Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΑΚΙΣΤΟΥ

Abstract

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΑΚΙΣΤΟΥ, Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ, Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΩΝ (ΠΕΡΙ ΤΟ500 Π.Χ.) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ. Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΗΚΕ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ ΑΦΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΕΞΑΝΤΛΗΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΤΕΘΙΜΕΝΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΜΕ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΑΠΟ ΑΠΟΨΗ ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΗ, ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ, ΕΠΙΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ. ΛΗΦΘΗΚΑΝ ΕΠΙΣΗΣΥΠΟΨΗ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΕΞΑΝΤΛΗΤΙΚΩΣ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. ΚΥΡΙΩΤΕΡΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Ο ΝΑΟΣ ΕΙΝΑΙ ΔΩΡΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟΣ ΜΕ 6Χ13 ΚΙΟΝΕΣ, ΔΙΣΤΥΛΟΣ ΕΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΙΝΣΤΟΥΣ ΠΡΟΝΑΟ ΚΑΙ ΟΠΙΣΘΟΔΟΜΟ ΜΕ ΔΙΠΛΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΙΟΝΟΣΤΟΙΧΙΑ. ΚΤΙΣΤΗΚΕ ΠΕΡΙ ΤΟ 500 Π.Χ. ΑΠΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟ (ΚΟΓΧΥΛΙΑΤΗ) ΚΑΙ ΜΑΡΜΑΡΙΝΗ ΚΕΡΑΜΩΣΗ. ΑΡΧΙΚΩΣ ΔΕΝ ΕΦΕΡΕ ΕΝΑΕΤΙΑ ΓΛΥΠΤΑ (ΟΠΩΣ ΣΥΝΗΘΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ), ΠΟΥ ΠΡΟΣΤΕΘΗΚΑΝ ΠΕΡΙ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ. Ο ΟΠΙΣΘΟΔΟΜΟΣ ΗΤΑΝ ΒΑΘΥΤΕΡΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΝΑΟΥ, ΟΠΩΣ ΣΤΟΥΣ ΠΡΩΙΜΟΥΣ ΝΑΟΥΣ. ΣΤΟ ΝΑΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΞΥΛΙΝΟΙ ΛΥΚΟΙ. Ο ΝΑΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΛΙΟΤΕΡΟ ΓΝΩΣΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΟΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΕΝΙΑΙΟ ΜΕΤΑΞΟΝΙΟ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ. ΤΑ ΑΓΕΛΑΙΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΖΩΦΟΡΟΥ ΣΥΝΙΣΤΑΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΡΙΓΛΥΦΟΥΣ ΣΥΜΦΥΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΟΠΕΣ, ΟΠΩΣ ΤΑ ΥΣΤΕΡΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΚΤΙΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΣΚΛΗΡΟΥΣ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΥΣ. ΟΜΩΣ ΑΥΤΟ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΚΟΓΧΥΛΙΑΤΟΥ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΜΕΛΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ.

THE GOALS OF THIS WORK ARE TO THOROUGHLY AND SYSTEMATICALLY STUDY THE ARCHITECTURAL STRUCTURES OF THE TEMPLE OF ATHENA AT MAKISTOS, TO DATE THE TEMPLE ANDITS CONSISTUENT PARTS, AND TO DRAW CONCLUSIONS ABOUT THE ARCHITECTURAL PRACTICES IN CONTEMPORARY (C. 500 BC) DORIC MONUMENTS IN THE WESTERN PELOPONNESUS. THE PRIMARY TOOL OF THIS WORK IS THE COMPARATIVE STUDY OF ARCHITECTURAL ELEMENTS (TYPOLOGY, PROPORTIONS, BUILDING STRUCTURES, MASON'S MARKS, AND MORPHOLOGICAL DRAWINGS) OF THE TEMPLE AND ITS PARTS. WHEN APPROPRIATE, ECONOMIC AND HISTORIC ELEMENTS WERE INTEGRATED. MAIN CONCLUSIONS: THE TEMPLE IS DORIC PERIPTERAL WITH 6X13 COLUMNS, DISTYLE IN ANTIS BOTH AT THE OPISTHODOMUS AND PRONAOS WITH TWO INTERIOR COLONNADES. IT WAS BUILT C. 500 BC IN COARSE SHELLY LIMESTONE(CONCHYLIATIS) WITH MARBLE TILES. THE PEDIMENT ORIGINALLY CONTAINED NO SCULPTURES, A PRACTICE THEN PREVALENT IN THE WESTERN PELOPONNESUS. SCULPTURES WERE ADDED ABOUT 100 YEARS LATER. THE OPISTHODOMUS WAS DEEPER THAN THE PRONAOS, COMMON IN EARLY MONUMENTS. SOME BLOCKS WERE LIFTED WITH WOODEN LEWISES. THE TEMPLE IS THE EARLIEST KNOWN INSTANCE IN MAINLAND GREECE IN WHICH THE AXIAL SPACINGS ARE THE SAME, EXCEPT AT THE CORNERS. THE COMMON TRIGLYPH/METOPE PAIRS CONSIST OF A SINGLE STONE JUST AS IN MANY LATER TEMPLES BUILT OF HARD LIMESTONE.THE PRACTICE IN THIS INSTANCE IS DUE TO THE CONCHYLIATIS WHICH COULD ACCOMODATE STONES OF GREATER DIMENSIONS.