Exploring the application of instrumental analysis for the conservation of textiles excavated in Greece

Abstract

This thesis is one outcome of research aimed to raise the awareness of textiles excavated in Greece. The inherently sensitive nature of excavated textiles accounts for the rarity and poor condition of the finds, making them more often than not unidentifiable for the archaeologists, a conservation challenge and a puzzle for textile historians/curators. Conservators are often the intermediary between the objects they care for and the people for whom these objects are preserved. Analytical methods of investigation provide a means of increasing understanding of excavated textiles, and in this way enhance their conservation. Hence, it was decided to experiment with certain non-destructive, instrumental analytical methods of investigation, namely stereo, optical and electron microscopy, coupled with energy dispersive spectroscopy (ESEM-EDS), FTIR and Raman microspectroscopy, and XRF spectroscopy, with the aim of material characterisation and identification. A survey through the Archives of the Hellenic Ministry of Culture revealed 65 different cases where textiles had been preserved in burial contexts. Four different environments favorable for the preservation of textiles in Greece were identified and four finds representative of these conditions were selected and subjected to instrumental analysis. The finds are the main case study, ‘Argos’ (found in association with copper), and ‘Theva’ (found in a charred state), ‘Kalyvia’ (found impregnated with calcium salts) and ‘Nikaia’ (found in association with copper and in anoxic conditions). The quality of the results varied according to the type of preservation and the condition of the finds. The combination of stereomicroscopy, ESEM-EDS, XRF and FTIR gave the most reliable results. The outcomes of the experimentation formed the basis for the development of guidelines, designed to help archaeologists, conservators and textile historians/curators to understand and thereby conserve excavated textiles in Greece.

Η παρούσα διατριβή μια έρευνα με στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα υφάσματα που ανασκάπτονται στην Ελλάδα. Η εγγενώς ευαίσθητη φύση των ανασκαμμένων υφασμάτων εξηγεί τη σπάνια διατήρηση και την κακή κατάσταση των ευρημάτων, καθιστώντας τα συχνά μη αναγνωρίσιμα για τους αρχαιολόγους, πρόκληση για τους συντηρητές και πρόβλημα για ιστορικούς/επιμελητές υφασμάτων. Οι συντηρητές είναι συχνά ο ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ των αντικειμένων που φροντίζουν και των ανθρώπων για τους οποίους διατηρούνται αυτά τα αντικείμενα. Οι αναλυτικές μέθοδοι έρευνας παρέχουν ένα μέσο για την αύξηση της κατανόησης των ανασκαμμένων υφασμάτων και με αυτόν τον τρόπο ενισχύουν τη διατήρησή τους. Εφαρμόστηκαν μη καταστροφικές αναλυτικές μέθοδοι ανάλυσης, συγκεκριμένα στερεομικροσκόπιο, οπτική και ηλεκτρονική μικροσκοπία, σε συνδυασμό με φασματοσκοπία διασποράς ενέργειας (ESEM-EDS), μικροφασματοσκοπία FTIR και Raman και φασματοσκοπία XRF, με στόχο τον χαρακτηρισμό και την αναγνώριση του υλικού. Έρευνα μέσω των Αρχείων του Υπουργείου Πολιτισμού αποκάλυψε 65 διαφορετικές περιπτώσεις όπου υφάσματα είχαν διατηρηθεί σε ανασκαφές. Τέσσερα διαφορετικά περιβάλλοντα ευνοϊκά για τη διατήρηση των υφασμάτων στην Ελλάδα εντοπίστηκαν και τέσσερα ευρήματα αντιπροσωπευτικά αυτών των συνθηκών επιλέχθηκαν και υποβλήθηκαν σε αναλύσεις. Τα ευρήματα είναι η κύρια μελέτη περίπτωσης, «Άργος» (που βρίσκεται σε συνδυασμό με χαλκό) και «Θήβα» (βρέθηκε σε απανθρακωμένη κατάσταση), «Καλύβια» (που βρέθηκαν εμποτισμένα με άλατα ασβεστίου) και «Νίκαια» (που βρίσκεται σε συνδυασμό με χαλκό και σε ανοξικές συνθήκες). Η ποιότητα των αποτελεσμάτων διέφερε ανάλογα με το είδος της διατήρησης και την κατάσταση των ευρημάτων. Ο συνδυασμός στερεομικροσκοπίας, ESEM-EDS, XRF και FTIR έδωσε τα πιο αξιόπιστα αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα των πειραμάτων αποτέλεσαν τη βάση για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών, σχεδιασμένων να βοηθήσουν τους αρχαιολόγους, τους συντηρητές και τους ιστορικούς/επιμελητές υφασμάτων να κατανοήσουν και να συντηρήσουν τα υφάσματα που έχουν ανασκαφεί στην Ελλάδα.