Η εφαρμογή ενός προγράμματος πνευμονικής αποκατάστασης σε ασθενείς που αναρρώνουν από covid-19 λοίμωξη σε δύο χρονικά σημεία από τη νόσηση

Abstract

Background: Post-coronavirus disease-19 (COVID-19) syndrome has affected millions of people with rehabilitation being at the center of non-pharmacological care. However, the numerous published studies show conflicting results due to, among other factors, considerable variation in patient characteristics. Currently, the effects of age, gender, time of implementation, and prior disease severity on the outcomes of a supervised rehabilitation program after COVID-19, remain unknown. Methods: This was a non-randomised case-control study. Patients with post-COVID-19 sequalae were enrolled. Among study participants, those who could attend an 8-week, supervised rehabilitation programme comprised the intervention group, whereas those who couldn’t the control group. Measurements were collected at baseline and 8 weeks thereafter. Results: Study groups (total N=119) had similar baseline measurements. Participation in rehabilitation (N=47) was associated with clinically significant improvements in the 6-min walk test distance (6MWTD), adjusted (for potential confounders) odds ratio (AOR)=4.56 (95% confidence interval: 1.95-10.66); 1-min sit-to stand test, AOR=4.64 (1.88-11.48); short physical performance battery, AOR=7.93 (2.82-22.26), health-related quality of life (HRQoL) EQ-5D-5L (visual analogue scale), AOR=3.12 (1.37-7.08); Montreal cognitive assessment, AOR=6.25 (2.16-18.04); international physical activity questionnaire, AOR=3.63 (1.53-8.59); fatigue severity scale, AOR=4.07 (1.51-10.98); Chalder fatigue scale (bimodal score), AOR=3.33 (1.45-7.67); modified Medical Research Council dyspnea scale, AOR=4.43 (1.83-10.74); post COVID19 functional scale (PCFS), AOR=3.46 (1.51-7.95); and chronic obstructive pulmonary disease assessment test, AOR= 7.40 (2.92-18.75). Time from disease onset was marginally associated only with 6MWTD, AOR=0.99 (0.99 - 1.0). Prior hospitalization was associated with clinically significant improvements in the mMRC dyspnea scale, AOR=3.49(1.06 - 11.51); and PCFS, AOR=3.42 (1.16-10.06). Age, gender, and ICU admission were not associated with the results of any of the aforementioned tests/grading scales. Conclusions: Post-COVID-19 rehabilitation is associated with improvements in physical function, activity, HRQoL, respiratory symptoms, fatigue, and cognitive impairment. These associations were observed independently of timing of rehabilitation, age, sex, prior hospitalization, and ICU admission.

Εισαγωγή: Το σύνδρομο μετά τον κορονοϊό-19 (COVID-19) έχει πλήξει εκατομμύρια ανθρώπους, καθιστώντας την αποκατάσταση κεντρικό άξονα της μη φαρμακευτικής φροντίδας. Ωστόσο, οι δημοσιευμένες μελέτες συχνά παρουσιάζουν αντιφατικά ευρήματα, κάτι που οφείλεται, μεταξύ άλλων, στις μεγάλες διαφορές στα χαρακτηριστικά των ασθενών που μελετώνται. Επί του παρόντος, η επίδραση της ηλικίας, του φύλου, της χρονικής στιγμής της παρέμβασης και την προηγούμενη σοβαρότητα της νόσου στην αποτελεσματικότητα ενός επιτηρούμενου προγράμματος αποκατάστασης μετά την COVID-19 παραμένει άγνωστη. Μέθοδοι: Αυτή ήταν μια μη τυχαιοποιημένη μελέτη περίπτωσης-ελέγχου. Συμμετείχαν ασθενείς με μετα-COVID-19 επακόλουθα. Μεταξύ των συμμετεχόντων στη μελέτη, εκείνοι που μπορούσαν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα αποκατάστασης 8 εβδομάδων, υπό επίβλεψη, συμπεριλαμβάνονταν στην ομάδα παρέμβασης, ενώ εκείνοι που δεν μπορούσαν στην ομάδα ελέγχου. Οι μετρήσεις συλλέχθηκαν κατά την έναρξη και 8 εβδομάδες μετά. Αποτελέσματα: Οι δυο ομάδες (σύνολο N=119) είχαν παρόμοιες μετρήσεις στην αρχική αξιολόγηση. Η συμμετοχή στην αποκατάσταση (N=47) συσχετίστηκε με κλινικά σημαντικές βελτιώσεις στην απόσταση της εξάλεπτης δοκιμασίας βάδισης (6MWT) με προσαρμοσμένη (για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες) αναλογία πιθανοτήτων (AOR)=4,56 (95% διάστημα εμπιστοσύνης: 1,95-10,66); στις εγέρσεις στο 1min sit-to stand test με AOR=4,64 (1,88-11,48); Στη δοκιμασία φυσικής απόδοσης (SPPB) με AOR=7,93 (2,82-22,26), στην ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία (HRQoL) EQ-5D-5L (οπτική αναλογική κλίμακα), με AOR=3,12 (1,37-7,08); Στη Γνωσιακή αξιολόγηση Μόντρεαλ, AOR=6,25 (2,16-18,04); Στο διεθνές ερωτηματολόγιο φυσικής δραστηριότητας (IPAQ), AOR=3,63 (1,53-8,59); Στην κλίμακα σοβαρότητας κόπωσης (FSS), AOR=4,07 (1,51-10,98); Στην Κλίμακα κόπωσης Chalder (διτροπική βαθμολογία), AOR=3,33 (1,45-7,67); τροποποιημένη κλίμακα δύσπνοιας του Συμβουλίου Ιατρικής Έρευνας (mMRC), AOR=4,43 (1,83-10,74); Στην λειτουργική κλίμακα μετά τον COVID-19 (PCFS), AOR=3,46 (1,51-7,95); και στο τεστ αξιολόγησης για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (CAT) , AOR= 7,40 (2,92-18,75). Ο χρόνος από την έναρξη της νόσου συσχετίστηκε οριακά μόνο με την απόσταση στην εξάλεπτη δοκιμασία βάδισης 6MWTD, AOR=0,99 (0,99 - 1,0). Η προηγούμενη νοσηλεία συσχετίστηκε με κλινικά σημαντικές βελτιώσεις στην κλίμακα δύσπνοιας mMRC, AOR=3,49 <(1,06-11,51) και PCFS, AOR=3,42 (1,16 - 10,06). Η ηλικία, το φύλο και η εισαγωγή στη ΜΕΘ δεν συσχετίστηκαν με τα αποτελέσματα κανενός από τα προαναφερθέντα τεστ/κλίμακες βαθμολόγησης. Συμπεράσματα: Η αποκατάσταση μετά τον COVID-19 σχετίζεται με βελτιώσεις στη σωματική λειτουργία, τη δραστηριότητα, την HRQoL, τα αναπνευστικά συμπτώματα, την κόπωση και τη γνωστική εξασθένηση. Αυτά τα οφέλη μπορεί να παρατηρηθούν ανεξάρτητα από το χρόνο αποκατάστασης, την ηλικία, το φύλο, την προηγούμενη νοσηλεία και την εισαγωγή στη ΜΕΘ.