Ανοσοϊστοχημική έκφραση του προσκολλητικού μορίου των νευρικών κυττάρων ( NCAM, CD56) στις πολυκλωνικές και μονοκλωνικές πλασματοκυτταρώσεις: αξιολόγηση της διαγνωστικής της σημασίας και συσχετίσεις με κλινικοεργαστηριακές παραμέτρους στο πολλαπλό μυέλωμα

Abstract

Neural Cell Adhesion Molecule (NCAM) or CD65 is a membrane protein belonging to the immunoglobulin family of proteins and is expressed on the plasma cells of a significant number of cases of multiple myloma. The diagnostic significance of the immunohistochemical expression of the CD56 in the evaluation of the bone marrow plasmocytosis is not entirely clear. We therefore studied the expression of CD56 in 95 cases of reactive plasmocytosis, 85 cases of multiple myeloma and 10 cases of monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS), in order to evaluate its possible ultility as a marker of malignancy. The correlation of the antigen expression with several clinicolaboratory findings of the cases with multiple myeloma was also studied. The documentation of the diagnosis included conventional study of the bone marrow biopsies, immunohistochemical staining of CD138 in order to accurately estimate the plasma cell infiltration, immunohistochemical staining of the light chains of immunoglobulins for the assesment of mono- or polyclonal plasma cell infiltrate and the necessary clinicolaboratory parameters. We did not find any CD56 expression, not even a weak or doubtful one, in all biopsies (95 of 95, 100%) with reactive plasmocytosis. On the contrary, myeloma associated plasma cells showed strong CD56 immunoreactivity in 39/85 cases (41,19%). In 1 of 10 cases with MGUS the antigen was expressed in a small number of monoclonal plasma cells. The expression or lack of expression of CD56 on the bone marrow plasma cells in multiple myeloma did not show any correlation with demographics, the clinicolaboratory parameters, the stage of the disease or the type of the produced immunoglobulin.

Το προσκολλητικό μόριο των νευρικών κυττάρων (Neural Cell Adhesion Molecule, NCAM) ή CD56 είναι μια μεμβρανική πρωτεΐνη που ανήκει στην οικογένεια των ανοσοσφαιρινών και εκφράζεται στα πλασματοκύτταρα μιας σημαντικής αναλογίας περιπτώσεων πολλαπλού μυελώματος. Η σημασία όμως της ανοσοϊστοχημικής εκφράσεως του CD56 στη μελέτη των πλασματοκυτταρώσεων του μυελού των οστών δεν έχει πλήρως αποσαφηνιστεί. Στην παρούσα εργασία μελετήθηκε η έκφραση του CD56 σε 95 περιπτώσεις αντιδραστικής πλασματοκυττάρωσης, 85 περιπτώσεις πολλαπλού μυελώματος και 10 περιπτώσεις μονοκλωνικής γαμμοπάθειας αδιευκρίνιστης σημασίας. Επίσης στις περιπτώσεις πολλαπλού μυελώματος έγινε συσχέτιση της έκφρασης ή μη του αντιγόνου με ποικίλες κλινικοεργαστηριακές παραμέτρους των ασθενών. Η τεκμηρίωση της διάγνωσης περιελάμβανε τη συμβατική μελέτη τομών οστεομυελικών βιοψιών, ανοσοϊστοχημική χρώση του CD138 για την ακριβή εκτίμηση της πλασματοκυτταρικής διήθησης, ανοσοϊστοχημική χρώση των ελαφρών αλυσίδων των ανοσοσφαιρινών για τον καθορισμό μονο- ή πολυκλωνικότητας της πλασματοκυτταρικής διήθησης καθώς και τις απαραίτητες κλινικοεργαστηριακές παραμέτρους. Στην ανοσοϊστοχημική χρώση του CD56 χρησιμοποιήθηκε ως εσωτερικός μάρτυρας η έκφραση του αντιγόνου στους οστεοβλάστες. Σε καμία περίπτωση αντιδραστικής πλασματοκυττάρωσης δεν παρατηρήθηκε έκφραση, έστω χαμηλή, του CD56 (0/95), ενώ θετικό αποτέλεσμα παρατηρήθηκε σε 39/85 (45,19%) περιπτώσεις πολλαπλού μυελώματος. Σε μία από τις 10 περιπτώσεις μονοκλωνικής γαμμοπάθειας αδιευκρίνιστης σημασίας παρατηρήθηκε θετικότητα σε μικρό αριθμό μονοκλωνικών πλασματοκυττάρων. Η έκφραση ή μη του CD56 αντιγόνου στα πλασματοκύτταρα του μυελού των οστών του πολλαπλού μυελώματος δεν εμφάνιζε συσχέτιση με τα δημογραφικά στοιχεία, τις κλινικοεργαστηριακές παραμέτρους, το στάδιο της νόσου και τον τύπο της παραγόμενης ανοσοσφαιρίνης. Η ανοσοϊστοχημική χρώση επομένως του CD56 μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο βοηθητικό στοιχείο στη διάκριση της αντιδραστικής πλασματοκυττάρωσης από το πολλαπλό μυέλωμα. Με τα υπάρχοντα δεδομένα όμως η χρώση δεν προσφέρεται στη διάκριση της μονοκλωνικής γαμμοπάθειας αδιευκρίνιστης σημασίας από το πολλαπλό μυέλωμα. Τέλος η έκφραση ή μη του αντιγόνου CD56 δεν καθορίζει μια ξεχωριστή κλινικοεργαστηριακή οντότητα.