πλέον διαφορετικές μεταξύ τους τάσεις που υπήρχαν στον κόσμο της Δύσης. Εξετάζει την εμφάνιση της μοντέρνας αραβικής τέχνης μέσα στην οποία η καλλιγραφία παίρνει μια καινούργια θέση. Πολλοί από τους Άραβες καλλιτέχνες είχαν σπουδάσει σε Σχολές Καλών Τεχνών στην Ευρώπη και αρχικά προσανατολίστηκαν προς την τέχνη της Δύσης. Με τον καιρό, ωστόσο, όλο και περισσότερο ανέπτυσσαν τη δικιά τους εικαστική γλώσσα. Από τότε, η Μοντέρνα τέχνη έχει διέλθει μια διαδικασία συνεχούς εξέλιξης μέσα από την οποία οι καλές τέχνες απέκτησαν μια δικιά τους μορφή. Έφεραν καινούργιες καλλιγραφικές τάσεις στις οποίες οι καλλιτέχνες συνδυάζουν αραβικές λέξεις και γράμματα ως γραφιστικά στοιχεία μέσα στους πίνακές τους. Προκειμένου να οριοθετήσω την έρευνα μου έθεσα κάποιους περιορισμούς. Πήρα συνέντευξη μόνον από ιορδανούς καλλιτέχνες. Ωστόσο, προσπάθησα να συμπεριλάβω διαφορετικές γεωγραφικά περιοχές του αραβικού κόσμου, όπως το Ιράκ, το Μαρόκο και η Παλαιστίνη.