Η επαλλάσουσα ημιπληγία στην παιδική ηλικία: κλινική - γενετική και φαρμακολογική προσέγγιση

Abstract

Alternating hemiplegia of childhood (AHC, MIM 104290) is a rare syndrome, characterized by early onset of episodic hemi-or quadriplegia lasting minutes to days. This disorder, first reported by Verret and Steel in 1971, has historically been thought to represent a migraine equivalent or an unusually form of epilepsy or a movement disorder, as it typically presents with complex and variable clinical features. In most patients, the earliest manifestations clearly related to AHC are tonic- dystonic attacks and paroxysmal nystagmus associated with autonomic changes and paroxysmal dyspnoea and usually appear between 3 and 6 months of age. The hemiplegic episodes develop before 18 months of age lasting anywhere from minutes to days at a time and involving either side of the body or shifting from one side to the other during the same episode with a period of bilateral weakness when the second side becomes involved. Some attacks are characterized by a bilateral involvement, which is apparent from the beginning, and do not follow an hemiplegic episode, which determines extreme hypotonia of the whole body inability to move and a level of consciousness markedly depressed. A characteristic feature of AHC is the disappearance of all abnormalities when the child falls asleep. At increasing age, hemiplegic episodes follow a general pattern of initially increasing frequency and duration, followed by a plateau, and finally by a decrease in the number and duration of attacks. Analogously, the paroxysmal manifestations associated with hemiplegia tend to decrease in frequency and intensity with time and usually disappear after 5-7 years. Development before the onset of hemiplegic episodes may be normal or delayed. Epileptic seizures are reported in a variable percentage of sporadic patients. An association with migraine has also been noticed since the earliest description. Indeed, for some time, the international classification of headaches (IHC) has included AHC as a childhood periodic syndrome that may be associated with complicated migraine (familial hemiplegic migraine, FHM), mostly due to the clinical similarity of the attacks and the paroxysmal nature of both disorders. Some of the aspects of AHC, however, are clearly distinct from FHM, including choroathetosis, dystonic posturing, and a progressive course associated with mental deterioration. Concerning the possible genetic origin of the disease, only a few familial cases have been described so far, providing evidence to support an autosomal dominant genetic mechanism of transmission. In the first AHC family described, a balanced reciprocal translocation was detected: 46, XY, t(3;9) (p26;q34), thus indicating the first two genomic regions possibly associated with the disease. Subsequently, mitochondrial abnormalities identified in a few sporadic AHC patients suggested the hypothesis, which was however never clearly confirmed, of a mitochondrial dysfunction underlying the pathogenesis of the disease. ...................................................................................

Η επαλλάσουσα ημιπληγία στην παιδική ηλικία είναι ένα σπάνιο σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από επεισόδια ημιπληγίας ή τετραπληγίας που πρωτοεμφανίζονται σε παιδική ηλικία και διαρκούν από μερικά λεπτά της ώρας έως αρκετές ημέρες. Αυτή η διαταραχή περιγράφηκε αρχικά από τους Verret & Steel το 1971 και ιστορικά είχε θεωρηθεί ως μία μορφή ημικρανίας ή ως μία ασυνήθιστη μορφή επιληψίας ή ακόμη και ως μία κινητική διαταραχή καθώς εμφανίζει ποικίλα κλινικά σημεία. Στους περισσότερους ασθενείς τα πρόδρομα κλινικά σημεία της ασθένειας AHC είναι οι τονικές-δυστονικές κρίσεις και ο παροξυσμικός νυσταγμός που συνδυάζονται με αλλαγές εκ του αυτονόμου νευρικού συστήματος και παροξυσμική δύσπνοια που συνήθως εμφανίζονται μεταξύ των 3-6 μηνών της βρεφικής ζωής τους. Τα ημιπληγικά επεισόδια κάνουν την εμφάνισή τους πριν τους 18 μήνες και διαρκούν από μερικά λεπτά της ώρας έως αρκετές ημέρες και εμπλέκουν είτε τη μία πλευρά του σώματος είτε αλλάζοντας πλευρά στο σώμα κατά τη διάρκεια της ίδιας κρίσεως με μία ενδιάμεση περίοδο αμφοτερόπλευρης αδυναμίας όταν εμπλέκεται στην ίδια κρίση και η δεύτερη πλευρά αυτού. Λίγες κρίσεις έχουν αμφοτερόπλευρο χαρακτήρα και δεν ακολουθούν έτσι ένα τυπικό ημιπληγικό επεισόδιο και ο οποίος περιγράφεται ως μία σημαντική υποτονία όλου του σώματος με αδυναμία κίνησής του και με ένα επίπεδο συνείδησης σημαντικά μειωμένο. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της AHC είναι η εξαφάνιση όλων των ανωμαλιών της όταν το πάσχον παιδί κοιμηθεί. Με την αύξηση της ηλικίας, τα ημιπληγικά επεισόδια ακολουθούν γενικά ένα σχήμα με αρχικά αυξανόμενη συχνότητα και διάρκεια των κρίσεων ακολουθούμενο από ένα plateau και τελικά από μία μείωση στον αριθμό και τη διάρκεια των κρίσεων αυτών. Ανάλογα και οι παροξυσμικές εκδηλώσεις της ασθένειας τείνουν να μειώσουν τη συχνότητα και την έντασή τους κατά την πάροδο του χρόνου και συνήθως εξαφανίζονται μετά από 5-7 χρόνια. Έχουν επίσης αναφερθεί επεισόδια επιληψίας σε ένα ποικίλο ποσοστό σποραδικών ασθενών. Μία σύνδεση της ασθένειας αυτής με την ημικρανία είχε αρχικά παρατηρηθεί. Έτσι για αρκετό καιρό η διεθνής κατηγοριοποίηση των κεφαλαλγιών (IHC) συμπεριλάμβανε την AHC ως ένα περιοδικό σύνδρομο της παιδικής ηλικίας που μπορεί να συνδέεται με μία μορφή ημικρανίας (FHM)κυρίως λόγω της κλινικής ομοιότητας των κρίσεων και της παροξυσμικής φύσης και των δύο διαταραχών. Μερικά όμως από τα χαρακτηριστικά κλινικά ευρήματα της AHC είναι εντελώς διακριτά από εκείνα της FHM όπως είναι οι χορειοαθετωσικές κινήσεις, η δυστονική στάση του σώματος και μία προοδευτική εξέλιξη της νόσου που συνδέεται με πνευματική έκπτωση. ..........................................................................................