Επίδραση της υπολιπιδαιμικής αγωγής σε δείκτες λειτουργικότητας της αριστερής κοιλίας της καρδιάς

Abstract

Background-Aim: Statins were proven to effectively reduce cardiovascular morbidity and mortality. One of the mechanisms, probably the most important, is LDL cholesterol reduction. However, little are known about the effect of statins on the elastic properties of the aorta, the exercise tolerance and on parameters of heart rate variability. The aim of our study was to assess the effect of statin therapy in three mayor determinants of left ventricle function, before and after statin therapy for two years: distensibility of the aorta as assessed echocardiographically, the exercise endurance in exercise tolerance test and the alterations on heart rate variability measured by Holter monitor for 24 hours. Patients-Methods: The distensibility of the aorta, tolerance in ETT and HRV indices were studied in forty hyperlipidaemic patiens: twenty normal subjects and twenty with stable coronary artery disease, with median age of 61 years. We analyzed the changes in distensibility of the aorta with the use of formula: Distensiblility = 2 [(AoS-AoD)/AoD]/DP. Measurements of endurance in ETT were calculated before and after 2 years of statin therapy. HRV indices were assessed from 24h ambulatory Holter recordings. Spectral HRV was calculated in terms of low and high frequency components. Results: Statin therapy for 2 years led to reduction in total cholesterol by 38%, in LDL-cholesterol by 46% and in triglycerides by 29%. It was observed increased distensibility of the aorta by 40%, decreased stiffness index by 14%, increased exercise tolerance by 75,8 sec (17,16 %) and increased total power of heart rate variability by 35,8 %. All these results have direct correlation with the degree of reduction of LDL-cholesterol. Conclusions: Our findings suggest that long-term hypolipidaemic therapy with conventional dose of a statin increases aorta elasticity and decreases aortic stiffness, indexes that directly reflect to left ventricle functionality. The improvement was notable and was observed in the first two years of therapy. It means that there is strong possibility this improvement will continue in the next years. Other favoring point is that the improvement of the indices observed and in the group of patients with coronary artery disease who already taken b-blocker, a drug class that improve these indices. The exercise tolerance improved in 38 of 40 patients after two years of therapy. Additionally, in three patients a normalization of a previously positive ETT was recorded. The results from Holter monitor analyses demonstrate that HRV level increased after two years of therapy. These findings must be considered strong predictors of cardiovascular mortality.

Εισαγωγή-Σκοπός: Σε µελέτες επιβίωσης έχει αποδειχθεί ότι οι στατίνες ελαττώνουν σηµαντικά τη καρδιαγγειακή θνητότητα και νοσηρότητα. Ένας από τους µηχανισµούς δράσεις των στατινών, ο πλέον σηµαντικός, είναι η µείωση της LDL χοληστερόλης. Υπάρχουν όµως και οι πλειοτροπικές δράσεις των στατινών (ελάττωση της φλεγµονής του αγγείου, βελτίωση της λειτουργίας του ενδοθηλίου και οµαλοποίηση του πηκτικού µηχανισµού) που πιθανόν συµβάλουν στην έκφραση του κλινικού τους οφέλους. Λίγα όµως είναι γνωστά για την επίδρασή τους στις ελαστικές ιδιότητες της αορτής, στη βελτίωση της ανοχής στην κόπωση και στη µεταβλητότητα της καρδιακής συχνότητας. Σκοπός της µελέτης µας ήταν να διερευνηθεί η επίδραση διετούς χορήγησης στατίνης σε αυτούς του τρεις δείκτες του καρδιαγγειακού συστήµατος. Υλικό-Μέθοδοι: Μελετήθηκαν για δύο χρόνια σαράντα υπερλιπιδαιµικοί ασθενείς, είκοσι χωρίς και είκοσι µε επιβεβαιωµένη στεφανιαία νόσο, µέσης ηλικίας 61 ετών. Καταγράφηκαν πριν και µετά την αγωγή: (1) η διατασιµότητα και η ακαµψία της αορτής µετρηµένες υπερηχογραφικά, καθώς και το κλάσµα εξώθησης και η µάζα της αριστεράς κοιλίας, (2) η ανοχή στη δοκιµασία κοπώσεως και τέλος (3) οι δείκτες της µεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας. Αποτελέσµατα: Τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης ελαττώθηκαν κατά 38%, της LDL-χοληστερόλη κατά 46%, των τριγλυκεριδίων κατά 29%, ενώ τα επίπεδα της HDL-χοληστερόλης αυξήθηκαν κατά 9%. Η διετής θεραπεία µε τη στατίνη αύξησε τη διατασιµότητα της αορτής κατά 40%, ελάττωσε το δείκτη ακαµψίας της αορτής κατά 14%, αύξησε το κλάσµα εξώθησης κατά 12,7% και αύξησε και την ανοχή στην κόπωση κατά 75,8 δευτερόλεπτα (17,16 %). Τέλος αυξήθηκε σηµαντικά η ολική ισχύς της µεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας (+35,8%) και βελτιώθηκαν οι δείκτες της µεταβλητότητας, τόσο στους στεφανιαίους όσο και στους µη στεφανιαίους ασθενείς. Όλα τα ανωτέρω αποτελέσµατα είχαν άµεση συσχέτιση µε το βαθµό ελάττωσης της LDL-χοληστερόλης. Συµπεράσµατα: Η διατασιµότητα της αορτής φαίνεται να επηρεάζεται θετικά (δηλαδή να αυξάνει) και να εξαρτάται ποσοτικά από τα επίπεδα της ελάττωσης της LDL-χοληστερόλης. Το ίδιο ενθαρρυντικό αποτέλεσµα είχε η αγωγή και στο δείκτη ακαµψίας της ρίζας της αορτής, τόσο στους µη στεφανιαίους όσο και στους στεφανιαίους ασθενείς. Η βελτίωση των δεικτών είναι αξιοσηµείωτη και σηµειώθηκε µόλις στα δύο πρώτα χρόνια αγωγής, πράγµα που σηµαίνει ότι είναι πάρα πολύ πιθανό η ωφέλεια της αγωγής στην ελαστικότητα των αγγείων των ασθενών να συνεχιστεί και στα επόµενα χρόνια. Το πιο ενθαρρυντικό είναι ότι η βελτίωση παρατηρήθηκε και στην οµάδα των στεφανιαίων αρρώστων οι οποίοι ελάµβαναν στο σύνολό τους β-αποκλειστή, δηλαδή µια κατηγορία φαρµάκων που έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη διατασιµότητα¹⁷⁵. Η ανοχή στην κόπωση, µε τη εξαίρεση δύο ασθενών στους οποίους παρατηρήθηκε επιδείνωση της µέτρησης χωρίς όµως θετικοποίηση της δοκιµασίας, βελτιώθηκε κατά άλλοτε άλλο βαθµό σε 38 από τους 40 ασθενείς, µετά παρέλευση σχεδόν δύο ετών από την πρώτη δοκιµασία. Σε τρεις από τους ασθενείς δε, παρατηρήθηκε αρνητικοποίηση προηγούµενα θετικής δοκιµασίας κοπώσεως. Τέλος, τα επίπεδα της µεταβλητότητας της καρδιακής συχνότητας βελτιώθηκαν κατά το διάστηµα της διετίας¹⁷⁶, κάτι που έχει αποδειχθεί ότι ελαττώνει την πιθανότητα για µελλοντικά στεφανιαία συµβάµατα ή αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.