Προσδιορισμός αντιοξειδωτικών ουσιών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνικής χλωρίδας

Abstract

In the content of the dissertation project, 4 major experiments were carried out. The 1st experiment aimed to: a) classify 11 phenolic compounds based on their antioxidant activity and b) evaluate 3 solvents with respect to their efficiency in producing high antioxidant activity extracts. The analysis concluded that gallic acid exhibited the highest antioxidant activity, whereas the lowest was observed in p-coumaric acid and vanillic acid. A statistical analysis illustrated significant differences among the 3 solvents tested, with methanol being the most sensitive. The 2nd experiment aimed to study the effect of 3 extraction methods on: a) the qualitative and quantitative determination, b) the total phenolic content and c) the antioxidant activity of Origanum vulgare L. and Hypericum perforatum L. The results illustrated that the extraction method does not influence the phenolic profile of the plant extracts. However, the statistical comparison of these methods with respect to quantitative composition showed significant differences. Reflux extraction exhibited a statistically higher sensitivity than sonication and maceration and more precisely, the former method proved to be significantly more sensitive in the extraction of flavonoids and slightly more sensitive in the extraction of phenolic acids. The effect of the developmental stage on the phenolic composition of 9 plants of Greek flora was the aim of the 3rd experiment. The results showed that a plant’s development stage is a fundamental parameter that defines the concentration of flavonoids and phenolic acids found in the examined plant leaves. The concentration level of the former reached its maximum level during flowering period while the maximum level for the lather was achieved during fruiting climate condition did not alter the plant’s phenolic profile. However, they may be responsible for the observed variations in the plants phenolic concentration.

Στην παρούσα διατριβή πραγματοποιήθηκαν 4 πειράματα. Στόχος του 1ου πειράματος ήταν: α) η ταξινόμηση 11 πρότυπων φαινολικών ενώσεων με κριτήριο την αντιοξειδωτική τους δράση, και β) η αξιολόγηση 3 διαλυτών ως προς την αποτελεσματικότητα τους να αποδίδουν εκχυλίσματα υψηλής αντιοξειδωτικής ικανότητας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το γαλλικό οξύ παρουσιάζει την υψηλότερη τιμή ενώ ασθενέστερη αντιοξειδωτική δράση εμφανίζουν το π-κουμαρικό οξύ και το βανιλλικό οξύ. Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων έδειξε σημαντικές διαφορές μεταξύ των διαλυτών εκχύλισης με τη μεθανόλη να εμφανίζεται στατιστικά πιο ευαίσθητη από τους υπόλοιπους. Στο 2ο πείραμα μελετήθηκε η επίδραση 3 μεθόδων εκχύλισης: α) στη ποιοτική και ποσοτική σύσταση, β) στο ολικό φαινολικό περιεχόμενο και γ) στην αντιοξειδωτική δραστικότητα της ρίγανης και του βαλσαμόχορτου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μέθοδοι εκχύλισης δεν διαφοροποιούν το φαινολικό προφίλ των εκχυλισμάτων των φυτών, αλλά μεταβάλλουν σημαντικά τη ποσοτική σύσταση αυτών. Η μέθοδος reflux βρέθηκε να είναι περισσότερο ευαίσθητη από τις υπόλοιπες μεθόδους και μάλιστα περισσότερο ευαίσθητη στη παραλαβή των φλαβονοειδών και ελαφρώς περισσότερο ευαίσθητη στη παραλαβή των φαινολικών οξέων. Η επίδραση του σταδίου ανάπτυξης εννέα φυτών της ελληνικής χλωρίδας στη φαινολική σύσταση και την αντιοξειδωτική τους δράση αποτέλεσε στόχος του 3ου πειράματος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το αναπτυξιακό στάδιο αποτελεί τον κυρίαρχο παράγοντα που καθορίζει τη συγκέντρωση των φλαβονοειδών και των φαινολικών οξέων στα φύλλα των υπό μελέτη φυτών, με τις τιμές των πρώτων να μεγιστοποιούνται την περίοδο της ανθοφορίας τους και των δεύτερων τη περίοδο της καρποφορίας τους. Οι κλιματολογικοί παράγοντες δεν διαφοροποίησαν το φαινολικό προφίλ των φυτών, ωστόσο, μπορεί να θεωρηθούν υπεύθυνες για τις διακυμάνσεις που παρατηρήθηκαν στις συγκεντρώσεις των φαινολικών συστατικών.