Προδιαθεσικοί παράγοντες για τη μειωμένη ποιότητα ζωής σε ασθενείς μετά την έξοδό τους από τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας

Abstract

Background: Critically ill patients after their discharge from the Intensive Care Unit (ICU) may present cognitive dysfunction and physical disability, manifesting low levels in their Quality of Life (QoL). The levels of QoL of patients in Greece still remain at low levels. Objectives: A retrospective and prospective study of the QoL of patients after discharge from the ICU was conducted. In addition, physical performance, lung function and the assessment of the role of support from family members and friends were investigated. Finally, the QoL outcomes of the retrospective and prospective data were compared. Methods: A retrospective and a prospective study were conducted at the University Hospital of Larissa during the time periods between 2014 and 2019 and 2020 to 2021 respectively. Non-COVID-19 patients hospitalized in the ICU for at least 48 hours were included and assessed at discharge from the hospital, 3- and 12-months follow-up. COVID-19 patients were included if they had been on mechanically ventilated (MV) for >48 hours and assessed at 3 and 12 months. Pulmonary function changes were assessed by spirometry and physical performance by the 6-minute walk test (6MWT). The research instruments of the study were a questionnaire regarding family support and the SF-36 health questionnaire to assess QoL. The SF-36 score scale ranges from 0-100.Results: A total of 814 patients participated, 671 participants were included during the period 2014-2019 (retrospective study) and 143 during the period 2019-2021 (prospective study). In the retrospective study, the Mean ± SD of SF-36 score was 47.2 ± 24.1, while in the prospective study, the Mean ± SD of SF-36 score was 37.8 ± 13.6. Both retrospectively and prospectively, patients who were supported by two or more family members or patients who were visited by their friends >3 times/week or supported by their spouses for more than 8 hours/24 hours had better SF-36 score at 12 months [Mean ± SD 50.4 ± 28.0 vs 50.1 ± 28.1, P=0.0013, 39.3 ± 14.3 vs 33.8 ± 10.5, P=0.04] and [Mean ± SD 59.7 ± 27.8 vs 42.4 ± 25.7, P=0.001 and 43.8 ± 14.9 vs 33.9 ± 11.1, P<0.0001 respectively] and [Mean ± SD 54.2 ± 27.4 vs 49.7 ± 28.8, P=0.03 and 38.8 ± 12.8 vs 36.1 ± 14.5, P=0.04]. Prospective analysis shows that forced expiratory volume in one second (FEV1) and 6MWT improved significantly over 12 months. Also, patients with ≥ Median score had significantly increased lung function (P=0.0001) and had shorter ICU (P=0.0004) and hospital length of stay (P=0.014) compared to patients with a score below the Median score. Patients with ≥ Median SF-36 score at 12 months also had significantly lower rates of stroke at admission (P=0.001). The comparison between COVID-19 and non-COVID-19 patients shows that there was a difference in both FEV1 and the forced vital capacity of the lungs (FVC), P=0.001 and P= 0.02, respectively, while there was also a difference in 6MWT between patients, (P=0.0001).Conclusion: The retrospective study found that the QoL of patients after ICU discharge can be positively influenced by the support of family, spouses, and friends. A prospective study also found that the QoL of patients after ICU discharge can be positively influenced by both the family and friendly environment and the support they receive from their spouses. In addition, it was found that ICU patients show significant improvement in their lung function and 6MWT over time. The comparison between the retrospective and prospective studies shows that the patients' family environment contributed to the patients' recovery, while the prolonged duration of hospitalization of patients in the ICU and the presence of acute neurological disease showed significantly lower QOL indices in ICU patients.

Εισαγωγή: Οι βαριά πάσχοντες ασθενείς μετά από την έξοδό τους από την Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) μπορεί να παρουσιάσουν γνωστική δυσλειτουργία και σωματική αναπηρία, εκδηλώνοντας χαμηλά επίπεδα στην Ποιότητα Ζωής (ΠΖ) τους. Τα επίπεδα της ΠΖ των ασθενών στην Ελλάδα παραμένουν ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Στόχοι: Έγινε αναδρομική και προοπτική διερεύνηση της ΠΖ των ασθενών μετά την έξοδό τους από τη ΜΕΘ. Επιπλέον, διερευνήθηκε η σωματική απόδοση, η πνευμονική λειτουργία και η αξιολόγηση του ρόλου της υποστήριξης από τα μέλη της οικογένειας και τους φίλους. Τέλος, έγινε σύγκριση των αποτελεσμάτων της ΠΖ των αναδρομικών και προοπτικών δεδομένων. Μέθοδοι: Μια αναδρομική και μια προοπτική μελέτη διεξήχθηκαν στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας κατά τα χρονικά διαστήματα μεταξύ 2014 έως 2019 και 2020 έως 2021 αντίστοιχα. Οι non-COVID-19 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΘ για τουλάχιστον 48 ώρες συμπεριλήφθηκαν και αξιολογήθηκαν κατά την έξοδό τους από το νοσοκομείο, στους 3 και 12 μήνες παρακολούθησης. Οι ασθενείς με COVID-19 συμπεριλήφθηκαν εάν είχαν μηχανικό αερισμό (MV) >48 ώρες και αξιολογήθηκαν στους 3 και 12 μήνες. Οι αλλαγές της πνευμονικής λειτουργίας αξιολογήθηκαν με σπιρομέτρηση και η σωματική απόδοση με τη δοκιμασία βάδισης 6 λεπτών (6MWT). Τα ερευνητικά εργαλεία της μελέτης ήταν ένα ερωτηματολόγιο που αφορά στην οικογενειακή στήριξη και το ερωτηματολόγιο υγείας SF-36 score για την αξιολόγηση της ΠΖ. Η κλίμακα της βαθμολογίας SF-36 κυμαίνεται από 0-100. Αποτελέσματα: Συνολικά συμμετείχαν 814 ασθενείς, 671 συμμετέχοντες συμπεριλήφθηκαν κατά την περίοδο 2014-2019 (αναδρομική μελέτη) και 143 κατά την περίοδο 2019-2021 (προοπτική μελέτη). Στην αναδρομική μελέτη ο Mean ± SD του SF-36 score ήταν 47.2 ± 24.1, ενώ στην προοπτική μελέτη ο Mean ± SD του SF-36 score ήταν 37.8 ± 13.6. Τόσο αναδρομικά όσο και προοπτικά, οι ασθενείς που υποστηρίχθηκαν από δύο ή περισσότερα μέλη της οικογένειάς τους ή οι ασθενείς που τους επισκέφθηκαν οι φίλοι τους >3 φορές/εβδομάδα ή υποστηρίχθηκαν από τους συζύγους τους για περισσότερο από 8 ώρες/ 24ώρο παρουσίασαν καλύτερες βαθμολογίες στο SF-36 στους 12 μήνες [Mean ± SD 50.4 ± 28.0 έναντι 50.1 ± 28.1, P=0.0013, 39.3 ± 14.3 έναντι 33.8 ± 10.5, P=0.04] και [Mean ± SD 59.7 ± 27.8 έναντι 42.4 ± 25.7, P=0.001 και 43.8 ± 14.9 έναντι 33.9 ± 11.1, P<0.0001 αντίστοιχα] και [Mean ± SD 54.2 ± 27.4 έναντι 49.7 ± 28.8, P=0.03 και 38.8 ± 12.8 έναντι 36.1 ± 14.5, P=0.04]. Από την προοπτική ανάλυση προκύπτει ότι ο βίαια εκπνεόμενος όγκος στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1) και η 6MWT βελτιώθηκαν σημαντικά σε διάστημα 12 μηνών. Επίσης, oι ασθενείς με ≥ Median score είχαν σημαντικά πιο αυξημένη πνευμονική λειτουργία (P=0.0001) και είχαν επίσης μικρότερη διάρκεια παραμονής στη ΜΕΘ (P=0.0004) και στο νοσοκομείο (P=0.014) σε σύγκριση με τους ασθενείς που παρουσίασαν χαμηλότερη από τη Median score. Όσοι από τους ασθενείς παρουσίασαν ≥ Median score του SF-36 στους 12 μήνες είχαν επίσης σημαντικά χαμηλότερες συχνότητες εγκεφαλικού επεισοδίου κατά την εισαγωγή τους (P=0.001). Από την σύγκριση μεταξύ των COVID-19 και non-COVID-19 ασθενών προκύπτει ότι υπήρξε διαφορά τόσο στο FEV1, όσο και στην βίαια ζωτική χωρητικότητα των πνευμόνων (FVC), P=0.001 και P=0.02, αντίστοιχα, ενώ διαφορά υπήρξε και ως προς τη 6MWT μεταξύ των ασθενών, (P=0.0001). Συμπέρασμα: Από την αναδρομική μελέτη διαπιστώθηκε ότι η ΠΖ των ασθενών μετά το εξιτήριό τους από την ΜΕΘ, μπορεί να επηρεαστεί θετικά από την στήριξη της οικογένειας, των συζύγων και των φίλων. Από την προοπτική μελέτη διαπιστώθηκε επίσης ότι η ΠΖ των ασθενών μετά το εξιτήριό τους από την ΜΕΘ μπορεί να επηρεαστεί θετικά τόσο από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον όσο και από την υποστήριξη που δέχονται από τους συζύγους τους. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς της ΜΕΘ παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση στην πνευμονική τους λειτουργία και στη 6MWT με το πέρασμα του χρόνου. Από την σύγκριση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ της αναδρομικής και της προοπτικής μελέτης προκύπτει ότι το οικογενειακό περιβάλλον των ασθενών συνέβαλε στην ανάρρωση των ασθενών, ενώ η παρατεταμένη διάρκεια νοσηλείας των ασθενών στη ΜΕΘ και η παρουσία οξείας νευρολογικής νόσου παρουσίασαν σημαντικά χαμηλότερους δείκτες ΠΖ στους ασθενείς της ΜΕΘ.