Competition, efficiency and productivity growth in the european banking industry

Abstract

This thesis deals with four distinct but closely related research topics regarding the European banking industry. First, it investigates the degree of competition in the enlarged EU banking industry and in the South Eastern European (SEE) region by employing the Panzar-Rosse methodology. The findings reveal the existence of a certain degree of monopolistic competition in both EU-15 and EU-10 banking markets, while there is also evidence that banks in the EU-10 countries operate in a more competitive environment than those in EU-15 countries at least when evaluating interest income. Evidence of monopolistic competition is also found in the banking industry of the SEE region. Secondly, this thesis analyses the bank-specific industry-related and macroeconomic factors that affect EU banks’ operating performance and reveals a positive relationship between operational performance and the quality of the loan portfolio, bank’s size and the development of the banking system, and a negative one with the liquidity and loan ratios. Similar relationships are also observed in the case of the SEE banking systems. The third part of the analysis investigates the issue of efficiency in the new EU Member States and in the SEE banking markets by employing the Stochastic Frontier Approach. The findings indicate a low level of cost efficiency with significant inefficiency differences across EU-10 countries, while some convergence is observed over time. The analysis also indicates an even lower level of cost efficiency in the SEE region, while foreign-owned credit institutions appear to outperform both state-owned and domestic private banks. In addition, reforms in the banking industry are found to assert a positive impact on profit efficiency in 4 Central and Eastern European (CEE); on the other hand, progress in non-banking reforms is found to be associated with lower efficiency. The forth empirical part employs a directional technology distance function approach to investigate the efficiency and productivity growth of the banking industry in 10 CEE countries. Results indicate an initial decline in productivity for the whole CEE region, which was later reversed as a result of the completion of reforms in most countries. The estimated values of the Luenberger productivity indicator reveal different patterns in productivity performance across countries and suggest that banks with a foreign strategic investor have achieved the highest productivity growth among all types of banks.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή ερευνά 4 ξεχωριστές αλλά άμεσα συνδεδεμένες θεματικές ενότητες σχετικά με το Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Συγκεκριμένα, εφαρμόζοντας τη μεθοδολογία των Panzar και Rosse εξετάζει το βαθμό ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα της διευρυμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην τραπεζική αγορά των Βαλκανικών χωρών. Τα αποτελέσματα της έρευνας υποδεικνύουν την ύπαρξη κάποιου βαθμού μονοπωλιακού ανταγωνισμού στα τραπεζικά συστήματα τόσο των παλιών (ΕΕ-15) όσο και των νέων (ΕΕ-10) χωρών-μελών της ΕΕ, ενώ ο ανταγωνισμός για επιτοκιακά έσοδα εμφανίζεται να είναι εντονότερος για τα τραπεζικά ιδρύματα στις ΕΕ-10 χώρες σε σχέση με τις ΕΕ-15 χώρες. Επίσης, τα αποτελέσματα υποδεικνύουν την ύπαρξη μονοπωλιακού ανταγωνισμού και στα τραπεζικά συστήματα των Βαλκανικών χωρών. Ο δεύτερος ερευνητικός στόχος της παρούσας διατριβής είναι η ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν το λειτουργικό κόστος των τραπεζών τόσο στη διευρυμένη ΕΕ όσο και στα Βαλκάνια. Από την ανάλυση προκύπτει μια θετική σχέση μεταξύ της λειτουργικής απόδοσης και της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου, του μεγέθους των τραπεζών και της ανάπτυξης του τραπεζικού συστήματος, και μια αρνητική σχέση μεταξύ της λειτουργικής απόδοσης και των δεικτών ρευστότητας και δανείων. Παρόμοιες σχέσεις παρατηρούνται και για τα τραπεζικά συστήματα των Βαλκανίων. Ο τρίτος ερευνητικός στόχος αφορά τη μελέτη της αποτελεσματικότητας των τραπεζικών αγορών των 10 νέων χωρών-μελών της ΕΕ και των Βαλκανικών χωρών με τη εφαρμογή της μεθοδολογίας Stochastic Frontier Approach. Τα ευρήματα υποδεικνύουν την ύπαρξη ενός χαμηλού βαθμού αποτελεσματικότητας κόστους στα τραπεζικά συστήματα των ΕΕ-10 χωρών, καθώς και σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται διαχρονικά μια σύγκλιση του επιπέδου αποτελεσματικότητας ανάμεσα στις εν λόγω χώρες. Ακόμα χαμηλότερος βαθμός αποτελεσματικότητας κόστους παρατηρείται στις τραπεζικές αγορές των Βαλκανικών χωρών, όπου επίσης τα τραπεζικά ιδρύματα με ξένο ιδιοκτησιακό καθεστώς εμφανίζονται να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά από τα αντίστοιχα κρατικά ή εγχώρια ιδιωτικά. Τέλος, τέταρτος στόχος αυτής της διατριβής είναι η μελέτη της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας των τραπεζικών συστημάτων 10 χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης με τη χρήση της μεθοδολογίας Directional technology distance function. Τα αποτελέσματα της παρούσας ανάλυσης υποδεικνύουν μια αρχική μείωση της παραγωγικότητας για το σύνολο των χωρών αυτών, η οποία όμως στη συνέχεια αντιστράφηκε. Επίσης, οι εκτιμημένες τιμές του δείκτη Luenberger αποδεικνύουν την ύπαρξη διαφορετικών τάσεων ανάμεσα στις χώρες στην εξέλιξη της παραγωγικότητας διαχρονικά