Επιδημιολογική μελέτη των διάχυτων διηθητικών νοσημάτων του πνεύμονα στη νήσο Κύπρο

Abstract

Background: Diffuse Interstitial or parenchymal Lung Diseases are a heterogeneous group that comprise more than 200 different entities. It is estimated that Interstitial Lung Diseases (ILD) represent 15% of the lung diseases. However, there are only a few epidemiological studies available on a worldwide basis on the prevalence and incidence of these diseases. In Cyprus, this is the first epidemiological study regarding ILD.Aim: The aim of this epidemiological study was to describe the prevalence and the incidence of interstitial lung diseases (ILD) in Cyprus and to study several factors that relate with these diseases (e.g. age, gender, environmental factors) using the latest consensus of the classification of the American Thoracic Society/ European Thoracic Society.Methods: The registration for ILD in Cyprus was performed during a three year period, from 2002 to 2004. The prevalence of ILD was calculated from the registration of all the old and new cases of ILD during 2002, whereas all new cases were used to calculate the incidence for the year 2003.Results: From the total of 326 patients who were registered during the three year period. 21 patients were excluded because they were not Cypriots. A total of 305 patients with the diagnosis of ILD were finally included in the study, from whom 151 were registered in 2002. There were 79 old cases and 72 new cases. In 2003 and 2004 there were 82 and 72 new cases respectively. Men represented 58.6% of the total population and women 41.3%. The overall male to female ratio was 1.5. The mean age for men was 63.9 years and 59.5 for women.Idiopathic interstitial pneumonias were the most common group of ILD (39.5%), followed by occupational diseases (19%). granulomatous diseases (15%) and collagen diseases (11.8%). The most common disease was idiopathic lung fibrosis with 81 patients (26.6%), followed by sarcoidosis with 46 patients (15.1%) and non-specific interstitial pneumonia with 23 patients (7.5%). Rheumatoid arthritis was the fourth most common disease with 21 patients (6.9%) followed by silicosis with 19 patients (6.2%). In 6.2% of our cases (19 patients) ILD could not be further specified and was therefore labeled as unclassified. Statistical analysis that was performed identified significant difference between Nicosia and the other regions of Cyprus regarding the prevalence and incidence of ILD with p-value<0.005. Statistical significant difference was also identified in the prevalence of the ILD between men and women (p-value<0.005), with men having a higher prevalence of ILD than women. Conclusion: The present study has identified both similarities as well as differences in the use of diagnostic techniques, prevalence and incidence of ILD in comparison to other epidemiological studies.

Εισαγωγή: Τα Διάχυτα Διηθητικά Νοσήματα (ΔΔΝ) ή Διάχυτα ΠαρεγχυματικάΝοσήματα (ΔΠΝ) του πνεύμονα αποτελούν μια ετερογενή ομάδα παρεγχυματικών παθήσεων του πνεύμονα που χαρακτηρίζονται από χρόνια φλεγμονή και προοδευτική ίνωση που καταλήγει σε καταστροφή της αρχιτεκτονικής του διάμεσου πνευμονικού ιστού. Υπολογίζεται ότι τα διάχυτα παρεγχυματικά νοσήματα του πνεύμονα αποτελούν το 15% των νοσημάτων του πνεύμονα.Ο αριθμός των διαφορετικών μορφών των ΔΔΝ φαίνεται συνεχώς να αυξάνει λόγω των νέων κινδύνων έκθεσης ως αποτέλεσμα των νέων βιομηχανικών εξελίξεων, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της χρήσης νέων φαρμάκων κ.α. Αυτό καθιστά περισσότερο δύσκολη την ταξινόμηση τους και δυσκολότερη την προσπάθεια για επιδημιολογικές μελέτες.Τα στοιχεία που απορρέουν από τις επιδημιολογικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες χώρες παρά τις αδυναμίες στην υπάρχουσα γνώση για την αιτιοπαθογένεια και ταξινόμηση των περισσοτέρων ΔΔΝ, σημαντική είναι η συμβολή τους στον εμπλουτισμό των δεδομένων και στη δημιουργία εμπειρίας για τη πληρέστερη μελέτη των νοσημάτων αυτών.Στην Κύπρο δεν υπάρχουν επιδημιολογικά στοιχεία όσον αφορά τον επιπολασμό και την επίπτωση των ΔΔΝ. Πιστεύουμε ότι αυτή η καταγραφή μας προσφέρει μια καλή εκτίμηση όσον αφορά την συχνότητα των νοσημάτων αυτών.Σκοπός: Σκοπός της επιδημιολογικής αυτής μελέτης ήταν η καταγραφή του επιπολασμού και της επίπτωσης των Διάχυτων Διηθητικών Νόσων του πνεύμονα στην Κύπρο και η μελέτη διαφόρων παραμέτρων σε σχέση με τα νοσήματα αυτά, (συχνότητα κάθε νόσου, φύλο, ηλικίες ασθενών και συσχέτιση με περιβαλλοντικούς παράγοντες) χρησιμοποιώντας τις σύγχρονες ταξινομήσεις καθώς και τις θέσεις ομοφωνίας της Αμερικανικής Εταιρείας Θώρακος (ATS) και της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS) για την ταξινόμηση των Ιδιοπαθών Διάμεσων πνευ μονιών. Μέθοδος: Η καταγραφή των περιστατικών άρχισε τον Ιανουάριο του 2002 καιολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2004. Το έτος 2002 καταγράφηκαν όλες οι παλαιές αλλά καν νέες περιπτώσεις ασθενών με διάχυτη παρεγχυματική νόσο. Ο συνολικός αριθμός των ασθενών του έτους 2002 χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό του επιπολασμού των ΔΔΝ. Τα έτη 2003 και 2004 καταγράφηκαν μόνον οι νέες περιπτώσεις ασθενών με ΔΔΝ. Ο αριθμός των νέων ασθενών του έτους 2003 χρησιμοποιήθηκε για να προσδιορισθεί η επίπτωση των νοσημάτων.Αποτελέσματα: Κατά τη διάρκεια των τριών ετών (2002-2004) καταγράφηκανσυνολικά 326 ασθενείς με Διάχυτα Διάμεσα Νοσήματα του πνεύμονα.Από τους 326 ασθενείς, οι 21 ασθενείς εξαιρέθηκαν από την μελέτη γιατί επρόκειτο για αλλοδαπούς ασθενείς μη μονίμους κατοίκους της Κύπρου, έτσι το σύνολο των Κυπρίων ασθενών που καταγράφηκαν ήταν 305. Το 2002 καταγράφηκαν 151 ασθενείς. Από τους ασθενείς αυτούς οι 79 ήταν ασθενείς με γνωστή διάγνωση ΔΔΝ και οι 72 ήταν νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς. Το 2003 και το 2004 καταγράφηκαν αντίστοιχα 82 και 72 νέες περιπτώσεις ΔΔΝ.Από τους 305 ασθενείς οι 179 (58.6%) ήταν άνδρες και οι 126 (41.3 %) γυναίκες, η δε σχέση ανδρών /γυναικών ήταν 1.5. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 63.9 για τους άνδρες και 59.5 για τις γυναίκες.Οι ιδιοπαθείς διάμεσες πνευμονίες ήταν ο συχνότερος τύπος από τα ΔΔΝ (39.5%). Ακολουθούν τα νοσήματα λόγω επαγγελματικής ή περιβαλλοντικής έκθεσης (19%), τα κοκκιωματώδη νοσήματα (15%), τα νοσήματα του κολλαγόνου (11.8%), τα διάφορα νοσήματα (5.5%) και τέλος τα ΔΔΝ λόγω λήψεως φαρμάκων (2.9 %). Η πιο συχνή νόσος ήταν η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση με 81 ασθενείς (26.6%). Ακολούθησε η Σαρκοείδωση με 46 ασθενείς (15.1%), η μη ειδική διάμεση πνευμονία με 23 ασθενείς (7.5%), η ρευματοειδής αρθρίτιδα με 21 ασθενείς (6.9%) και η πυριτίαση με 19 ασθενείς (6.2%). Σε 19 περιπτώσεις (6.2%) η αιτία της ΔΔΝ δεν ταυτοποιήθηκε. Στατιστικά σημαντικές διαφορές παρατηρήθηκαν τόσο στον επιπολασμό όσο και στην επίπτωση των ΔΔΝ ανάμεσα στη Λευκωσία και στις άλλες επαρχίες της Κύπρου (p-value<0.005), αλλά και στον επιπολασμό των ΔΔΝ ανάμεσα στα δύο φύλα (p-value<0.005), με τους άνδρες να παρουσιάζουν υψηλότερο επιπολασμό σε σχέση με τις γυναίκες.Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη σε σχέση με προγενέστερες επιδημιολογικές μελέτες παρουσιάζει τόσο ομοιότητες όσο και διαφορές όσον αφορά τις χρησιμοποιούμενες τεχνικές για τη διαγνωστική προσέγγιση των ασθενών, τον επιπολασμό και την επίπτωση των διαφόρων νόσων.Σημαντικό πλεονέκτημα της μελέτης που διενεργήθηκε στη Κύπρο αποτελεί η συγκέντρωση του πληθυσμού σε μικρή και πλήρως ελεγχόμενη από άποψης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης γεωγραφική έκταση. Για το λόγο αυτό θεωρήθηκε ότι περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό η πιθανότητα να μη διαγνωστεί και ίσως να μην καταγραφεί έστω και μικρός αριθμός ΔΔΝ.