Ενδοκλαδική δυναμική ανάλυση της μεγέθυνσης των επιχειρήσεων στον τομέα της μεταποίησης και των υπηρεσιών: ο ρόλος των χρηματοδοτικών περιορισμών και των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας

Abstract

Στο πλαίσιο της παρούσας διδακτορικής διατριβής εξετάζεται και αξιολογείται η επίδραση ποικίλων παραγόντων στην πορεία μεγέθυνσης των επιχειρήσεων. Για την πραγματοποίηση της έρευνας χρησιμοποιούνται δεδομένα σε επίπεδο επιχειρήσεων, οι οποίες δραστηριοποιούνται στους ελληνικούς τομείς μεταποίησης και υπηρεσιών κατά την διάρκεια της χρονικής περιόδου 1995-2001. Χρησιμοποιώντας ως προσέγγιση της ενδοκλαδικής δυναμικής ανάλυσης την στοχαστική θεωρία της μεγέθυνσης, η οποία εκφράζεται κυρίως από το νόμο του Gibrat, η παρούσα διατριβή θεωρεί το αρχικό μέγεθος των επιχειρήσεων ως κρίσιμη μεταβλητή για την μελλοντική συμπεριφορά μεγέθυνσης των επιχειρήσεων. Παράλληλα, αναλύεται και διερευνάται ο ρόλος μιας σειράς παραγόντων που χαρακτηρίζουν είτε την επιχείρηση ή τον κλάδο στον οποίο ανήκει, όπως είναι το μέγεθος και η ηλικία των επιχειρήσεων, η διατήρηση της μεγέθυνσης των επιχειρήσεων, η ύπαρξη χρηματοδοτικών περιορισμών και η ένταση χρησιμοποίησης Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας. Η διδακτορική διατριβή αποτελείται από 6 κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο πραγματοποιείται μια σύντομη εισαγωγή στο θέμα και το αντικείμενο της διατριβής. Στο κεφάλαιο 2 ακολουθεί μια εκτενής παρουσίαση της θεωρητικής και εμπειρικής βιβλιογραφίας αναφορικά με την μεγέθυνση των επιχειρήσεων. Αντικείμενο του τρίτου κεφαλαίου αποτελεί η διερεύνηση σε δυναμικό πλαίσιο της ισχύος του νόμου του Gibrat στην διαδικασία μεγέθυνσης 3685 επιχειρήσεων που λειτουργούν στον ελληνικό τομέα μεταποίησης, λαμβάνοντας υπόψη την πιθανή διατήρηση της μεγέθυνσης με την πάροδο του χρόνου. Χρησιμοποιώντας σε αυτό το 8 εμπειρικό κεφάλαιο την Μέθοδο των Ελαχίστων Τετραγώνων και την Δέλτα Μέθοδο, τα αποτελέσματα προτείνουν ότι στο συνολικό δείγμα οι μικρές επιζούσες επιχειρήσεις παρουσιάζουν μία υψηλότερη εν δυνάμει μεγέθυνση σε σχέση με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Η ταξινόμηση των επιχειρήσεων σε 4 κατηγορίες μεγέθους και σε 4 κατηγορίες ηλικίας αποδίδει ενδιαφέροντα ευρήματα. Συγκεκριμένα, παρατηρείται για τις μικρές, τις μίκρο και τις νέες επιχειρήσεις μία τάση διατήρησης των ποσοστών μεγέθυνσής τους στις επόμενες χρονικές περιόδους. Από την άλλη πλευρά, οι πορείες μεγέθυνσης των μεγάλων, μεσαίων και ηλικιωμένων επιχειρήσεων οφείλονται σε τυχαίους παράγοντες. Στο κεφάλαιο 4 αναλύεται η πορεία μεγέθυνσης 4975 επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ελληνικό τομέα των υπηρεσιών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας. Για την πραγματοποίηση της συγκεκριμένης ανάλυσης χρησιμοποιείται η Γενικευμένη Μέθοδος Ροπών συστήματος εφαρμόζοντας ξεχωριστές εκτιμήσεις για κάθε έναν από τους 14 διαθέσιμους κλάδους των υπηρεσιών. Τα αποτελέσματα προτείνουν ότι οι τάσεις στην μεγέθυνση των επιχειρήσεων εμφανίζονται να είναι ετερογενείς ανάλογα με τον τύπο ΤΠΕ των κλάδων και ότι η δυναμική διαδικασία μεγέθυνσης των επιχειρήσεων στις υπηρεσίες που σχετίζονται με ΤΠΕ μπορεί να μην απεικονίζει την αντίστοιχη που ισχύει στην μεταποίηση.