Η φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα 1904-1925

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελούν οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις στο χρονικό διάστημα 1904-1925 και η αντιμετώπισή τους από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η επιλογή των χρονικών ορίων της έρευνας συνδέεται με δύο σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία της Φιλοσοφικής Σχολής. Το 1904 νομοθετείται η διχοτόμηση της Φιλοσοφικής και η δημιουργία ξεχωριστής Σχολής για τις μαθηματικές και φυσικές επιστήμες, της Φυσικομαθηματικής Σχολής. Το 1925, η ίδρυση του δεύτερου Πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη σηματοδοτεί το τέλος της αποκλειστικότητας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε ιδεολογικό και εκπαιδευτικό επίπεδο. Από την επόμενη χρονιά, το 1926, θα αρχίσει να λειτουργεί η δεύτερη, “ανταγωνιστική” θα λέγαμε, Φιλοσοφική Σχολή της χώρας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η επιλογή της Φιλοσοφικής από τις Σχολές του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνδέεται με τον ισχυρό λόγο και ρόλο που διαθέτει αναφορικά με τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και τον προσανατολισμό της εκπαίδευσης. Έτσι, σε μία περίοδο στην οποία η Φιλοσοφική Σχολή εμφανίζεται «μόνη» της -με διπλή έννοια: χωρίς το Φυσικομαθηματικό Τμήμα και χωρίς άλλον «αντίπαλο» ως προς τον επαγγελματικό σκοπό της- επιχειρούμε να αναδείξουμε το λόγο, τον οποίο η Φιλοσοφική Σχολή διατυπώνει για το σύνολο της εκπαίδευσης. Πιο συγκεκριμένα, κεντρικό αιτούμενο της εργασίας είναι ο λόγος, που το καθηγητικό σώμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ως ένας από τους συλλογικούς φορείς άσκησης της πανεπιστημιακής εξουσίας, αρθρώνει σχετικά με τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, που συντελούνται τόσο στο χώρο του Πανεπιστημίου, όσο και ευρύτερα της εκπαίδευσης (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας), στο χρονικό διάστημα από το 1904 έως το 1925. […]