Στοχαστικές διαδικασίες και συνακόλουθες ποσοτικές και ποιοτικές εκτιμήσεις ραδιοπεριβαλλοντικών επιπτώσεων σε πληθυσμιακές ομάδες στον ελληνικό χώρο

Abstract

The aim of the present Thesis is the creation of a system for the assessment of cancer mortality risk due to the hazard of radioactivity concentrations in Hellenic (Greek) soil.The methodology was based on the creation of a biostatistical model that correlates:•radioactivity concentration values based on geostatistical analysis of measurements conducted by Nuclear Engineering Department of National Technical University of Athens (NED-NTUA), specifically by the application of parameters related to the initial 137Cs deposition due to the Chernobyl fallout in 1986 and the naturally occurring radioactivity in Hellenic (Greek) surface soil and•demographic and cancer mortality data from formal Hellenic time series, with application in the case of Hellenic (Greek) population mortality due to gastrointestinal cancer.The biostatistical correlation of epidemiological and radiological data was performed without any intermediate calculation of the quantity ‘dose to individual due to ionizing radiation’.The main conclusions of the present Thesis are that:1.The dominating source of uncertainty for the determination of the radioactivity concentration in soil is the spatial distribution of that concentration itself.2.The present 137Cs surface soil concentration is significantly reduced compared to the initially measured by NED-NTUA levels of the corresponding deposition in 1986. Nearly all the initially deposited 137Cs radioactivity remains within the place of the deposition and the penetration depth on undisturbed soil does not exceed the depth of 26cm in most of the cases.3.The initial NED-NTUA geostatistical mapping surveys on the deposition of 137Cs due to the Chernobyl fallout remain representative of the radionuclide horizontal distribution on the Hellenic ground.4.The most important factors that affect the cancer mortality incidence that was investigated in the present Thesis are the confounders of the age and sex distribution of the study population members and the spatial distribution of naturally occurring isotopes in soil. The presence of 137Cs due to the Chernobyl fallout is evaluated as a minor contributor to the occurring mortality rates. If there is any consequence of its presence on Hellenic ground, this is still evolving by time and the corresponding distribution of Attributable Risk by time cannot be significantly detected.

Στόχος της παρούσας Διδακτορικής Διατριβής είναι η δημιουργία συστήματος αξιολόγησης του κινδύνου θνησιμότητας από καρκίνο λόγω της παρουσίας ραδιοπεριβαλλοντικών παραγόντων στο Ελληνικό έδαφος.Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε βασίστηκε στη δημιουργία βιοστατιστικού μοντέλου που συσχετίζει:•τιμές από τη γεωστατιστική ανάλυση δεδομένων από μετρήσεις του ΕΠΤ-ΕΜΠ και συγκεκριμένα των επιπέδων αρχικής απόθεσης 137Cs λόγω του ατυχήματος στο Chernobyl το έτος 1986 και των συγκεντρώσεων φυσικής ραδιενέργειας στην επιφάνεια του ελληνικού εδάφους με•δημογραφικά στοιχεία και στοιχεία φυσικής κίνησης πληθυσμού από τις τακτικές στατιστικές σειρές της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής από τα οποία διερευνήθηκε διεξοδικότερα η περίπτωση των θανάτων λόγω καρκίνου του πεπτικού συστήματος και του περιτοναίου.Ο βιοστατιστικός συνδυασμός της επιδημιολογικής με την ραδιολογική πληροφορία έγινε άμεσα, χωρίς να παρεμβληθεί το ενδιάμεσο στάδιο του υπολογισμού του μεγέθους «δόση στον άνθρωπο λόγω ιοντίζουσας ακτινοβολίας».Τα κυριότερα συμπεράσματα της παρούσας Διδακτορικής Διατριβής είναι ότι:1.Ο κυρίαρχος παράγοντας αβεβαιότητας για τον προσδιορισμό των επιπέδων συγκέντρωσης των ραδιοϊσοτόπων στο περιβάλλον είναι η γεωστατιστική κατανομή του ίδιου του μετρούμενου μεγέθους.2.Οι επιφανειακές συγκεντρώσεις του 137Cs στο χώμα είναι πολύ σημαντικά μειωμένες σε σχέση με τις καταγεγραμμένες από το ΕΠΤ-ΕΜΠ, το έτος 1986. Το μεγαλύτερο ποσοστό της αρχικά αποτεθείσας ποσότητας του 137Cs έχει παραμείνει στην περιοχή της αρχικής απόθεσης, σε βάθος (σε αδιατάραχτο έδαφος) που, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, δεν ξεπερνά τα 26cm.3.Οι αρχικές γεωστατιστικές απεικονίσεις του ΕΠΤ-ΕΜΠ για την απόθεση του 137Cs στο ελληνικό έδαφος εξακολουθούν να αποτελούν αξιόπιστη εκτιμήτρια της οριζόντιας κατανομής του στο ελληνικό έδαφος.4.Οι σημαντικότεροι παράγοντες που διαμορφώνουν τη συχνότητα εμφάνισης κρουσμάτων θνησιγενούς καρκίνου, για τις αιτίες θανάτου που διερευνήθηκαν στην παρούσα Διδακτορική Διατριβή είναι οι παράγοντες του φύλου και της ηλικίας των μελών του εξεταζόμενου πληθυσμού και τα επίπεδα φυσικής ραδιενέργειας στο έδαφος. Η παρουσία του 137Cs λόγω του ατυχήματος στο Chernobyl κρίνεται πως επηρέασε το αποτέλεσμα σε πολύ μικρό βαθμό, ενώ αν υπάρχουν συνέπειες της παρουσίας του στο ελληνικό έδαφος, αυτές βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη και η κατανομή του οφειλόμενου (στην παρουσία του 137Cs) κινδύνου δεν διακρίνεται σαφώς πάνω στον άξονα του χρόνου.