Evaluating and enhancing academic excellence: a competency-based model for quality of teaching

Abstract

In contemporary educational contexts, the importance of academic excellence and the essential skills of teachers is becoming increasingly critical. The demand for continuous professional development has become paramount, as educators must constantly adapt to new technologies, teaching methods, and student needs. Consequently, understanding which competencies are critical for effective teaching and how they can be cultivated remains a major issue in modern educational systems. However, a key challenge facing academic institutions is the lack of a clear and comprehensive framework for defining and assessing teacher competencies in Higher Education (HE). Many studies have attempted to identify a competency model by examining both the conceptual framework exploring educational concepts as well as learning theories focusing on teaching staff roles and competencies in higher education. However, many of these studies remain purely theoretical, while others concentrate on narrow categories, failing to provide a comprehensive and practical competency framework tailored to academics. Without such a framework, educational institutions struggle to establish consistent and reliable methods for developing and assessing their teaching staff. At the same time, a gap remains in how specific teaching competencies can be effectively identified and measured. Traditional methods for evaluating teacher performance, such as student surveys and peer assessments, often rely on standardized, quantitative data, which may overlook nuanced insights embedded in open-ended student feedback. Furthermore, the rapid advancement in Machine Learning (ML) techniques and Sentiment Analysis (SA) offers new opportunities for exploring educational data in more sophisticated ways. However, there is a lack of research investigating how these methods can be utilized for assessing teacher competencies and how they compare to traditional techniques. Consequently, despite the acknowledged significance of teaching skills in achieving high-quality education, the absence of internationally recognized standards, along with the limited use of innovative data analysis techniques—including methods employing ML algorithms—restricts the meaningful evaluation and development of teaching practices. These gaps—both in defining a clear framework for teacher competencies and in measuring them—represent a key area that this research aims to address. By establishing a detailed framework for teacher competencies and exploring innovative data analysis techniques, this study will provide valuable insights into how student feedback can be leveraged to assess and improve teaching quality. This research aims to address these challenges by identifying, evaluating, and developing a framework of competencies tailored to higher education, with the ultimate goal of improving teaching quality. More specifically, the initial aim of this study is to do extensively assemble, analyze and synthesize previous research in order to investigate and identify teaching staff competencies derived from the roles and tasks attributed to university professors. Through an original in-depth review, an attempt is made to identify and classify the teaching staff competencies in higher education, revealing the gap between the perceived and actual importance of various competencies. Subsequently, by employing SA and ML methods, this study analyzes qualitative data from student feedback to gain deeper insights into their perceptions of teacher competencies. The findings of this research advocate for the integration of these innovative data analysis methods into teacher evaluation and development programs, offering essential tools for enhancing teaching quality. These findings are compared to the competency framework that emerged from our previous research, providing a unique opportunity to validate and expand our understanding of what defines effective teaching in higher education. Through our aims and objectives, this research seeks not only to define the competencies necessary for effective teaching but also to explore innovative techniques for measuring them using student feedback data. By bridging the gap in defining educator competencies and developing methods for their assessment, this research aims to offer valuable insights that will improve both teaching quality and student learning experiences in higher education. Finally, the results underscore the importance of continuously adapting teaching skills to meet the demands of technological and educational advancements, ensuring that teachers are well-equipped to address the contemporary challenges in higher education.

Στα σύγχρονα εκπαιδευτικά πλαίσια, η σημασία της ακαδημαϊκής αριστείας και των βασικών δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών γίνεται ολοένα και πιο κρίσιμη. Η απαίτηση για συνεχή επαγγελματική εξέλιξη έχει καταστεί πρωταρχική, καθώς οι εκπαιδευτικοί πρέπει να προσαρμόζονται συνεχώς στις νέες τεχνολογίες, τις μεθόδους διδασκαλίας και τις ανάγκες των φοιτητών. Κατά συνέπεια, η κατανόηση των ικανοτήτων που είναι κρίσιμες για την αποτελεσματική διδασκαλία και του τρόπου με τον οποίο μπορούν να καλλιεργηθούν παραμένει μείζον ζήτημα στα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα. Ωστόσο, μια βασική πρόκληση που αντιμετωπίζουν τα ακαδημαϊκά ιδρύματα είναι η έλλειψη ενός σαφούς και ολοκληρωμένου πλαισίου για τον καθορισμό και την αξιολόγηση των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΑΕ). Πολλές μελέτες έχουν προσπαθήσει να προσδιορίσουν ένα μοντέλο ικανοτήτων των εκπαιδευτικών, εξετάζοντας τόσο το εννοιολογικό πλαίσιο που διερευνά τις εκπαιδευτικές έννοιες όσο και τις θεωρίες μάθησης που εστιάζουν στους ρόλους και τις ικανότητες του διδακτικού προσωπικού στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Από αυτές τις μελέτες άλλες παραμένουν καθαρά θεωρητικές και άλλες επικεντρώνονται σε στενές κατηγορίες, αποτυγχάνοντας έτσι να παράσχουν ένα ολοκληρωμένο και πρακτικό πλαίσιο ικανοτήτων προσαρμοσμένο στους ακαδημαϊκούς. Η απουσία ενός τέτοιου πλαισίου αναγκάζει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να αγωνίζονται να καθιερώσουν συνεπείς και αξιόπιστες μεθόδους για την ανάπτυξη και την αξιολόγηση του διδακτικού τους προσωπικού.Ταυτόχρονα, παραμένει ένα κενό στον τρόπο με τον οποίο μπορούν να εντοπιστούν και να μετρηθούν αποτελεσματικά συγκεκριμένες εκπαιδευτικές ικανότητες. Οι παραδοσιακές μέθοδοι για την αξιολόγηση της απόδοσης των εκπαιδευτικών, όπως οι έρευνες φοιτητών και οι αξιολογήσεις από ομότιμους, βασίζονται συχνά σε τυποποιημένα, ποσοτικά δεδομένα, τα οποία ενδέχεται να παραβλέπουν διαφοροποιημένες ιδέες που ενσωματώνονται στα σχόλια ανοιχτού τύπου ερωτήσεων των φοιτητών. Από την άλλη, η ταχεία πρόοδος στις τεχνικές Μηχανικής Μάθησης (ΜΜ) και στην Ανάλυση Συναισθήματος (ΑΣ) προσφέρει νέες ευκαιρίες για την εξερεύνηση των εκπαιδευτικών δεδομένων με πιο εξελιγμένους τρόπους. Ωστόσο, υπάρχει έλλειψη έρευνας που να διερευνά πώς αυτές οι μέθοδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών και πώς συγκρίνονται με τις παραδοσιακές τεχνικές. Κατά συνέπεια, παρά την αναγνωρισμένη σημασία των διδακτικών δεξιοτήτων για την επίτευξη εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας, η απουσία διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων, μαζί με την περιορισμένη χρήση καινοτόμων τεχνικών ανάλυσης δεδομένων - συμπεριλαμβανομένων μεθόδων που χρησιμοποιούν αλγόριθμους ML - περιορίζουν τη ουσιαστική αξιολόγηση και ανάπτυξη διδακτικών πρακτικών.Αυτά τα κενά -τόσο στον καθορισμό ενός σαφούς πλαισίου για τις ικανότητες των εκπαιδευτικών όσο και στη μέτρησή τους- αντιπροσωπεύουν έναν βασικό τομέα που στοχεύει να αντιμετωπίσει αυτή η έρευνα. Με τη δημιουργία ενός λεπτομερούς πλαισίου για τις ικανότητες των εκπαιδευτικών και τη διερεύνηση καινοτόμων τεχνικών ανάλυσης δεδομένων, αυτή η μελέτη παρέχει πολύτιμες γνώσεις για το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η ανατροφοδότηση των φοιτητών για την αξιολόγηση και τη βελτίωση της ποιότητας διδασκαλίας. Η παρούσα έρευνα στοχεύει να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις εντοπίζοντας, αξιολογώντας και αναπτύσσοντας ένα πλαίσιο ικανοτήτων προσαρμοσμένο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας. Πιο συγκεκριμένα, ο αρχικός στόχος αυτής της μελέτης είναι η εκτενής συγκέντρωση, ανάλυση και σύνθεση προηγούμενων ερευνών με σκοπό τη διερεύνηση και τον προσδιορισμό των ικανοτήτων του διδακτικού προσωπικού που απορρέουν από τους ρόλους και τα καθήκοντα που αποδίδονται σε καθηγητές πανεπιστημίου. Μέσα από μια πρωτότυπη σε βάθος ανασκόπηση, επιχειρείται να εντοπιστούν και να ταξινομηθούν οι ικανότητες του διδακτικού προσωπικού στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αποκαλύπτοντας το χάσμα μεταξύ της αντιληπτής και της πραγματικής σημασίας των διαφόρων ικανοτήτων. Στη συνέχεια, με τη χρήση μεθόδων ΑΣ και ΜΜ και την ανάλυση ποιοτικών δεδομένων από την ανατροφοδότηση των φοιτητών αποκτώνται βαθύτερες γνώσεις σχετικά με τις αντιλήψεις των εκπαιδευομένων για τις ικανότητες των εκπαιδευτικών τους. Τα ευρήματα αυτής της έρευνας συνηγορούν υπέρ της ενσωμάτωσης αυτών των καινοτόμων μεθόδων ανάλυσης δεδομένων σε προγράμματα αξιολόγησης και ανάπτυξης εκπαιδευτικών, προσφέροντας βασικά εργαλεία για τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας. Αυτά τα ευρήματα συγκρίνονται με το πλαίσιο ικανοτήτων που προέκυψε από την αρχική έρευνά μας που στηρίχθηκε στην βιβλιογραφία, παρέχοντας μια μοναδική ευκαιρία να επικυρώσουμε και να διευρύνουμε την κατανόησή μας για το τι ορίζει την αποτελεσματική διδασκαλία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πιο συγκεκριμένα, η παρούσα έρευνα εστιάζοντας στον ορισμό, την αξιολόγηση και την ενίσχυση των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών συμβάλλει πολύπλευρα στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Με τη σύνθεση θεωρητικών πλαισίων, καινοτόμων μεθοδολογιών και πρακτικών εφαρμογών, προάγει την κατανόηση για τις αποτελεσματικές διδακτικές πρακτικές και τον ρόλο τους στην προώθηση της συμμετοχής και της ικανοποίησης των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι βασικές συνεισφορές αυτής της διατριβής περιγράφονται ως εξής: Ανάπτυξη πλαισίου ικανοτήτων εκπαιδευτικού: Σημαντική συμβολή αυτής της έρευνας είναι η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου ικανοτήτων εκπαιδευτικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως δημοσιεύτηκε στην εργασία μας με τίτλο «Ανασκόπηση της έρευνας για τις ικανότητες των εκπαιδευτικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση» (Dervenis et al. ., 2022). Αυτό το πλαίσιο χρησιμεύει ως βασικό σημείο αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας στην πρόσληψη, την επαγγελματική ανάπτυξη και την αξιολόγηση του διδακτικού προσωπικού. Πέρα από την πρακτική του αξία, το πλαίσιο διευκολύνει τον ουσιαστικό διάλογο μεταξύ των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, των εκπαιδευτικών, των ερευνητών και των διευθυντών εκπαίδευσης, ενισχύοντας μια συλλογική προσέγγιση για τη Διασφάλιση Ποιότητας (ΔΠ) και την εκπαιδευτική βελτίωση. Δίνοντας έμφαση στον εξέχοντα ρόλο αυτών των ικανοτήτων όχι μόνο στη διαδικασία διδασκαλίας-μάθησης αλλά και στα εργασιακά και στα ευρύτερα κοινωνικά περιβάλλοντα, το πλαίσιο υπογραμμίζει τον ουσιαστικό ρόλο τους στην αποτελεσματική απόκριση στις προκλήσεις και στην επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων. Καινοτόμος εφαρμογή της ΜΜ στην εκπαίδευση: Αυτή η διατριβή γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ των παραδοσιακών μεθόδων εκπαιδευτικής ανάλυσης και των αναδυόμενων τεχνικών ΜΜ, όπως δημοσιεύτηκε σε μία από τις μελέτες μας με τίτλο "Sentiment analysis of student feedback: A comparative studying employing lexicon and machine learning techniques" (Dervenis et al., 2024). Διεξάγοντας μια συγκριτική ανάλυση συμβατικών και MΜ προσεγγίσεων, αξιολογεί τα αντίστοιχα δυνατά σημεία και περιορισμούς στην κατανόηση των εκπαιδευτικών δεδομένων. Η έρευνα εντοπίζει βέλτιστες πρακτικές για την ανάλυση δεδομένων κειμένου, ιδιαίτερα την ανατροφοδότηση των μαθητών, παρέχοντας αξιόπιστες γνώσεις σχετικά με τις ικανότητες των εκπαιδευτικών και τους παράγοντες που επηρεάζουν την ικανοποίηση των μαθητών. Ενσωμάτωση τεχνικών ΑΣ στην αξιολόγηση ικανοτήτων: Μια επιπλέον συμβολή αυτής της έρευνας είναι η εφαρμογή των τεχνικών ΑΣ στην αξιολόγηση των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών, που ανοίγει νέους δρόμους για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της διδασκαλίας και τον εντοπισμό περιοχών προς βελτίωση, όπως δημοσιεύτηκε σε άλλη μελέτη με τίτλο «Assessing Teacher Competencies in Higher Education: A Sentiment Analysis of Student Feedback» (Dervenis et al., 2024). Η σύγκριση των τεχνικών που βασίζονται σε λεξικό και σε ΜΜ μέσα στο πλαίσιο της εκπαίδευσης προσφέρει μια ισχυρή βάση για μελλοντική έρευνα πάνω στις μεθόδους αξιολόγησης ικανοτήτων. Προώθηση του ρόλου της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαιδευτική ανάλυση: Αυτή η έρευνα υπογραμμίζει επίσης τις δυνατότητες των εργαλείων που υποστηρίζονται από τεχνητή νοημοσύνη, όπως τα chatbots, στην απλοποίηση και τη βελτίωση της ανάλυσης των σχολίων των μαθητών, όπως αναλύεται στο χειρόγραφό μας που βρίσκεται επί του παρόντος υπό αναθεώρηση προς δημοσίευση. Επιδεικνύοντας τη σκοπιμότητα χρήσης chatbot για ΑΣ και εξόρυξη γνώμης, η μελέτη υπογραμμίζει την ικανότητά τους να εξορθολογίζουν τις διαδικασίες συλλογής και ερμηνείας δεδομένων. Αυτή η συνεισφορά όχι μόνο απλοποιεί τη ροή αναλυτικών εργασιών, αλλά και μεγιστοποιεί το εύρος των πρακτικών πληροφοριών που είναι διαθέσιμες σε εκπαιδευτικούς και διαχειριστές. Πρακτική εφαρμογή: Τα ευρήματα αυτής της διατριβής έχουν άμεσες συνέπειες στην εκπαιδευτική πολιτική και πρακτική. Παρέχοντας μια δομημένη προσέγγιση για τον καθορισμό και την αξιολόγηση των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών, αυτή η έρευνα υποστηρίζει τη λήψη αποφάσεων βάσει στοιχείων σε θεσμικό και εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, οι μεθοδολογίες και οι ιδέες που παρουσιάζονται σε αυτή τη μελέτη προσφέρουν πολύτιμα εργαλεία για τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και, κατ' επέκταση, των μαθησιακών εμπειριών των εκπαιδευομένων. Συνοπτικά, αυτή η διατριβή συνεισφέρει ουσιαστικά στον τομέα της ΑΕ ορίζοντας ένα ισχυρό πλαίσιο των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών και αναπτύσσοντας μεθόδους για την αξιολόγησή τους, με τη χρησιμοποίηση καινοτόμων τεχνικών ανάλυσης δεδομένων και με τη διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας. Μέσω αυτών των συνεισφορών, η έρευνα όχι μόνο εμπλουτίζει την ακαδημαϊκή κατανόηση, αλλά διασφαλίζει επίσης ότι η ΑΕ παραμένει συμβατή με τις παγκόσμιες εκπαιδευτικές προόδους, ενισχύοντας πρακτικές που αντιμετωπίζουν τις εξελισσόμενες ανάγκες των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και προσφέροντας λύσεις για τη βελτίωση τόσο των διδακτικών πρακτικών και της ποιότητας της διδασκαλίας όσο και των μαθησιακών αποτελεσμάτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τέλος, τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της συνεχούς προσαρμογής των δεξιοτήτων διδασκαλίας, ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των τεχνολογικών και εκπαιδευτικών προόδων, διασφαλίζοντας ότι οι εκπαιδευτικοί είναι καλά εξοπλισμένοι για να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.