Θέματα του αισθητισμού στην ελληνική πεζογραφία (1893 - 1912)

Abstract

This thesis is the attempt of an original and synthetic interpretation of the ideology and the thematics of aestheticism in Greece. The method followed is the close reading of the texts, while authors are being listed in chronological order. An introduction to the theory of the Greek and foreign aestheticism precedes the second, most central part. The thesis begins with the realisation that texts published between 1893 and 1912 in Greece show strong eclectic affinities with the movement of aestheticism in Western Europe. The critics never formed the concrete conviction that they had to deal with a movement but considered those texts as reproductions of western models. The conclusions of the thesis are: 1. We can talk about a movement of aestheticism in Greece 2. This is not about imitating western models, even in the Greek society existed causes which led to the creation of the movement 3. Style and gender are important features to look for in a text of aestheticism. 4. In most decadent themes the Greeks go along with foreign aestheticists but make a difference with their regenerating "illness-health".

Με την εργασία επιχειρείται η πρωτότυπη και συνθετική ερμηνεία της ιδεολογίας και της θεματικής του αισθητισμού στην Ελλάδα. Η μέθοδος που ακολουθείται είναι η εκ του σύνεγγυς ανάγνωση των κειμένων, ενώ η κατάταξη των συγγραφέων γίνεται κατά χρονολογική σειρά. Πριν το δεύτερο-που είναι και το κύριο μέρος-προτάσσεται εισαγωγή στα θεωρητικά ζητήματα τόσο του ελληνικού όσο και του ξενόγλωσσου αισθητισμού. Η εργασία ξεκινά από τη διαπίστωση ότι τα κείμενα που δημοσιεύτηκαν στην Ελλάδα μεταξύ του 1893 και του 1912 εμφανίζουν έντονες εκλεκτικές συγγένειες με το κίνημα του αισθητισμού στη Δύση. Η κριτική δεν άρθρωσε ποτέ συγκροτημένο λόγο για κίνημα αλλά θεώρησε τα κείμενα αυτά ως αναπαραγωγή δυτικών προτύπων. Τα συμπεράσματα της εργασίας είναι ότι: 1. Μπορούμε και στην Ελλάδα να μιλούμε για κίνημα αισθητισμού 2. Δεν πρόκειται για μίμηση δυτικών προτύπων, αφού υπήρχαν και στην ελληνική κοινωνία συγκεκριμένα αίτια που προκάλεσαν τη δημιουργία του κινήματος 3. Ύφος και είδος αποτελούν βασικά κριτήρια, για να εγγράψουμε ένα κείμενο στο κίνημα και 4. Στα περισσότερα θέματα (νοσηρότητα, ανία, λατρεία του Ωραίου, δανδισμός) οι Έλληνες συμβαδίζουν με τους ξένους αισθητιστές προετοιμάζοντας το μοντερνισμό αλλά η διαφορά τους είναι η νιτσεϊκή, διονυσιακή, αναγεννητική λύση στο δίλλημα "αρρώστια-υγεία".