Ο ελεύθερος χρόνος ως παράγοντας της οικονομίας και του σχεδιασμού των πόλεων: συγκριτική έρευνα Λάρισας - Βόλου με χρήση ποσοτικών μεθόδων

Abstract

The basic aim of this research concerns leisure in the Greek medium size city. Larissa and Volos are the field for the study. The main objective is the investigation of the parameters that influence the amount of personal leisure time and the preferences during this time. Also as objectives are, on one hand the exploration of the relationships between leisure activities and urban economy and planning, and in the other hand the evaluation of the relationship among territorial infrastructure and resident’s leisure choices. There are three innovative elements in this research. The first element is the basic objective since there is no relative work for the Greek medium size city. The second element concerns its theoretical framework that connect leisure with the urban planning and economy. The third is the implementation of a field study research in the two cities. The connection axe the way that inhabitants spend their leisure. The research answers in questions about residents’ available leisure and their parameters, it also traces the way of creating a preference profile, and it estimates the importance and the role of “leisure industries” and investigates the connection of leisure with planning and quality of life in the cities. As a result, there is an important lack of data about leisure in Greece. There is a need for methodology homogenization of future researches, so that they could become a resource of estimations for planning issues. Finally, the need of specified policies arises for population groups, such as young people, and pensioner. These population groups suffer due to their economical situation and they live under exclusion conditions by leisure activities.

Η παρούσα διατριβή διαπραγματεύεται τον ελεύθερο χρόνο στην ελληνική πόλη μεσαίου μεγέθους και το πεδίο έρευνας αφορά τις πόλεις της Λάρισας και του Βόλου. Τα βασικά αντικείμενά της είναι τρία, με πρώτο τη διερεύνηση των παραμέτρων που επηρεάζουν, αφενός, το απόθεμα ελεύθερου χρόνου των κατοίκων και, αφετέρου, τις προσωπικές επιλογές τους στον ελεύθερο χρόνο. Στη συνέχεια επικεντρώνεται στη μελέτη του τρόπου με τον οποίο συσχετίζονται οι ατομικές δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου με την οικονομία και το σχεδίασμά της πόλης. Επίσης, αντικείμενο της διατριβής είναι και η διερεύνηση της ύπαρξης σχέσεων μεταξύ των χωρικών υποδομών για τον ελεύθερο χρόνο, των επιλογών των κατοίκων στον ελεύθερο χρόνο τους και το βαθμό ικανοποίησής τους από την παρεχόμενη ποιότητα ζωής στην πόλη. Η πρωτοτυπία εντοπίζεται στο βασικό της αντικείμενο, καθώς στο παρελθόν δεν διεξήχθη ανάλογη έρευνα σε ελληνική πόλη μεσαίου μεγέθους. Πρωτότυπα επίσης είναι, αφενός, το εννοιολογικό της υπόβαθρο στο βαθμό που συνδέει τον ελεύθερο χρόνο με το σχεδίασμά και την οικονομία στην πόλη και, αφετέρου, η εκτενής έρευνα πεδίου στις δύο πόλεις. Ο συνδετικός άξονας που τη διατρέχει είναι ο τρόπος με τον οποίο καταναλώνουν οι κάτοικοι της πόλης τον ελεύθερο χρόνο τους. Η διατριβή απαντά σε ερωτήματα για το διαθέσιμο ελεύθερο χρόνο των κατοίκων και τις παραμέτρους που τον επιβαρύνουν, ανιχνεύει τον τρόπο δημιουργίας προφίλ προτιμήσεων, εκτιμά τη σημασία και το ρόλο των ‘βιομηχανιών’ ελεύθερου χρόνου και διερευνά τη σύνδεση του ελεύθερου χρόνου με το σχεδίασμά και την ποιότητα ζωής στις πόλεις. Αρχικά διαπιστώνεται σημαντική έλλειψη δεδομένων για τον ελεύθερο χρόνο στην Ελλάδα και ανάγκη για ομογενοποίηση της μεθοδολογίας σχετικών μελλοντικών ερευνών, έτσι ώστε να αποτελέσουν πηγή εκτιμήσεων και για το σχεδίασμά. Τέλος, αναδεικνύεται η ανάγκη εφαρμογής εξειδικευμένων πολιτικών για ομάδες του πληθυσμού, όπως οι νέοι και οι συνταξιούχοι, που δεδομένης της οικονομικής κατάστασης βιώνουν συνθήκες αποκλεισμού από δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου.