Επίπεδα ορού λεπτίνης και κυτταροκινών (κυτοκινών) σε ασθνείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ), συσχέτιση με κλινικές και παθολογοανατομικές παραμέτρους

Abstract

Background: Adipose tissue secretes adipokines with proinflammatory and anti-inflammatory properties. The role of adipose tissue in generalized inflammatory state of advanced Non-Small Cell Lung Cancer (NSCLC) patients as well as in cachexia often present in these patients has not fully explored. The aim of this study was to detect the role of leptin, adiponectin, resistin and ghrelin in both systemic inflammation and cachexia of advanced NSCLC patients. The possible use of these cytokines as diagnostic and prognostic markers was evaluated. Methods: Fasting serum levels of leptin, adiponectin and resistin were determined in 101 advanced NSCLC patients (76 without weight loss and 25 with weight loss) and 51 healthy volunteers. Adipokine serum levels were determined at diagnosis, at the end of first-line chemotherapy and at the time of disease progression for those who responded to treatment. Ghrelin serum levels were also measured in NSCLC patients before receiving any therapy and 60 healthy control volunteers. For cytokines measurements commercially available ELISA were used. Epidemiological, anthropometrical and laboratory data were assessed for patients as well as for healthy volunteers. Results: Serum resistin (P=0.023) and ghrelin (P<0.001) levels were significantly increased in NSCLC patients after adjustment for age, sex and BMI. Serum leptin and adiponectin levels presented no differences. Multivariate analysis showed that these adipokines and ghrelin at diagnosis could not be used as predictive factors for overall survival or time to progression. Increased resistin and ghrelin levels at diagnosis were associated with weight loss. Conclusions: Despite no direct involvement of leptin and adiponectin, resistin as a proinflammatory cytokine and ghrelin as a body weight regulator may be actively involved in the NSCLC cachexia syndrome and systemic inflammation.

Εισαγωγή: Ο λιπώδης ιστός παράγει λιποκίνες με προφλεγμονώδεις και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Ο ρόλος του λιπώδους ιστού στη γενικευμένη φλεγμονή που συνοδεύει τον προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) αλλά και στην καχεξία που συχνά παρατηρείται σε ασθενείς με προχωρημένη νόσο δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να διερευνηθεί ο ρόλος της λεπτίνης, αντιπονεκτίνης, ρεσιστίνης και γκρελίνης στη γενικευμένη φλεγμονώδη αντίδραση και καχεξία που συνοδεύουν τον ΜΜΚΠ. Επιπλέον, η πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν οι κυτταροκίνες (κυτοκίνες) αυτές ως διαγνωστικοί ή προγνωστικοί δείκτες εξετάστηκε. Μέθοδοι: Τα επίπεδα νηστείας ορού της λεπτίνης, αντιπονεκτίνης και ρεσιστίνης μετρήθηκαν σε 101 ασθενείς με προχωρημένο ΜΜΚΠ (76 ασθενείς χωρίς απώλεια βάρους και 25 με απώλεια βάρους κατά τη διάγνωση) και 51 υγιείς εθελοντές (μάρτυρες). Τα επίπεδα των λιποκινών μετρήθηκαν κατά τη διάγνωση, στο τέλος της πρώτης γραμμής χημειοθεραπείας και στην υποτροπή σε όσους ασθενείς αρχικά είχαν ανταποκριθεί στη θεραπεία. Τα επίπεδα νηστείας ορού της γκρελίνης μετρήθηκαν στους ίδιους ασθενείς και συνεκρίθησαν με τα επίπεδα νηστείας ορού γκρελίνης σε 60 υγιείς μάρτυρες. Όλες οι μετρήσεις των κυτοκινών έγιναν χρησιμοποιώντας kit Elisa του εμπορίου. Επιδημιολογικά και ανθρωπομετρικά δεδομένα κατεγράφησαν λεπτομερώς όπως και παρακλινικά δεδομένα τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους μάρτυρες. Αποτελέσματα: Τα επίπεδα ορού της ρεσιστίνης (Ρ=0.023) και της γκρελίνης (Ρ<0.001) ήταν στατιστικά σημαντικά υψηλότερα στους ασθενείς με ΜΜΚΠ συγκριτικά με τους υγιείς μάρτυρες μετά από διόρθωση για το φύλο, την ηλικία και το ΔΣΒ (Δείκτη Σωματικού Βάρους). Τα επίπεδα ορού λεπτίνης και αντιπονεκτίνης δεν παρουσίασαν καμία διαφορά. Η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι οι λιποκίνες και η γκρελίνη δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προγνωστικοί δείκτες για το συνολικό διάστημα επιβίωσης ή για το διάστημα ελεύθερο προόδου νόσου. Αυξημένα επίπεδα ρεσιστίνης και γκρελίνης κατά τη διάγνωση συσχετίστηκαν με απώλεια βάρους. Συμπεράσματα: Η ρεσιστίνη ως προφλεγμονώδης παράγοντας και η γκρελίνη ως ρυθμιστής του βάρους σώματος, αντίθετα από τη λεπτίνη και την αντιπονεκτίνη, φαίνεται να συμμετέχουν ενεργά στην καχεξία και στη γενικευμένη φλεγμονή που συνοδεύει τον προχωρημένο ΜΜΚΠ.