Η επίδραση ενός συνδυαστικού προγράμματος ιπποθεραπείας και άσκησης στα άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας

Abstract

Multiple Sclerosis (MS) is one of the most common non-traumatic neurological conditions, even at a young age. The disease targets the structures of the central nervous system, leading to a wide range of symptoms, including motor, sensory, cognitive, and psychological disturbances, among others. The intensity, duration, and progression of these symptoms vary among individuals. The development of comprehensive therapeutic approaches aims to manage as many symptoms as possible. Hippotherapy, a relatively new addition to the therapeutic arsenal in Greece, utilizes the movement of the horse as its core element, providing a variety of stimuli. Research data regarding the application of hippotherapy in MS patients are relatively limited, with certain aspects yet to be explored. The purpose of this study was to examine the effectiveness of a combined hippotherapy and exercise program in terms of its effectiveness in improving balance in both resting and fatigued states, gait, energy cost of gait, perceived fatigue, state fatigue, and quality of life in individuals with MS, and the maintenance of results 6 weeks after the end of the intervention. The study sample (n=20) was divided into two groups: the intervention group (n=11, age 43.82±9.09 years, EDSS 3.27±0.93, and disease duration 20.09±8.72 years) and the control group (n=9, age 47.56±14.21, EDSS 2.78±1.61, and disease duration 15.11±9.25 years). The intervention lasted for two months, with sessions held twice a week for 40 minutes each. The control group did not participate in any program or activity. According to the results, the intervention group showed statistically significant improvements in balance (both in resting and fatigued states), perceived fatigue, and quality of life, with most of these benefits maintained six weeks after the end of the intervention. The control group did not show any improvement. In conclusion, the inclusion of hippotherapy as a therapeutic approach to people with MS may offer multifaceted positive effects on both function and quality of life, providing a different treatment perspective within an inclusive setting.

Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣκΠ) αποτελεί μία από τις πιο συχνές, μη τραυματικές νευρολογικές παθήσεις, ακόμα και σε νεαρές ηλικίες. Οι δομές του κεντρικού νευρικού συστήματος είναι αυτές που πλήττονται κατά την εκδήλωση της νόσου με αποτέλεσμα η συμπτωματολογία με την οποία έρχονται αντιμέτωπα τα άτομα με ΣκΠ να αφορά πολλούς τομείς (κινητικό, σωματο-αισθητικό, γνωστικό, ψυχολογικό κ.α.), ενώ παράλληλα η ένταση, η διάρκεια και η πορεία των συμπτωμάτων είναι εξατομικευμένη. Η δημιουργία ολοκληρωμένων θεραπευτικών προσεγγίσεων έγκειται στην δυνατότητα διαχείρισης της πλειοψηφίας των συμπτωμάτων. Η ιπποθεραπεία αποτελεί, για τα ελληνικά δεδομένα, μια σχετικά καινούρια προσθήκη στη φαρέτρα των εργαλείων των θεραπευτικών προσεγγίσεων, έχοντας ως βασικό της πυρήνα τη χρήση της κίνησης του αλόγου, η οποία προσφέρει ποικιλία ερεθισμάτων. Τα ερευνητικά δεδομένα που αφορούν την εφαρμογή της ιπποθεραπείας στη ΣκΠ είναι σχετικά λίγα σε αριθμό, ενώ παράλληλα υπάρχουν πτυχές που δεν έχουν ακόμα ερευνηθεί. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξεταστεί η επίδραση ενός συνδυαστικού προγράμματος ιπποθεραπείας και άσκησης ως προς την αποτελεσματικότητά του στη βελτίωση της ισορροπίας σε κατάσταση ηρεμίας και κόπωσης, τη βάδιση, το ενεργειακό κόστος βάδισης, την αντιλαμβανόμενη κόπωση, την καταστασιακή κόπωση και την ποιότητα ζωής σε άτομα με ΣκΠ, καθώς και τη διατήρηση των αποτελεσμάτων 6 εβδομάδες μετά το τέλος της παρέμβασης. Το δείγμα της έρευνας (n=20) χωρίστηκε σε 2 ομάδες: την ομάδα παρέμβασης (n=11, ηλικία 43,82±9,09 έτη, EDSS 3,27±0,93 και διάρκεια νόσου 20,09±8,72 έτη ) και την ομάδα ελέγχου (n=9, ηλικία 47,56±14,21, EDSS 2,78±1,61 και διάρκεια νόσου 15,11±9,25 έτη). Η παρέμβαση διήρκησε 2 μήνες, με συχνότητα 2 φορές την εβδομάδα και διάρκεια συνεδρίας 40 min. H ομάδα ελέγχου δεν συμμετείχε σε κάποιο πρόγραμμα ή δραστηριότητα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η ομάδα παρέμβασης παρουσίασε στατιστικά σημαντική βελτίωση στην ισορροπία σε κατάσταση ηρεμίας και κόπωσης, την αντιλαμβανόμενη κόπωση καθώς και την ποιότητα ζωής, ενώ τα περισσότερα από αυτά τα αποτελέσματα διατηρήθηκαν και μετά τις 6 εβδομάδες από το τέλος της παρέμβασης. Η ομάδα ελέγχου δεν παρουσίασε καμία βελτίωση. Συμπερασματικά, η συμπερίληψη της ιπποθεραπείας ως θεραπευτική προσέγγιση στα άτομα με ΣκΠ μπορεί να προσφέρει πολύπλευρα θετικά αποτελέσματα, τόσο στη λειτουργία όσο και στην ποιότητα ζωής τους, παρέχοντας μια διαφορετική προοπτική θεραπείας μέσα σε ένα περιβάλλον συμπερίληψης.

Multiple Sklerose (MS) ist eine der häufigsten nicht-traumatischen neurologischen Erkrankungen, selbst in jungen Jahren. Die Krankheit greift die Strukturen des zentralen Nervensystems an und führt zu einer Vielzahl von Symptomen, darunter motorische, sensorische, kognitive und psychologische Beeinträchtigungen. Die Intensität, Dauer und der Verlauf dieser Symptome variieren von Person zu Person. Die Entwicklung umfassender therapeutischer Ansätze zielt darauf ab, möglichst viele Symptome zu bewältigen. Die Hippotherapie, eine relativ neue Ergänzung des therapeutischen Arsenals in Griechenland, nutzt die Bewegung des Pferdes als zentrales Element und bietet eine Vielzahl von Reizen. Forschungsdaten zur Anwendung der Hippotherapie bei MS-Patienten sind bislang begrenzt, und einige Aspekte sind noch unerforscht. Ziel dieser Studie war es, die Wirksamkeit eines kombinierten Programms aus Hippotherapie und Bewegung hinsichtlich der Verbesserung des Gleichgewichts (sowohl in Ruhe als auch unter Ermüdung), des Gangbildes, des Energieaufwands beim Gehen, der wahrgenommenen Fatigue, der Zustands-Fatigue und der Lebensqualität bei Personen mit MS sowie die Aufrechterhaltung der Ergebnisse sechs Wochen nach Beendigung der Intervention zu untersuchen. Die Stichprobe (n=20) wurde in zwei Gruppen unterteilt: die Interventionsgruppe (n=11, Alter 43,82±9,09 Jahre, EDSS 3,27±0,93, Krankheitsdauer 20,09±8,72 Jahre) und die Kontrollgruppe (n=9, Alter 47,56±14,21 Jahre, EDSS 2,78±1,61, Krankheitsdauer 15,11±9,25 Jahre). Die Intervention dauerte zwei Monate und umfasste zwei wöchentliche Sitzungen von jeweils 40 Minuten. Die Kontrollgruppe nahm an keinem Programm oder keiner Aktivität teil. Den Ergebnissen zufolge zeigte die Interventionsgruppe statistisch signifikante Verbesserungen des Gleichgewichts (sowohl in Ruhe als auch unter Ermüdung), der wahrgenommenen Fatigue und der Lebensqualität, wobei die meisten dieser Vorteile auch sechs Wochen nach Ende der Intervention erhalten blieben. Die Kontrollgruppe zeigte keine Verbesserungen. Zusammenfassend lässt sich sagen, dass die Einbindung der Hippotherapie als therapeutische Methode für Menschen mit MS vielseitige positive Auswirkungen auf Funktion und Lebensqualität haben kann und eine alternative Behandlungsoption in einem integrativen Umfeld bietet.