Επίλυση προβλημάτων χρονικών σχέσεων: ο ρόλος του γλωσσικού και του χρονικού παράγοντα στην εξελικτική πορεία της σκέψης

Abstract

This research is a psycho-linguistic study of language structure and the meaning of time concept, according to the development of cognitive functions. In particular, this study has focused on the structure and function of language as well as the process of cognitive development related to the solution of timing problems. The category of timing problems is a specific category of problems. Their solution depends on understanding the time concept. It is necessary to define first the theoretical basis of this research as well as the experimental approach. The presentation and critical analysis of the most important theories related to structure and function of language is the key factor of this research. In addition, factors such as the timing relations, the language structure and the age of the subjects of this research have played a significant role in the final conclusions. The hypothesis is based on the following reasoning: a) The differentiation of the degree of difficulty in understanding and solving quantitative and qualitative problems. Quantitative problems are those with quantitative data such as numbers and qualitative problems are those with qualitative data such as timing-words. b) The hierarchy of the degree of difficulty in understanding the timing concepts of start (t1), ending (t2), and the duration (Dt) of the actions is defined in this study. c) The hierarchy of the degree of difficulty in understanding and solving problems with one or more solutions is presented. d) The effect of the tense of the verb (present, future) of the provided data on understanding timing problems. e) The role of structure of the sentence (main, hypothetical sentence) in solution of timing problems. f) The role of age of subjects in understanding problems and finding the solution. In the first part of this study, the theories of thinking as cognitive function, linguistic development and time concept are presented. Piaget theories of the stages of thinking have played an important role in analyzing the development of thinking in different ages. The theories of European and American structuralism as well as genetic-meta-transformative theory are presented and analyzed. The time concept is approached through the theories of Piaget and the School of Geneva. The definition of the concept “before” and “after” is presented in order to offer basis for this research. In the second part, the subjects of the research, the problems, the process, the hypothesis, and the conclusions as well as the discussion are presented. This research is based on a series of problems with quantitative and qualitative data. The topic of this study is related to developmental and cognitive psychology as well as psycho-linguistics. The aim of the findings is to lead to better understanding and solution of timing problems, according to the age of the subjects and understanding of time concept.

Η παρούσα μελέτη εκθέτει την ψυχογλωσσολογική διερεύνηση της δομής της γλώσσας και την ερμηνεία της έννοιας του χρόνου, σε συνάρτηση με την εξέλιξη των γνωστικών λειτουργιών. Ειδικότερα, ασχολείται με τη δομή και λειτουργία της γλώσσας, καθώς επίσης και με την πορεία της γνωστικής ανάπτυξης σε σχέση με την επίλυση προβλημάτων χρονικών σχέσεων. Στο ανωτέρω θέμα εξίσου απαραίτητη με την πειραματική διερεύνηση είναι και η θεωρητική προσέγγιση. Από τη μια πλευρά, δηλαδή, ενδιαφέρον έχει ο ορισμός της προβληματικής και η επεξεργασία των μεταβλητών, όπως των χρονικών σχέσεων, της δομής της γλώσσας και της ηλικίας των υποκειμένων της έρευνας, προκειμένου να εξαχθούν αξιόλογα συμπεράσματα. Από την άλλη πλευρά, όμως, θεωρείται αναγκαία η παρουσίαση και κριτική ανάλυση των σπουδαιοτέρων σύγχρονων θεωριών, που αφορούν στη δομή και λειτουργία της γλώσσας, στην έννοια του χρόνου και στην επίλυση προβλημάτων χρονικών σχέσεων. Οι προβληματισμοί αυτής της εργασίας εκθέτονται στη συνέχεια και είναι οι ακόλουθοι: 1) Η διαφοροποίηση του βαθμού δυσκολίας ως προς την κατανόηση κι επίλυση των «ποσοτικών» (χρήση αριθμών) έναντι των «ποιοτικών» προβλημάτων (χρήση λέξεων με χρονική σημασία). 2) Η ιεράρχηση του βαθμού δυσκολίας της κατανόησης των χρονικών εννοιών της έναρξης (t1), της λήξης (t2) και της διάρκειας (Δt) των γεγονότων. 3) Η ιεράρχηση του βαθμού δυσκολίας ως προς την κατανόηση κι επίλυση των προβλημάτων με μία ή περισσότερες λύσεις. 4) Η επίδραση του χρόνου του ρήματος (ενεστώτας, μέλλοντας) της πληροφορίας στην κατανόηση των προβλημάτων χρονικών σχέσεων. 5) Ο ρόλος της συντακτικής δομής της πληροφορίας (κύρια, δευτερεύουσα υποθετική πρόταση) στην επίλυση των ανωτέρω προβλημάτων. 6) Ο ρόλος της ηλικίας των υποκειμένων στην κατανόηση της πληροφορίας και στην επίτευξη της λύσης των εν λόγω προβλημάτων. Έχοντας ως στόχο, την απάντηση των προαναφερομένων ερωτημάτων, προσπαθούμε μέσα από την πειραματική διαδικασία, να αναλύσουμε τη συλλογιστική των παιδιών κι εφήβων, κατά τη διάρκεια της κατανόησης κι επίλυσης προβλημάτων χρονικών σχέσεων. Στο πρώτο μέρος αυτής της μελέτης παρουσιάζονται οι θεωρίες που αναφέρονται στη σκέψη ως γνωστική λειτουργία, στη γλωσσολογική ανάπτυξη, και στην έννοια του χρόνου και ειδικότερα στην επίλυση προβλημάτων χρονικών σχέσεων. Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο επισημαίνονται οι κυριότερες θεωρίες που αφορούν στην ανάπτυξη της σκέψης όπως η θεωρία του Πιαζέ και της Σχολής της Γενεύης. Επίσης γίνεται λόγος για τις νεότερες γλωσσολογικές θεωρίες όπως αυτή του Γάλλου Σωσύρ και τη θεωρία της γενετικής-μετασχηματιστικής γραμματικής του Νόαμ Τσόμσκυ. Το δεύτερο μέρος αυτής της μελέτης, αναφέρεται στη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε κατά την έρευνα, τα αποτελέσματα, τη γενική συζήτηση και τέλος, τα συμπεράσματα και τις προοπτικές. Ως προς τη μεθοδολογία, παρουσιάζεται ο αριθμός των υποκειμένων της έρευνας, τα έργα, δηλαδή, τα ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν σε παιδιά κι εφήβους διαφορετικών ηλικιακών ομάδων, η διαδικασία και οι υποθέσεις. Τέλος, συζητείται το επιστημονικό ενδιαφέρον αυτής της μελέτης γενικότερα και ειδικότερα, οι προοπτικές της ως προς τις μελλοντικές έρευνες.