Εγκαταστάσεις Ηπειρωτών και Θεσσαλών προσφύγων στο ελεύθερο κράτος 1832-1862

Abstract

We examine the problem of installations of groups of people from Epirus and Thessaly during the period of Kapodistrias and Otto. After the revolution the refugees are either looking for permanent installation and restoration in Greece or trying to make their birthplaces part of Greece. They are being colonized at Aitolia, Akarnania, Fthiotis and Kyllini without any plan and with bad relations with the natives usually. The fact that the government was unable to solve their problems leads them to offensive position against it. The Regency faces the problem as a part of the country’s administration problem and gets the refugees to installations at the places mentioned and also at Thebes facing obstacles from bureaucracy and internal disagreements. King Otto formed a remarkable legislative frame that, however, was not able to be put into practice immediately. He payed attention to installations in Kyllini, Thebes and Fthiotis. He tried to place the refugees smoothly in local societies and to make them farmers but without success always. Nevertheless the refugees lead to reconsideration the question of sharing the national land and they form a movement that aims at the liberation of occupied from the Turks Greek land.

Εξετάζονται οι μετακινήσεις πληθυσμιακών ομάδων από την Ήπειρο και Θεσσαλία κατά την Καποδιστριακή και Οθωνική περίοδο. Μετά την επανάσταση οι ηπειροθεσσαλοί πρόσφυγες είτε επιζητούν μόνιμη εγκατάσταση και αποκατάσταση είτε ένταξη των πατρίδων τους στο Ελληνικό κράτος. Εγκαθίστανται στην Αιτωλοακαρνανία, τη Φθιώτιδα και την Ηλεία χωρίς σχεδιασμό και συνήθως με τεταμένες σχέσεις με τους ντόπιους. Η αδυναμία της κυβέρνησης να επιλύσει αμέσως τα προβλήματά τους, τους οδηγεί σε εχθρική στάση. Η Αντιβασιλεία αντιμετωπίζει αρχικά το πρόβλημα ως μέρος του προβλήματος διοίκησης της χώρας και προχωρά σε εγκαταστάσεις στις αναφερθείσες περιοχές και τη Βοιωτία με εμπόδια όμως από τη γραφειοκρατία και τις εσωτερικές προστριβές. Ο Όθωνας διαμορφώνει αξιόλογο θεσμικό πλαίσιο το οποίο ωστόσο αδυνατεί να εφαρμοστεί αμέσως και καθ’ ολοκληρίαν. Δίδεται βάρος στις εγκαταστάσεις Ηπειρωτών στην Ηλεία, Σαρακατσάνων στην Βοιωτία και Θεσσαλών στη Φθιώτιδα. Γίνεται προσπάθεια για ομαλή ένταξη των προσφύγων στις τοπικές κοινωνίες και ενασχόλησή τους με τη γεωργία, όχι πάντα επιτυχής. Πάντως οι πρόσφυγες οδηγούν σε επανεξέταση του ζητήματος των εθνικών γαιών και συγκρότηση ενός αλυτρωτικού κινήματος που θα οδηγήσει στην Μεγάλη Ιδέα.