Ολοκλήρωση των ευρωπαϊκών χρηματιστηριακών αγορών για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης

Abstract

The objective for undertaking this doctoral research was the determination of the degree ofintegration between the equity markets of the EU.In this context, this research included as many targets, the determination of the empiricalmethods for the study of the degree of integration for a group of markets and the selectionof the most appropriate method towards this purpose, the determination of the factors whichaffect capital market integration, the identification of the link between an integrated capitalmarket and a developed one, and, finally the establishment of a positive relation between adeveloped capital market and the economic growth of the country/region. Furthermore theresearch aimed at the analysis of the EU capital market with respect to the determinants ofits integration as well as of the measures and actions which contribute towards this directionbased on all the above analysis the drawing of conclusions on the degree of integrationbetween the EU capital markets and the formulation of policy proposals.The econometric methodology used, includes the tests for stationahty and unit root[Augmented Dickey Fuller (1981), Phillips and Perron (1988), KPSS (1992) and Zivot andAndrews (1992)], the cointegration tests [Johansen (1991), Gregory and Hansen (1996)],the autoregressive models VAR and VECM and the time varying Generalised Autoregressive Conditional Heteroscedasticity (GARCH) model, as well as the volatilityspillover effects model which forms the basic methodology.The empirical analysis on the degree of integration between the markets of the ten new EUmembers (EU-10) but also between the markets of EU-10 and EU-15, indicated that theCentral and Eastern European markets do not seem to produce evidence, so far, of strongor partial integration for EU-25, with respect to the results of volatility spillovers during the1997-2004 period, with a few exceptions.An important factor for the further integration of EU-15 with the world capital market refersto their trend for integration with the US equity market. It is derived that the British capitalmarket is integrated with the US market, in contrast to the other EU member-states whichaccept, only, the effect of the US market, as the bi-directional volatility spillovers are ratherabsent. These, in terms of EU capital market integration seems to indicate that, firstly, thesingle EU-15 capital market has yet to be established, in particular as a large and significantcapital market, that of the UK, is differentiated from the EU-15, while, secondly, certaincontinental EU capital markets tend to produce common characteristics, with respect totheir joint course towards the US capital market.

Ο σκοπός της εκπόνησης αυτής της διδακτορικής διατριβής ήταν ο προσδιορισμός τουβαθμού ολοκλήρωσης μεταξύ των αγορών μετοχών της ΕΕ.Στο πλαίσιο αυτό, βασικούς στόχους της ερευνητικής εργασίας απετέλεσαν η εξαγωγή τουορισμού της ολοκλήρωσης των αγορών κεφαλαίου, ο προσδιορισμός των εμπειρικώνμεθόδων διερεύνησης του βαθμού ολοκλήρωσης μεταξύ μιας ομάδας αγορών και η επιλογήτης πλέον ενδεικνυόμενης μεθόδου για το σκοπό αυτό, η εξαγωγή των παραγόντων πουπροσδιορίζουν και επιδρούν στην ολοκλήρωση των αγορών κεφαλαίου, ο εντοπισμός τηςδιασύνδεσης ανάμεσα σε μία ολοκληρωμένη αγορά κεφαλαίου και σε μία αναπτυγμένηαγορά κεφαλαίου, η εγκαθίδρυση της θετικής σχέσης ανάμεσα σε μία αναπτυγμένη αγοράκεφαλαίου και στην ανάπτυξη μίας οικονομίας. Η ανάλυση, ειδικότερα, της αγοράςκεφαλαίου της ΕΕ σε ό,τι αφορά τους προσδιοριστικούς παράγοντες της ολοκλήρωσης τηςαλλά και των μέχρι τώρα μέτρων και ενεργειών που συμβάλλουν προς αυτή τηνκατεύθυνση και η, με βάση όλη την πιο πάνω ανάλυση, εξαγωγή συμπερασμάτων για τοβαθμό ολοκλήρωσης των ευρωπαϊκών αγορών κεφαλαίου και η διατύπωση τυχόνπροτάσεων πολιτικής.Η οικονομετρική μεθοδολογία που χρησιμοποιείται περιλαμβάνει τους ελέγχουςστασιμότητας και μοναδιαίας ρίζας [Augmented Dickey Fuller (1981), Phillips and Perron(1988), KPSS (1992) και Zivot and Andrews (1992)], τους ελέγχους συνολοκλήρωσης[Johansen (1991), Gregory and Hansen (1996)], τα αυτοπαλίνδρομα διανυσματικάυποδείγματα VAR και VECM και το χρονικά μεταβαλλόμενο (time-varying) ΓενικευμένοΥπόδειγμα Αυτοπαλίνδρομης Δεσμευμένης Ετεροσκεδαστικότητας (GARCH) (Bollerslev,1986), καθώς και το υπόδειγμα αποτελεσμάτων διάχυσης μεταβλητότητας (volatilityspillover effects), το οποίο αποτελεί τη βασική μεθοδολογία.Η εμπειρική ανάλυση του βαθμού ολοκλήρωσης μεταξύ των αγορών κεφαλαίου των 15αρχικών μελών (ΕΕ-15) έδειξε ότι, σήμερα, μπορεί να υποστηριχτεί ότι η ολοκλήρωση τωνευρωπαϊκών αγορών κεφαλαίου έχει επιτευχθεί ως ένα σημαντικό βαθμό, όσον αφορά τηνέλλειψη πριμ κινδύνου μεταξύ των αγορών μετοχών και, κυρίως, την αμφίδρομη διάχυσηδεσμευμένης πληροφόρησης μεταξύ των αγορών και την αλληλεξάρτηση τους στηδιαμόρφωση των μετοχικών αποδόσεων.Η εμπειρική ανάλυση του βαθμού ολοκλήρωσης μεταξύ των αγορών κεφαλαίου των 10νέων χωρών της ΕΕ, αλλά και μεταξύ αυτών και των αγορών κεφαλαίου των 15, αρχικών, χωρών της ΕΕ υπέδειξε ότι οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, δενεμφανίζουν, ακόμα τουλάχιστον, ενδείξεις ισχυρής ή μερικής ολοκλήρωσης με τις αγορέςτης ΕΕ-25, όσον αφορά στα αποτελέσματα διάχυσης μεταβλητότητας, κατά την περίοδο1997-2004, πέραν ελαχίστων εξαιρέσεων.Σημαντικό παράγοντα για την περαιτέρω ολοκλήρωση των ΕΕ-15 με τη διεθνή αγοράκεφαλαίου αποτελεί και η τάση τους για ολοκλήρωση με την αγορά μετοχών των ΗΠΑ.Έτσι, προέκυψε η ολοκλήρωση της Μεγάλης Βρετανίας με την αγορά των ΗΠΑ, σεαντίθεση με τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, τα οποία δέχονται, μόνο, την επίδραση τηςΑμερικής, καθώς δεν διακρίνονται από αμφίδρομη διάχυση μεταβλητότητας. Αυτά σε όρουςολοκλήρωσης σημαίνουν ότι, πρώτον, λείπει η ενιαία ολοκλήρωση στην ΕΕ-15, ιδιαίτερακαθώς μία μεγάλη αγορά -Μεγάλη Βρετανία- διαφοροποιείται από αυτή και, δεύτερον, ότιτείνουν να εμφανίζονται πιο κοινά χαρακτηριστικά για ορισμένες από τις ηπειρωτικέςαγορές της ΕΕ, ως προς την τάση κοινής συμπόρευσής τους με την αγορά των ΗΠΑ.