Μελέτη της εκπόλωσης και της επαναπόλωσης του μυοκαρδίου σε διαβητικά και μη διαβητικά άτομα με χρήση της γωνίας QRS-T σε τριαξονικό επίπεδο αναφοράς: συσχέτιση με τη καρδιακή αυτόνομη νευροπάθεια, τη μεταβλητότητα της καρδιακής συχνότητας και τη λειτουργία της αριστερής κοιλίας

Abstract

Prevalence of diabetes mellitus has increased and subjects with type 2 diabetes mellitus die often from cardiovascular causes. Moreover, subjects with type 2 diabetes mellitus, either with or without coronary artery disease, often have diastolic dysfunction of the left ventricle. Autonomic nervous system dysfunction is a common complication of diabetes. Diabetic cardiac autonomic neuropathy (CAN) is implicated in arrhythmogenesis and in the pathogenesis of diabetic cardiomyopathy. Prospective studies have shown that cardiovascular morbidity and mortality is higher in patients with CAN than in those with normal cardiac autonomic function. One of the mechanisms implicated in the high mortality in patients with CAN has been proposed to be the occurrence of malignant arrhythmias associated with prolonged electrocardiographic parameters. Ventricular depolarization or repolarization abnormalities play an important role in arrhythmogenesis and have been shown to carry prognostic value for various patient groups. QT interval duration of the resting 12-lead electrocardiogram (ECG) reflects the ventricular myocardial depolarization and repolarization time. QT prolongation, either congenital or acquired has been associated with increased risk of cardiac morbidity and mortality. The dispersion of the QT interval (QTd), i.e. the difference between the maximum and the minimum QT interval in any of the 12 leads, is an indirect measure of the dispersion of repolarization of the ventricular myocardium. Previous data have shown a direct relationship between the severity of the CAN and the duration of the corrected QT interval (QTc) duration in subjects with diabetes. Furthermore, in patients with type 2 diabetes mellitus, cardiac autonomic neuropathy and prolongation of QT interval have been associated with increased risk of unexpected death. Despite the fact that a prolonged QT interval is found often in patients with CAN, recent prospective studies have shown that improvement in CAN is not associated with normalization of QT interval duration. Moreover, QTc interval cannot be used to evaluate alteration in cardiac sympathetic innervation in the clinical setting, because its sensitivity is low for the diagnosis of autonomic failure. A meta-analysis recently concluded that measurement of QTc is a more accurate test for the diagnosis of autonomic failure only in young men with type 1 diabetes and that the normal QTc duration rules out autonomic failure only in these subjects. Autonomic function and QT interval length do not seem to be associated, especially in the early stages of type 2 diabetes with the severity of CAN. Thus, although it has been suggested that prolongation of the QT interval could be used as a diagnostic tool for the assessment of cardiac autonomic neuropathy, more often this has been contested and new markers are needed that can be applied to assist decision-making regarding further cardiac testing, the intensity of risk factor management, and/or referral to a cardiologist. .........................................................................................

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μεγάλη αύξηση της συχνότητας του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Παρά τις θεραπευτικές εξελίξεις, τα καρδιαγγειακά συμβάματα εξακολουθούν να αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου σε αυτά τα άτομα. Η διαβητική μυοκαρδιοπάθεια είναι συχνή στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και χαρακτηρίζεται κυρίως από τη διαστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας. Η νευροπάθεια του καρδιακού αυτονόμου νευρικού συστήματος (ΚΑΝ) αποτελεί μια συχνή επιπλοκή στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η ΚΑΝ συμβάλλει στην αρρυθμιογένεση και στην παθοφυσιολογία της διαβητικής μυοκαρδιοπάθειας. Προοπτικές μελέτες έδειξαν ότι τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη και με ΚΑΝ έχουν αυξημένη καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα σε σύγκριση με τα άτομα με διαβήτη χωρίς ΚΑΝ. Ένας από τους πιθανούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στην αύξηση της καρδιαγγειακής θνητότητας στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και ΚΑΝ είναι η αυξημένη επίπτωση των κακόηθων αρρυθμιών, που σχετίζεται με την παράταση των ηλεκτροκαρδιογραφικών δεικτών κοιλιακής εκπόλωσης και επαναπόλωσης. Οι διαταραχές της κοιλιακής εκπόλωσης και της επαναπόλωσης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αρρυθμιογένεση και η προγνωστική τους αξία έχει διαπιστωθεί σε πολλές ομάδες ασθενών χωρίς διαβήτη. Το διάστημα QT στο ηλεκτροκαρδιογράφημα ηρεμίας εκφράζει το χρόνο της εκπόλωσης και της επαναπόλωσης του μυοκαρδίου. Η παράταση του QT διαστήματος, είτε αυτή είναι συγγενής είτε επίκτητη, έχει συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνητότητας. Η διασπορά του QT διαστήματος (QTd), δηλαδή η διαφορά μεταξύ του μέγιστου και του ελάχιστου QT διαστήματος στις 12 κλασικές απαγωγές, είναι ένας έμμεσος τρόπος εκτίμησης της διασποράς της κοιλιακής επαναπόλωσης. Αρκετές μελέτες συσχέτισαν τη διάρκεια του διορθωμένου ως προς την καρδιακή συχνότητα QT διαστήματος (QTc) με την ύπαρξη και τη βαρύτητα της ΚΑΝ. Επιπλέον, σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η ΚΑΝ και η παράταση του QT διαστήματος έχει συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου. Αν και κατά γενική ομολογία, η διάρκεια του QTc διαστήματος επηρεάζεται από τη νευροπάθεια του καρδιακού αυτονόμου νευρικού συστήματος (ΑΝΣ), σε πολλές μελέτες δεν επιβεβαιώθηκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ του QT διαστήματος ή του διορθωμένου ως προς την καρδιακή συχνότητα QT διαστήματος (QTc) και της ΚΑΝ σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Επιπλέον, πολλές μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ηλεκτροκαρδιογραφική ανάλυση της κοιλιακής επαναπόλωσης δε συμβαδίζει με τη νευροπάθεια του καρδιακού ΑΝΣ στο διαβητικό μυοκάρδιο και ότι το QTc διάστημα αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη δυσλειτουργίας του καρδιακού ΑΝΣ μόνο σε νεαρά άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1. ..................................................................