Περίληψη
Η φυτική κάλυψη των δωμάτων αποτελεί μια επίκαιρη επιλογή για την εγκατάσταση πρασίνου σε πυκνοδομημένους αστικούς χώρους. *στόσο υπάρχουν περιορισμένα ερευνητικά δεδομένα, αφενός για την επιλογή των υποστρωμάτων και αφετέρου για τη διαμόρφωση εγχώριων προδιαγραφών για τα φυτεμένα δώματα. Επιπλέον, ακόμα μικρότερη είναι η αξιολόγηση της συμβολής τους στην εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη και θέρμανση των κτιρίων. Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής εργασίας είναι η σύνθεση υποστρωμάτων φυτεμένων δωμάτων από εγχώρια αδρανή υλικά διαβαθμισμένης κοκκομετρίας και η αξιολόγησή τους ως προς τα αγρονομικά και θερμικά χαρακτηριστικά τους. Επιλεγμένα φυτικά είδη, τα χαρακτηριστικά των οποίων έχουν επαρκώς μελετηθεί για κηποτεχνικές εφαρμογές ή σε καλλιέργειες, εγκαταστάθηκαν σε πειραματικά φυτοδώματα προκειμένου να διερευνηθεί η καταλληλότητα των υποστρωμάτων να υποστηρίξουν την επιβίωση και την ανάπτυξη τους. Τα κριτήρια επιλογής των υποστρωμάτων ήταν το μικρό φαινόμενο ειδικό βάρος, το πορώδ ...
Η φυτική κάλυψη των δωμάτων αποτελεί μια επίκαιρη επιλογή για την εγκατάσταση πρασίνου σε πυκνοδομημένους αστικούς χώρους. *στόσο υπάρχουν περιορισμένα ερευνητικά δεδομένα, αφενός για την επιλογή των υποστρωμάτων και αφετέρου για τη διαμόρφωση εγχώριων προδιαγραφών για τα φυτεμένα δώματα. Επιπλέον, ακόμα μικρότερη είναι η αξιολόγηση της συμβολής τους στην εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη και θέρμανση των κτιρίων. Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής εργασίας είναι η σύνθεση υποστρωμάτων φυτεμένων δωμάτων από εγχώρια αδρανή υλικά διαβαθμισμένης κοκκομετρίας και η αξιολόγησή τους ως προς τα αγρονομικά και θερμικά χαρακτηριστικά τους. Επιλεγμένα φυτικά είδη, τα χαρακτηριστικά των οποίων έχουν επαρκώς μελετηθεί για κηποτεχνικές εφαρμογές ή σε καλλιέργειες, εγκαταστάθηκαν σε πειραματικά φυτοδώματα προκειμένου να διερευνηθεί η καταλληλότητα των υποστρωμάτων να υποστηρίξουν την επιβίωση και την ανάπτυξη τους. Τα κριτήρια επιλογής των υποστρωμάτων ήταν το μικρό φαινόμενο ειδικό βάρος, το πορώδες, η ικανότητα συγκράτησης υγρασίας, η καλή αποστράγγιση και γενικά η σύγκρισή τους με υπάρχουσες προδιαγραφές φυτοδωμάτων. Η αξιολόγηση της επίδρασης των υποστρωμάτων στην ανάπτυξη των φυτών, βασίστηκε σε βιομετρικές και φυσιολογικές μετρήσεις, σε τρία διαφορετικά πειράματα αγρού ανάλογα με το είδος της φυτοκάλυψης. Χρησιμοποιήθηκε είτε χλοοτάπητας του είδους Festuca arundinacea, είτε Lavandula angustifolia είτε φυτευτικός συνδυασμός του Pittosporum tobira με Olea europaea “Koroneiki”. Τα υποστρώματα δοκιμάσθηκαν στον αγρό μέσα σε θαλαμίσκους 1,2 χ 1,2 m και σε δύο (2) διαφορετικά βάθη για κάθε μία διαφορετική φύτευση. Αυτά με φύτευση χλοοτάπητα σε βάθη 10 και 20 cm και τα β, με λεβάντα σε βάθη 20 και 30 cm και με πιττόσπορο και ελιά σε βάθη 30 και 40 cm. Η ανάπτυξη στα φυτά αξιολογήθηκε υπολογίζοντας στο μεν χλοοτάπητα, το ξηρό βάρος των υπολειμμάτων κοπής, στα δε άλλα το δείκτη ανάπτυξης. Σε όλα τα φυτά υπολογίστηκε η περιεκτικότητα σε χλωρoφύλλες α και β και μετρήθηκε ο δείκτης SPAD. Επιπλέον μετρήθηκε η περίμετρος κορμού στα ελαιόδεντρα και η αντίσταση στοματίων στα φύλλα της λεβάντας. Οι μελέτες αγρού διήρκεσαν δύο έτη στα εντατικού τύπου πειραματικά φυτοδώματα (μεγάλου βάθους με θάμνους και δένδρα) και ένα έτος στα ημιεντατικού τύπου (μικρότερου βάθους με χλοοτάπητα ή λεβάντα). Επιπλέον καταγράφονταν η κατ’ όγκο περιεκτικότητα σε υγρασία των υποστρωμάτων και μετεωρολογικά στοιχεία (θερμοκρασία αέρα σε 0C και ύψος βροχής σε mm). Σε παράλληλο πείραμα στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, κατασκευάστηκαν οι ίδιοι τύποι φυτεμένων δωμάτων που αφορούσαν το γρασίδι και τη λεβάντα, για βάθηυποστρώματος 10 και 20 cm αντίστοιχα, στην οροφή ειδικού Θαλάμου _οκιμών (test cell), τυποποιημένου από το διευρωπαϊκό πρόγραμμα PASLINK, προκειμένου να εκτιμηθεί ο συντελεστής θερμοπερατότητας (U) των συστημάτων φυτοκάλυψης. Η εκτίμηση του συντελεστή θερμοπερατότητας (U) προέκυψε σε δυναμικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον, συνεκτιμώντας ταυτόχρονα διάφορες περιβαλλοντικές παραμέτρους. Ο συντελεστής θερμοπερατότητας (U) που υπολογίζεται με αυτό τον τρόπο, είναι αφ’ εαυτού κριτήριο για τη θερμική απόδοση των φυτεμένων δωμάτων ως βιοκλιματικών συστημάτων, αλλά και εισαγόμενο στοιχείο σε λογισμικά ενεργειακών μελετών, προκειμένου να υπολογισθεί η εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη και θέρμανση σε κάθε συγκεκριμένο κτίριο όπου εγκαθίστανται. Τα υποστρώματα που δοκιμάσθηκαν ήταν: α) πετροβάμβακας, β) S30:Per65:Z5, γ) Pum65:P30:Z5 και δ) Pum65:C30:Z5 όπου S: αμμοπηλώδες έδαφος, Pum: κίσσηρη, P: τύρφη, C: κόμποστ και Z: ζεόλιθος σε κατ’ όγκο αναλογίες που υποδεικνύονται από τους δείκτες. Το βάθος του υποστρώματος δείχθηκε ο επικρατέστερος παράγοντας επηρεασμού της ανάπτυξης όλων των φυτών