Εφαρμογή βασικών λειτουργιών διοίκησης ανθρωπίνων πόρων στα σώματα ασφαλείας: η περίπτωση της Ελληνικής Αστυνομίας & του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής

Abstract

Human Resource Management (HRM) is a branch of administrative science that focuses on the strategic management of an organization's human resources, treating them as a valuable Human Capital rather than merely an operational or managerial resource. The primary objective of HRM is to enhance employee performance by improving their satisfaction and commitment to the organization, which in turn significantly contributes to the overall improved performance of the organization.The application of this man-centered management approach is vital in the private sector, as it promotes efficiency, innovation, profitability, and revenue growth for businesses. However, Human Resource Management is equally critical in the public sector and particularly in Law Enforcement Agencies, as improving employee performance directly leads to the enhancement of the quality of services provided. The improvement in staff performance contributes significantly to reducing crime, more effective border surveillance and better management of international relations, with major implications on both national and international level, enhancing the country’s image and security.For this reason, the present dissertation aims to explore the level of implementation of key HRM functions in the Hellenic Police and the Hellenic Coast Guard. The research focuses on identifying the key components of Human Resource Management, determining the necessary conditions for their implementation, and through data analysis, formulating proposals that could improve employee management and performance, ultimately enhancing the quality of services provided.To achieve the objectives of this dissertation, the concept and functions of Human Resource Management were analyzed, as presented in the international literature. The functions examined included human resource planning, job analysis, recruitment and selection of personnel, training and development of staff, performance evaluation, financial rewards, labor relations, and health and safety conditions. These functions constitute the cornerstone of effective Human Resource Management, as they aim not only at achieving organizational goals but also at improving employee satisfaction and performance.Based on the scientific study of HRM functions, corresponding research questions were developed, on which a quantitative survey was conducted. The research was carried out through a specific type of questionnaire, which included nine (9) sections, each corresponding to one of the key HRM functions. The questionnaire was based on the 5-point Likert scale, allowing participants to express their degree of agreement or disagreement with specific statements. The questionnaire was distributed electronically to 10,404 members of the Hellenic Police and 1,639 members of the Hellenic Coast Guard. From the total sample, 477 completed questionnaires were collected from the Hellenic Police and 519 from the Hellenic Coast Guard.The results of the study showed that the level of implementation of key HRM functions in both Security Forces is notably low. No significant statistical differences were observed between independent variables, such as the participants’ organizational chart origin or their hierarchical rank. This suggests that the challenges and weaknesses in managing human resources are similar across both organizations, regardless of structure or specific functions.The findings of this research highlight the need for a review and upgrade of existing HRM practices in the Law Enforcement Agencies. Specific strategic interventions are recommended that cover all key HRM functions, addressing the issues identified during the inception of this research in accordance with international literature. Furthermore, the study's limitations, such as the potential subjectivity of responses and the limited research literature in this specific field, underscore the need for further studies. These factors, if present, could lead to more representative results, focusing on the substantive implementation of HRM functions, not only in the Security Forces but also in other public organizations, with the aim of maximizing organizations’ performance.

Η Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων (ΔΑΠ), αποτελεί έναν κλάδο της διοικητικής επιστήμης που επικεντρώνεται στη στρατηγική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού ενός οργανισμού, αντιμετωπίζοντάς το ως ένα πολύτιμο κεφάλαιο επένδυσης και όχι απλώς ως ένα διαχειριστικό ή λειτουργικό πόρο. Ο κύριος στόχος του αντικειμένου της ΔΑΠ, είναι η αύξηση της απόδοσης των εργαζομένων, ενισχύοντας την ικανοποίησή τους και την αφοσίωσή τους στον φορέα, γεγονός που συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της συνολικής απόδοσης του οργανισμού. Η εφαρμογή αυτής της ανθρωποκεντρικής διοίκησης, είναι ζωτικής σημασίας στον ιδιωτικό τομέα, καθώς προάγει την αποδοτικότητα, την καινοτομία και την αύξηση των εσόδων των επιχειρήσεων. Ωστόσο, η ΔΑΠ είναι εξίσου κρίσιμη στον δημόσιο τομέα και ιδιαίτερα στα Σώματα Ασφαλείας, καθώς η βελτίωση της απόδοσης του προσωπικού οδηγεί άμεσα σε αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η ενίσχυση της εργασιακής απόδοσης των στελεχών, συμβάλλει καθοριστικά, μεταξύ άλλων, στη μείωση της εγκληματικότητας, στην αποτελεσματικότερη επιτήρηση των συνόρων, καθώς και στην ορθότερη διαχείριση των διεθνών σχέσεων, με τεράστιες προεκτάσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, ενισχύοντας την εικόνα και την ασφάλεια της χώρας. Για αυτόν τον λόγο, η παρούσα διατριβή στοχεύει στη διερεύνηση του επιπέδου εφαρμογής των βασικών λειτουργιών της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων στην Ελληνική Αστυνομία και στο Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή. Η έρευνα εστιάζει στην ανάδειξη των κύριων στοιχείων που συνθέτουν τη Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων, καθορίζοντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την εφαρμογή τους, ενώ μέσα από τη συγκέντρωση και ανάλυση των δεδομένων, επιδιώκεται η διατύπωση προτάσεων που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη διαχείριση και την απόδοση των εργαζομένων και, κατά προέκταση, να ενισχύσουν την απόδοση των ίδιων των οργανισμών. Για την επίτευξη του στόχου της διατριβής, αναλύθηκαν η έννοια και οι λειτουργίες της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων, όπως αυτές παρουσιάζονται στη διεθνή βιβλιογραφία. Οι λειτουργίες που εξετάστηκαν, αφορούσαν στον προγραμματισμό ανθρώπινων πόρων, στην ανάλυση θέσεων εργασίας, στην προσέλκυση και επιλογή προσωπικού, στην εκπαίδευση και ανάπτυξη των στελεχών, στην αξιολόγηση της απόδοσης, στις αμοιβές, στις εργασιακές σχέσεις και στις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας. Οι παραπάνω λειτουργίες, αποτελούν τον θεμέλιο λίθο της αποτελεσματικής Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων, καθώς αποσκοπούν τόσο στη βελτίωση της ικανοποίησης και απόδοσης του προσωπικού, όσο και στην επίτευξη των οργανωσιακών στόχων των οργανισμών. Από την επιστημονική μελέτη των λειτουργιών της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων, διαμορφώθηκαν τα αντίστοιχα ερευνητικά ερωτήματα, βάσει των οποίων πραγματοποιήθηκε μία ποσοτική έρευνα, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της δημοσκόπησης (survey). Η έρευνα διεξήχθη μέσω ενός συγκεκριμένου τύπου ερωτηματολογίου, το οποίο περιλάμβανε εννέα (9) ενότητες, κάθε μία εκ των οποίων αντιστοιχούσε σε μία από τις λειτουργίες της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων. Το ερωτηματολόγιο βασίστηκε στην κλίμακα 5 επιπέδων Likert, επιτρέποντας στους συμμετέχοντες να εκφράσουν τον βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας τους με συγκεκριμένες δηλώσεις. Το ερωτηματολόγιο απεστάλη ηλεκτρονικά σε 10.404 στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας και 1.639 στελέχη του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής. Από το συνολικό δείγμα, συλλέχθηκαν 477 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια από την Ελληνική Αστυνομία και 519 από το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το επίπεδο εφαρμογής των βασικών λειτουργιών της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων στα δύο Σώματα Ασφαλείας, είναι ιδιαίτερα χαμηλό. Δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές στατιστικές διαφορές μεταξύ των ανεξάρτητων μεταβλητών, όπως το Σώμα προέλευσης των συμμετεχόντων και τη βαθμολογική τους κλίμακα. Αυτό υποδηλώνει ότι οι προκλήσεις και οι αδυναμίες στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, είναι παρόμοιες και στα δύο Σώματα, ανεξάρτητα από τη δομή ή τις ειδικότερες λειτουργίες τους. Τα ευρήματα της έρευνας αναδεικνύουν την ανάγκη για αναθεώρηση και αναβάθμιση των υφιστάμενων πρακτικών της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων στα Σώματα Ασφαλείας. Προτείνονται συγκεκριμένες στρατηγικές παρεμβάσεις που καλύπτουν όλες τις βασικές λειτουργίες της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων, εστιάζοντας στα ζητήματα που προέκυψαν κατά τον σχεδιασμό της παρούσας έρευνας σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία. Επιπλέον, οι περιορισμοί της μελέτης, όπως η πιθανή υποκειμενικότητα των απαντήσεων και η ελλιπής ερευνητική βιβλιογραφία στο συγκεκριμένο πεδίο, αναδεικνύουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνες. Αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιο αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα, εστιάζοντας στην ουσιαστική εφαρμογή των λειτουργιών της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων, όχι μόνο στα Σώματα Ασφαλείας αλλά και σε άλλους δημόσιους οργανισμούς, με στόχο τη μεγιστοποίηση της απόδοσής τους.