Πολυκριτηριακές μέθοδοι λήψης αποφάσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ επιχειρήσεων

Abstract

The objective of this thesis is to develop appropriate methods and tools to deal with decision making problems arising in business-to-business electronic commerce. In this context, we propose MCDM methods for the problem of supplier selection and the problem of customer evaluation for order acceptance aiming to tackle effectively and efficiently issues of complexity and uncertainty which are inherent in the respective decision processes. Regarding supplier selection, we present a novel evaluation method with two stages. A satisficing technique is used in the first stage of this method for the pre-qualification of the suppliers. The final evaluation of suppliers is performed in the second stage through the use of a fuzzy AHP technique. As far as customer evaluation is concerned, we present a novel class of methods extending TOPSIS. On the one hand, the proposed class of methods tackles the issue of uncertainty of the decision maker preferences through the use of linguistic variables and their representation as fuzzy numbers. On the other hand, the proposed class of methods may be parameterized according to the behavioral pattern of the decision maker towards risk. Moreover, a simulation experiment is designed and executed in order to analyze and study the proposed class of methods. The results of the simulation experiment show that it is adequate to distinguish three instances of the proposed class of methods that correspond respectively to risk averse decision makers, to risk-neutral decision makers, and to risk-seeking decision makers. Finally, we present a novel agent-based DSS architecture for flexible electronic marketplaces. This architecture is employed for the implementation of a Decision Support System incorporating an application for supplier selection which is based on the proposed decision method.

Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτελεί η ανάπτυξη κατάλληλων μεθόδων και εργαλείων για την επίλυση των προβλημάτων λήψης αποφάσεων που ανακύπτουν στο ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ επιχειρήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνεται μέθοδος επιλογής προμηθευτών και μέθοδος αξιολόγησης αγοραστών για την επιλογή παραγγελιών με στόχο την αποτελεσματική και αποδοτική αντιμετώπιση των ζητημάτων πολυπλοκότητας και αβεβαιότητας που χαρακτηρίζουν τα συγκεκριμένα προβλήματα. Όσον αφορά την επιλογή προμηθευτών, παρουσιάζεται πρωτότυπη μέθοδος αξιολόγησης δύο φάσεων. Στην πρώτη φάση της μεθόδου γίνεται η προεπιλογή των προμηθευτών μέσω εύρεσης των ικανοποιητικών λύσεων. Στη δεύτερη φάση της μεθόδου πραγματοποιείται η τελική αξιολόγηση των προμηθευτών με τη χρήση ασαφούς διαδικασίας αναλυτικής ιεράρχησης. Το πρόβλημα της αξιολόγησης αγοραστών για την επιλογή παραγγελιών αντιμετωπίζεται μέσω της ανάπτυξης πρωτότυπης κλάσης μεθόδων που επεκτείνει τη μέθοδο TOPSIS. Η κλάση μεθόδων που προτείνεται αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τις προτιμήσεις των αποφασιζόντων μέσω της χρήσης γλωσσικών μεταβλητών και της απεικόνισής τους σε ασαφείς αριθμούς. Επιπλέον, η προτεινόμενη κλάση μεθόδων παραμετροποιείται ανάλογα με τη συμπεριφορά των αποφασιζόντων απέναντι στον κίνδυνο. Η προτεινόμενη κλάση μεθόδων μελετάται μέσω προσομοίωσης. Τα αποτελέσματα του πειράματος προσομοίωσης δείχνουν ότι μπορούν να διακριθούν τρία στιγμιότυπα της προτεινόμενης κλάσης μεθόδων που σχετίζονται αντίστοιχα με αποφασίζοντες ουδέτερους προς τον κίνδυνο (risk neutral), ρέποντες προς τον κίνδυνο (risk-seeking) και αποστρεφόμενους τον κίνδυνο (risk averse). Τέλος, παρουσιάζεται πρωτότυπη αρχιτεκτονική συστήματος υποστήριξης αποφάσεων για ευέλικτους χώρους ηλεκτρονικών αγοραπωλησιών, η οποία βασίζεται σε πράκτορες λογισμικού. Η αρχιτεκτονική αυτή χρησιμοποιείται για την υλοποίηση συστήματος υποστήριξης αποφάσεων στο οποίο ενσωματώνεται εφαρμογή για την επιλογή προμηθευτών βάσει της προτεινόμενης μεθόδου λήψης αποφάσεων.