Αποτελεσματικότητα του προγράμματος "παραολυμπιακή ημέρα στα σχολεία" στην αλλαγή στάσης μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως προς την ένταξη παιδιών με αναπηρία στις τάξεις φυσικής αγωγής: εφαρμογή της θεωρίας της σχεδιασμένης συμπεριφοράς σε εφήβους μαθητές

Abstract

Ιnclusion of children with disabilities in general schools is a social issue that might to be solved. Attitude of non disabled students is one of the major factors which affects inclusion and is the key to change a person’s behavior toward people with disabilities. The aim of this study was to assess the effectiveness of the "Paralympic School Day" program and sex on non disabled students’ attitudes of secondary education toward the inclusion of children with physical disabilities in general physical education classes. Additionally it was examined the correlation of non disabled students’ attitudes with their level of competitiveness and their previous contact with people with disabilities. In this study participated 240 non disabled students (Μ.Ο 13.50 Τ.Α.± 0.50, n=122 boys and n=118 girls) 7th and 8th grade from Serres. Students divided into two groups, the experimental which followed the "Paralympic School Day" program and the control group which followed the typical physical education program. The "Paralympic School Day" program included the following activities and games: Boccia, Sitting Volleyball, Drawing, Accessibility, Paralympic Games, Meeting a Paralympian and was implemented once a week for six consecutive weeks. A questionnaire based on Theory of Planned Behaviour was used to assess non disabled students’ attitudes (Theodorakis et al., 1995). Three measurements were done: pre tests, post tests and a follow up study. Repeated measures analysis of variance was used to assess the main effects of program and sex and pearson correlation to assess the correlation of non disabled students’ attitudes with their level of competitiveness and their previous contact with people with disabilities (p < .05). Results showed that the program improved non disabled students’ attitudes. Also girls had more positive attitudes than boys while level of competitiveness and previous contact with people with disabilities affected non disabled students’ attitudes negatively toward inclusion of children with physical disabilities in general physical education classes. Ιn the follow up study students’ attitudes remained stable. In conclusion, the implementation of special physical education programs such as "Paralympic School Day" program could improve non disabled students’ attitudes of secondary education toward the inclusion of children with physical disabilities in general physical education classes.

Η ένταξη των παιδιών με αναπηρία στο γενικό σχολείο είναι ένα κοινωνικό ζήτημα που αναζητά λύση. Η στάση των μαθητών/τριών χωρίς αναπηρία θεωρείται ένας από τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ένταξη και αποτελεί το "κλειδί" για την αλλαγή της συμπεριφοράς τους απέναντι στα άτομα με αναπηρία. Στην παρούσα έρευνα σκοπός ήταν να αξιολογηθεί η επίδραση του προγράμματος "Παραολυμπιακή Ημέρα στα Σχολεία" καθώς και του φύλου στη στάση των μαθητών/τριών χωρίς αναπηρία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως προς την ένταξη παιδιών με κινητική αναπηρία στις τάξεις της φυσικής αγωγής του γενικού σχολείου. Επίσης να εξεταστεί η συσχέτιση της στάσης των μαθητών/τριών με το επίπεδο ανταγωνιστικότητας και την προηγούμενη επαφή τους με άτομα με αναπηρία. Στην έρευνα συμμετείχαν 240 μαθητές/τριες χωρίς αναπηρία (Μ.Ο 13.50 Τ.Α.±0.50, 122 αγόρια και 118 κορίτσια) της Α΄ και Β΄ γυμνασίου από τις Σέρρες. Οι μαθητές/τριες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, την ομάδα παρέμβασης που συμμετείχε στο πρόγραμμα "Παραολυμπιακή Ημέρα στα Σχολεία" και την ομάδα ελέγχου που συμμετείχε στο καθιερωμένο αναλυτικό πρόγραμμα φυσικής αγωγής. Για την αξιολόγηση της στάσης χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο βασισμένο στην Θεωρία της Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς (Theodorakis et al., 1995). Το πρόγραμμα "Παραολυμπιακή Ημέρα στα Σχολεία" περιελάμβανε τις ακόλουθες δραστηριότητες και αθλήματα: Μπότσια, Πετοσφαίριση Καθιστών, Ζωγραφική, Προσβασιμότητα, Παραολυμπιακούς Αγώνες, Συνάντηση με Παραολυμπιονίκη και διήρκεσε έξι εβδομάδες με συχνότητα μια φορά την εβδομάδα. Έγιναν τρεις μετρήσεις: η αρχική μέτρηση, η τελική μέτρηση και για να εξεταστεί η διατήρηση της επίδρασης του προγράμματος ακολούθησε η μέτρηση διατήρησης. Χρησιμοποιήθηκε ανάλυση διακύμανσης anova με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις για την εκτίμηση της επίδρασης του προγράμματος και του φύλου στη στάση των μαθητών/τριών χωρίς αναπηρία και συσχετισμός pearson correlation για να εξεταστεί η συσχέτιση της στάσης των μαθητών/τριών χωρίς αναπηρία με το επίπεδο ανταγωνιστικότητας και την προηγούμενη επαφή τους με άτομα με αναπηρία (p < .05). Από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι το πρόγραμμα βελτίωσε τη στάση των μαθητών/τριών χωρίς αναπηρία. Τα κορίτσια είχαν πιο θετική στάση σε σχέση με τα αγόρια ενώ οι πιο ανταγωνιστικοί μαθητές/τριες καθώς και εκείνοι που είχαν προηγούμενη επαφή με άτομα με αναπηρία έδειξαν μειωμένη επιθυμία και πρόθεση ως προς την ένταξη παιδιών με κινητική αναπηρία στις τάξεις της φυσικής αγωγής του γενικού σχολείου. Η βελτίωση της στάσης των μαθητών/τριών φάνηκε να διατηρήθηκε στη μέτρηση διατήρησης. Συμπεραίνεται, ότι η εφαρμογή ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων φυσικής αγωγής όπως το πρόγραμμα: "Παραολυμπιακή Ημέρα στα Σχολεία" θα μπορούσε να βελτιώσει τη στάση των μαθητών/τριών χωρίς αναπηρία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως προς την ένταξη συνομηλίκων τους με κινητική αναπηρία στις τάξεις της φυσικής αγωγής του γενικού σχολείου.