Το αντικείμενο αξίας στον Αισχύλο

Abstract

’Αναζητώντας τήν πηγή του φετιχικόν χαρακτήρα τον έμπορεύματος, ό Karl Marx γράφει: ένα έμπόρευμα φαίνεται σέ πρώτη ματιά σαν ένα κοινό καί συνηθισμένο άντικείμενο. Ή άνάλυσή του δείχνει όμως ότι είναι ένα πολύ σύνθετο πράγμα, γεμάτο από μεταφυσική σοφιστεία και θεολογικές παραδοξότητες. 'Ως άξια χρήσης δεν διαθέτει τίποτα τό μυστηριώδες. άδιάφορο αν το έξετάζουμε άπ’ τήν άποψη ότι καλύπτει μέ τις ίδιότητές τον ανθρώπινες ανάγκες, ή αν τίς ίδιότητές τον αύτές τίς άποχτά ώς προϊόν τής άνθρώπινης έργασίας. Είναι σαφές ότι ό άνθρωπος μέ τή δράση τον μεταβάλλει τίς μορφές των φυσικών ύλών μ’ ένα τρόπο πού τον είναι ώφέλιμος. Ή μορφή του ξύλου π.χ. μεταβάλλεται όταν φτιάχνουν ένα τραπέζι. Παρ’ όλα αυτά τό τραπέζι παραμένει ξύλο. ένα κοινό αισθητό πράγμα. Μόλις όμως έμφανίζεται ώς έμπόρευμα μετατρέπεται σέ αισθητό - υπεραισθητό πράγμα. Δεν του αρκεί νά στέκει μόνο μέ τά πόδια του στό έδαφος, μά ύψωνει τό ξυλένιο κεφάλι του, μπορούμε νά πούμε, απέναντι σ' όλα τ’ άλλα έμπορεύματα κι έπιδίδεται σέ διάφορες ιδιοτροπίες, άκόμα πιό παράξενες κι άπ’ τό άν άρχιζε ξαφνικά να χορεύει. 'Ο μυστικιστικός χαρακτήρας τον έμπορεύματος δεν ξεπηδά λοιπόν από τήν αξία χρήσης τον. Ακόμα λιγότερο ξεπηδά άπ' τό περιεχόμενο των στοιχείων πού καθορίζουν την αξία. Πρώτον, έπειδή. όσο διαφορετικές κι αν είναι οι ώφέλιμες έργασίες ή οι παραγωγικές δραστηριότητες, άποτελεί φυσιολογικήν άλήθεια ότι πρόκειται γιά λειτουργίες τού άνθρώπινου οργανισμού καί ότι κάθε τέτοια λειτουργία, πέραν τού περιεχομένου καί τής μορφής της. Άποτελεί στήν πραγματικότητα δαπάνη μυαλού, νεύρων, μυώνων, αισθητηρίων οργάνων κλπ τού ανθρώπου. Δεύτερον, σχετικά μέ αύτό πού βρίσκεται στή βάση τού καθορισμού τού μεγέθους τής αξίας, δηλ. τή χρονική διάρκεια αύτής τής δαπάνης ή τήν ποσότητα τής έργασίας, ή ποσότητα διακρίνεται άκόμη καί άπτά άπ’ τήν ποιότητα τής έργασίας. Σ’ όλες τις κοινωνικές καταστάσεις, αν όχι στον ίδιο βαθμό στις διαφορετικές βαθμίδες άνάπτυξης έπρεπε νά ενδιαφέρει τούς άνθρώπους ό χρόνος έργασίας πού άπαιτεί ή παραγωγή τών μέσων συντήρησης. Τέλος, από τή στιγμή πού κατά κάποιο τρόπο οι άνθρωποι έργάζονται ό ένας γιά τον άλλον, άποκτά και ή έργασία μιά κοινωνική μορφή. […]