Georges Bataille: erotisme, imaginaire politique et heterologie

Abstract

Η σαρωτική χορεία των αγκυλωτικών επιφαινομένων και των ψυχαναγκαστικών, υποτακτικών συναινέσεων που διέπουν μια άτονη, συναισθηματικά αποχρωματισμένη ζωή και διαμορφώνουν την ατομική συνείδηση ελέγχοντας το αίσθημα του φόβου, χειραγωγούμενου από τις τεχνολογίες της εξουσίας, την ετερόνομη και καθοδηγούμενη πρόταξη του συντηρητικού ενστίκτου διάσωσης και ασφάλειας του όντος, αντανακλά ως παραμορφωτικό κάτοπτρο τον κατασταλτικό κατακερματισμό του υποκειμένου της νεωτερικότητας, τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του από την φαντασμαγορία της εικονικής πραγματικότητας και την θεσμική διαχείριση της ύπαρξης. Η απόπειρα παραστασιακής σύλληψης του εαυτού ή αντιληπτικής ανασύστασης της εικόνας του υποκειμένου συνίσταται στη συμβατική της ευθυγράμμιση με την εσωτερικευμένη κοινωνική πραγματικότητα, λεκτικά συμβολοποιήσιμη, ως νοηματοδοτούσα του όντος αλλά και ως αποκύημα των έξεων (habitus), των ενσωματωμένων κοινωνικών δομών και γνωσιακών σχημάτων κατηγοριοποίησης που δομούν τις συνθήκες ύπαρξης. Αναγόμενο στη δεσμευτική απροσδιοριστία των κατασκευασμένων, εντυπωμένων νοητικών του δομών και αναπαραστάσεων, το υποκείμενο πλανάται στη δίνη των δογματικών ιδεολογιών και κοσμοθεωριών, της ψευδεπίγραφα διαδραστικής αναψηλάφησης των σχέσεων ετερότητας στο βαθμό όπου ακόμη και οι πλέον προσωπικές, συναισθηματικές και ηθικές αναζητήσεις ταυτίζονται με τα σύμβολα εξουσίας, τις αξιώσεις ισχύος που νομιμοποιούν τις ψυχολογικές προϋποθέσεις αναπαραγωγής της κρατούσας τάξης πραγμάτων. Το εξωγενές σύμφυρμα των ομογενοποιητικών κενών σημείων επικουρούμενο από την επιφανειακή ρευστότητα των κατασταλτικών σκεπτομορφών αναπαριστά το ιδεατό πλαίσιο ανακύκλωσης των αδρανοποιημένων συνειδήσεων και των διανθρώπινων σχέσεων, όπου οι εσωτερικές εμπειρίες και η ενδοσκοπική διείσδυση του συστελλόμενου ψυχισμού υποτάσσονται νωχελικά στην κανονιστική ευπρέπεια των συμβατικών, άκαμπτων και νομοτελειακών επιταγών της εξορθολογισμένης εξωστρεφούς συμπεριφοράς. Η συμμορφούμενη σύμφωνα με τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις ενσυνείδητη σκηνοθεσία της ατομικότητας εντός ενός αντικειμενοποιημένου συστήματος ταυτίσεων και κατασκευής ταυτοτήτων συντελεί στην αποκρυστάλλωση της κυρίαρχης ιδεολογίας και του καπιταλιστικού κώδικα, καθιστώντας εμφανή την άκριτη αποδοχή της απώθησης της επιθυμίας, της μετουσίωσης και διαχείρισής της από την κοινωνική οργάνωση, ειδάλλως την επικύρωση του καταστατικού δυϊσμού εαυτόςάλλος, εκβλάστημα της υλοφροσύνης, της εργαλειακής σχέσης του υποκειμένου με τον κόσμο των αντικειμένων —πραγμάτων και προσώπων. Η δημιουργική δύναμη του φαντασιακού και της επιθυμίας διοχετεύεται στον άκρατο και υπαγορευόμενο ψευδαισθησιακό ηδονιστικό καταναλωτισμό, συνθλίβεται από την φετιχοποίηση της αξίας ανταλλαγής, την νευρωτικά ασθμαίνουσα, επίπλαστη ευεξία του κέρδους, της χρηστικής τελεολογίας, της αυτοπραγμάτωσης του ατόμου στο βωμό του ναρκισσιστικού ιερού.