Η επίδραση παραγόντων εταιρικής διακυβέρνησης στα κέρδη και τις επενδύσεις στις επιχειρήσεις τροφίμων και λοιπών βιομηχανικών κλάδων στην Ελλάδα

Abstract

Corporate Governance has become a major research field during the last years, and has been in the center of attention of institutions and governments all over the world . Recent corporate scandals and financial crises added to the attention received. Agency theory is the theoretical instrument used to examine, the problem that arises. In this research 3 major corporate governance mechanisms are examined, namely, the existence and the percentage of the major blockholder, managerial ownership, and the debt to equity ratio. Their effects on performance, and investments of the companies are examined. The factors affecting the levels of ownership both of the blockholder, and the Chief Executive Officer (CEO), are also examined. Finally duality on the board of directors, and the case where the blockholder is also the CEO, and their effect on corporate performance, and investments, are questioned. The empirical research shows the efficiency of managerial ownership in reducing agency costs, but also in increasing corporate value, performance, and in investments. On the contrary the percentage held by blockholders, cannot be treated in the same way. However food firms which are controlled by their owners (OC), are found to be more efficient than the ones, that are controlled by managers (MC). Duality in the board is not a way of reducing agency costs, for the Greek firms, and it should not be suggested as a corporate governance mechanism. Finally debt is affected negatively by increased ownership concentration. This research attempts to answer a research question that has not been addressed until now, related to the relationship of corporate governance, performance and investments, in the Greek food industry, in comparison to the rest of the Greek firms. Our results contribute to the ongoing discussion concerning the efficiency of corporate governance mechanisms worldwide.

Η εταιρική διακυβέρνηση αποτέλεσε ένα σημαντικό πεδίο έρευνας τα τελευταία χρόνια, και βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των θεσμικών και νομοθετικών αρχών σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες, λόγω της χρηματιστηριακής κρίσης που συγκλόνισε την παγκόσμια οικονομία αλλά και των εταιρικών σκανδάλων και καταρρεύσεων. Το πρόβλημα που προκύπτει εξετάζεται από τη θεωρία αντιπροσώπευσης (agency theory). Εξετάζονται τρεις κύριοι μηχανισμοί εταιρικής διακυβέρνησης και πιο συγκεκριμένα το ποσοστό του μεγαλομετόχου, το ποσοστό της διευθυντικής ιδιοκτησίας, και η τραπεζική χρηματοδότηση, και η επίδραση τους στην αποδοτικότητα της επιχείρησης και στις επενδύσεις. Ακόμη εξετάζονται οι παράγοντες που επηρεάζουν την ιδιοκτησιακή δομή της επιχείρησης, αλλά και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ο μεγαλομέτοχος ασκεί παράλληλα και την διεύθυνση της εταιρείας, αλλά και η υπόθεση της δυαρχίας στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. Τα κύρια αποτελέσματα της έρευνας υποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού της διευθυντικής ιδιοκτησίας έναντι του αντίστοιχου του μεγαλομετόχου, τόσο στην αποδοτικότητα της επιχείρησης, όσο και στις δαπάνες για επενδύσεις. Οι εταιρείες τροφίμων και ποτών που διοικούνται από τους μεγαλομετόχους τους είναι πιο αποδοτικές από αυτές που διοικούνται από επαγγελματίες διευθυντές. Η δυαρχία στο διοικητικό συμβούλιο αποτελεί αρνητική δομή διακυβέρνησης για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Τέλος η δανειακή επιβάρυνση της επιχείρησης, επηρεάζεται αρνητικά από την ιδιοκτησιακή συγκέντρωση. Η παρούσα εργασία καλύπτει ένα σημαντικό κενό σε ότι αφορά την έρευνα για την εταιρική διακυβέρνηση, τόσο για την Ελληνική Οικονομία όσο και για τις εταιρείες τροφίμων και ποτών, και συμβάλλει στη συζήτηση που διεξάγεται σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με την αποτελεσματικότητα των συστημάτων και των μηχανισμών εταιρικής διακυβέρνησης.