Μελέτη της βιολογίας και οικολογίας του χαρακτηριστικού είδους της κοινότητας των μεσοπαραλιακών άμμων, Donacill cornea (Poli, 1791)

Abstract

The present research aims to the study of the ecology and biology of the bivalve mollusk Donacilla cornea. For this purpose an extended survey was carried out on 117 beaches from Greece and Cyprus at one-off bases, along with monthly transect sampling from Korinos, Pieria and additional sampling on selected beaches. Donacilla cornea is a characteristic species of the midlittoral sands macrofaunal community. Its geographical distribution is mainly determined from the degree of exposure to wave action of a beach. The abundance of the species is higher at moderately exposed beaches, while the increase or decrease of wave action beyond specific limits inhibits the presence of the species on the beach. The mean annual abundance of D. cornea at Korinos beach was 1,589 individuals/m2. The recruitment period is extended and may last from May to November, but is more intense from June to August. Donacilla cornea is a gonochoristic species with a sex ratio of 1:1, with no observed hermaphroditism. Individuals mature sexually at a shell length of about 10 mm. The gonadal activity initiates at the end of January, while the maturation of the gametes is completed mainly during May and spawning occurs mainly during June and July. The age of the individuals can be determined only from the annual growth rings of the shell and can be more than 6 years. Growth parameters as estimated from the seasonal VBGF were: L?=22.02 mm, K=0.63 y-1, C=0.75, WP=0.02. The total mortality of the species is low (Z=0.45-0.54y-1). The low annual body production (32.884 g/m2) and mass turnover ratio can be attributed to the dominance of aged individuals in the population (0.630).

Η παρούσας έρευνα στοχεύει στη μελέτη της οικολογίας και της βιολογίας του δίθυρου μαλάκιου Donacilla cornea. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα εφάπαξ δειγματο- ληψιών σε 117 ακτές στην Ελλάδα και την Κύπρο, μηνιαίων δειγματοληψιών διατομής στην παραλία Κορινού Κατερίνης και συμπληρωματικών δειγματοληψιών σε επιλεγμένες ακτές. Το D. cornea είναι αποκλειστικός - χαρακτηριστικός κάτοικος της μακροπανιδικής κοινότητας των μεσοπαραλιακών αμμω- δών υποστρωμάτων. Η γεωγραφική διανομή του καθορίζεται κυρίως από το βαθμό έκθεσης της ακτής στην κυματική δράση. Η αφθονία του είδους είναι υψηλότερη σε μέτρια εκτεθειμένες στην κυματική δράση ακτές ενώ η αύξηση ή η μείωση της έντασης της κυματικής δράσης πέρα από συγκεκριμένα όρια δεν επιτρέπει την παρουσία του στην ακτή. Η μέση ετήσια αφθονία του D. cornea στον Κορινό Πιερίας ήταν 1589 άτομα/m2. Η περίοδος ανανέωσης του πληθυσμού είναι σχετικά μακρόχρονη και μπορεί να διαρκεί από το Μάιο μέχρι το Νοέμβριο, αλλά είναι πιο εντατική από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Το D. cornea είναι γονοχωριστικό είδος με αναλογία φύλου 1:1, στο οποίο δεν παρατηρείται ερ- μαφροδιτισμός. Τα άτομα ωριμάζουν γεννητικά σε μήκος κογχύλης περίπου 10 mm. Η γοναδική δρα- στηριότητα αρχίζει στο τέλος του Ιανουαρίου ενώ η ωρίμανση των γαμετών ολοκληρώνεται κυρίως τον Μάιο και η απελευθέρωσή τους πραγματοποιείται κυρίως τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Η ηλικία των ατό- μων μπορεί να προσδιοριστεί μόνο από τους ετήσιους δακτυλίους αύξησης και ξεπερνάει τα 6 έτη. Οι παράμετροι της αύξησης της κογχύλης όπως υπολογίστηκαν από την εποχική VBGF ήταν: L?=22,02 mm, K=0,63 έτη-1, C=0,75, WP=0,02. Η ολική θνησιμότητα του είδους είναι χαμηλή (Z=0,45-0,54 έτη- 1). Η χαμηλή ετήσια σωματική παραγωγή (32,884 g/m2) και ο ρυθμός ανανέωσης της βιομάζας (0,630) οφείλονται στην ηλικιακή σύνθεση του πληθυσμού στον οποίο κυριαρχούν μεγάλης ηλικίας άτομα