Αμερική 1945-1970: χρόνος, μέγεθος, θνητότητα: η περίπτωση του Mark Rothko

Abstract

The purpose of this thesis is to critically explore the importance, the function and the correlation between certain aspects of “time” (such as moment, duration of viewing, history, memory, myth etc.), “size” of artworks and “mortality” in the oeuvre of the American abstract expressionist Mark Rothko, placing emphasis on his works from 1949-1970, when he died having explored relevant bibliography and having processed some archives available on the internet. This thesis has been structured as follows: At first a dense and comprehensive review of philosophical-aesthetic notions and theories, from Plato to Adorno, has been attempted, revolving around the 3 main themes of the thesis later on, focusing on a specific artwork by Rothko and on his last artistic endeavor, the Houston Chapel, the correlations between “time, space and mortality” have been clarified in the socio-historical framework of the American society (1045-1070), the artistic movement of abstract expressionism and in relation to some of his contemporary artists. Having supported all the above, in the results section of the thesis, emphasis was placed on the necessity to reexamine and reevaluate Mark Rothko’s oeuvre today and on the importance of the questions he posed (aesthetic, philosophical and sociopolitical) even now-a-days.

Ο στόχος της παρούσας διατριβής είναι να πραγματευθεί κριτικά τη σημασία, τη λειτουργία και το συσχετισμό μεταξύ εκφάνσεων του χρόνου (στιγμή, χρόνος θέασης, ιστορία, μνήμη, μύθος, κ.α.) του μεγέθους των έργων και της έννοιας της θνητότητας στο έργο του Αμερικάνου αφηρημένου εξπρεσιονιστή ζωγράφου Mark Rothko, με έμφαση στα έργα του από το 1948 ως το θάνατό του το 1970. Αποδελτιώνοντας σχετική βιβλιογραφία –ελληνική και ξένη- και μελετώντας συγκεκριμένα αρχεία στο διαδίκτυο, η διατριβή διαρθρώθηκε ως εξής. Αφετηριακά επιχειρήθηκε μια συνοπτική ανασκόπηση σε φιλοσοφικό-αισθητικές θεωρήσεις στους άξονες της διατριβής, από τον Πλάτωνα στον Adorno. Στη συνέχεια, με επίκεντρο την εξέταση ενός χαρακτηριστικού έργου του Mark Rothko και, ακολούθως, του τελευταίου του καλλιτεχνικού εγχειρήματος, του Houston Chapel, διαυγάστηκαν οι συσχετισμοί των 3 θεματικών αξόνων (χρόνος, μέγεθος, θνητότητα) στο ιστορικό-κοινωνικό συγκείμενο της αμερικανικής κοινωνίας (1945-70), στο πλαίσιο του αφηρημένου εξπρεσιονισμού και σε διαλεκτική με άλλους συγκαιρινούς καλλιτέχνες του Mark Rothko. Aφού καταδείχτηκαν τα παραπάνω, δόθηκε έμφαση, στα συμπεράσματα, στην ανάγκη επανανάγνωσης και επαναπραγμάτευσης του έργου του Mark Rothko σήμερα καθώς και στη σημασία των ερωτηματοθεσιών (αισθητικών, φιλοσοφικών, πολιτικοκοινωνικών) του καλλιτέχνη και στο φως της σύγχρονης τέχνης.