Γεω-επιδημιολογική μελέτη ασθενών που υποβλήθηκαν σε ενδοαυλική αγγειοπλαστική στεφανιαίων αγγείων (PΤCΑ) στην Περιφέρεια Κρήτης: μια αναδρομική μελέτη

Abstract

Introduction: Nowadays, cardiovascular diseases (CVD) are among the main causes of morbidity and mortality, worldwide with several variations among all countries. Europe has relatively lower mortality rates compared to those of North and South America and Australia. However, CVD mortality rates in Europe remain a major public health problem, with approximately 3.9 million deaths and 11.3 million new cases of CVD each year. Furthermore, CVD tends to have gender disparities due to the significantly higher burden in men than women (120-238/100,000 and 76-180/100,000, respectively). Approximately, 20% of deaths in men and 22% in women in Europe are attributable to Coronary Artery Disease (CAD). The relative contribution to mortality from coronary heart disease (CHD) is 15% in men and 14% in women, while stroke is estimated to account for 8% in men and 11% in women, respectively. Other cardiovascular diseases including peripheral arterial disease are about 13%. Major complications are often seen after surgery for CAD. Percutaneous coronary intervention (PCI) is the optimal treatment in patients suffering from severe CAD. PCI restores revascularization in multi-lesion coronary artery disease and reduces recurrent ischemic symptoms. In the United States of America (USA), there was a significant decrease between 2001-2008 in patients undergoing bypass surgery in relation to increased primary angioplasty. PCI prevalence, patient characteristics, geographic variability, and clinical outcomes are still unknown. Spatial analysis of CAD provides an important strategy to address the spatial variability in incidence and factors influencing the disease. There are many critical different factors influencing the prevalence, the management, and the outcome of CAD in different geographic regions, but limited and unknown geographic data do not help to effectively compare these factors. Thus, the investigation of the spatial distribution of patients with CAD may lead to the identification of incidence and sociodemographic determinants, among horizontal areas, raising new concerns for better management of the disease. Time-series analyzes are not always useful for understanding evolving health outcomes and could make any long-term prediction or potential trends in incidence and prevalence uncertain. Surveys typically look at two different types of analysis: time trend analysis and seasonal trend analysis. To the best of our knowledge, assessing the incidence and characteristics of PCIs and possible geographic variations is a topic with limited literature, especially in Southern Europe and in countries with limited resources and health specificities, such as Greece. Purpose: The present study attempted to evaluate the prevalence of PCI, patients’ characteristics, clinical outcomes and geographic variations in a Greek setting. The aim of this study was to study and analyze the spatial patterns of CHD patients undergoing PCI in the region of the island of Crete. Method: Data from all patients undergoing PCI at the island's only referral center for cardiac catheterization within the 4-year study period (2013-2016) were evaluated. The analysis was performed at both the Municipality and LAU levels and focused on regional variations in annual PCI rates, as well as the effect of several clinical parameters, based on the severity of coronary artery stenosis treated with PCI across Crete. A spatial database was created within the ArcGIS environment while using the global Ordinary Least Squares (OLS) Model and at the local level the spatial regression model (Geo-graphically Weighted Regression - GWR). Results: The study population is consisted of 2,494 patients, with a mean age of 62.9 years with a standard deviation (SD) of 11.7, grouped into 2,064 (82.8%) men and 430 (17.2%) women. Regarding the variables positively related to the severity of coronary stenosis, as expected, (age, sex, smoking, heredity, presence of angina pectoris, ischemia) as well as the combination with a clinical picture compatible with ACS where it recorded the strongest correlation in the population of our study. The results revealed significant intermunicipal variation in PCI rates and thus potentially CAD burden while the degree and direction of association between key clinical factors and severity of coronary stenosis demonstrated specific geographic patterns. Conclusions: These preliminary results could form the basis for future research, with the ultimate goal of facilitating the effective design of health care strategies. Keywords: Coronary Heart Disease, Spatial analysis, GIS, Percutaneous coronary intervention.

Εισαγωγή: Στις μέρες μας, οι καρδιαγγειακές παθήσεις (CVD) είναι από τις κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας, παγκοσμίως με αρκετές παραλλαγές μεταξύ των χωρών. Η Ευρώπη παρουσιάζει σχετικά χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας σε σύγκριση με εκείνα της Βόρειας και Νότιας Αμερικής και της Αυστραλίας. Ωστόσο, τα ποσοστά θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα στην Ευρώπη παραμένουν το μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, καθώς κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 3,9 εκατομμύρια θάνατοι και 11,3 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις καρδιαγγειακής νόσου. Επιπλέον, η καρδιαγγειακή νόσος τείνει να προκαλεί ανισότητες μεταξύ των φύλων λόγω της σημαντικά υψηλότερης επιβάρυνσης στους άνδρες από τις γυναίκες (120-238/100.000 και 76-180/100.000, αντίστοιχα). Περίπου, το 20% των θανάτων στους άνδρες και το 22% στις γυναίκες στην Ευρώπη αποδίδεται σε Στεφανιαία αρτηριακή νόσος (CAD). Η σχετική συμβολή στη θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο (ΣΝ) είναι 15% στους άνδρες και 14% στις γυναίκες, ενώ εκτιμάται ότι το εγκεφαλικό ευθύνεται για 8% στους άνδρες και 11% στις γυναίκες, αντίστοιχα. Άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις συμπεριλαμβανομένης της περιφερικής αρτηριακής νόσου είναι περίπου 13%. Μείζονες επιπλοκές παρατηρούνται συχνά μετά από χειρουργική επέμβαση για ΣΝ. Η διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση (PCI) είναι η βέλτιστη θεραπεία σε ασθενείς που πάσχουν από σοβαρή ΣΝ. Η PCI αποκαθιστά την επαναγγείωση σε στεφανιαία νόσο με πολλαπλές βλάβες και μειώνει τα υποτροπιάζοντα ισχαιμικά συμπτώματα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (ΗΠΑ), σημειώθηκε σημαντική μείωση μεταξύ 2001-2008 σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση παράκαμψης σε σχέση με αυξημένη πρωτογενή αγγειοπλαστική. Ο επιπολασμός της PCI, τα χαρακτηριστικά των ασθενών, η γεωγραφική μεταβλητότητα και τα κλινικά αποτελέσματα είναι ακόμη άγνωστα. Η χωρική ανάλυση της CAD παρέχει μια σημαντική στρατηγική για την αντιμετώπιση της συχνότητας εμφάνισης της χωρικής μεταβλητότητας και των παραγόντων που επηρεάζουν τη νόσο. Υπάρχουν πολλοί κρίσιμοι διαφορετικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κυριαρχία, τη διαχείριση και το αποτέλεσμα της CAD σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, αλλά περιορισμένα και άγνωστα γεωγραφικά δεδομένα δεν συμβάλλουν στην αποτελεσματική σύγκριση αυτών των παραγόντων. Έτσι, η έρευνα της χωρικής κατανομής των ασθενών με ΣΝ μπορεί να οδηγήσει στον εντοπισμό των περιστατικών και των κοινωνικοδημογραφικών καθοριστικών παραγόντων, μεταξύ οριζόντιων περιοχών, εγείροντας νέους προβληματισμούς για καλύτερη διαχείριση της νόσου. Οι αναλύσεις χρονοσειρών δεν είναι πάντα χρήσιμες για την κατανόηση των εξελισσόμενων αποτελεσμάτων υγείας και θα μπορούσαν να καταστήσουν αβέβαιη οποιαδήποτε μακροπρόθεσμη πρόβλεψη ή πιθανές τάσεις επίπτωσης και επικράτησης. Οι έρευνες εξετάζουν συνήθως δύο διαφορετικά είδη ανάλυσης: την ανάλυση χρονικής τάσης και την ανάλυση εποχιακής τάσης. Από όσο γνωρίζουμε, η αξιολόγηση της επίπτωσης και των χαρακτηριστικών των PCI και των πιθανών γεωγραφικών παραλλαγών είναι ένα θέμα με περιορισμένη βιβλιογραφία, ειδικά στη Νότια Ευρώπη και σε χώρες με περιορισμένους πόρους και ιδιαιτερότητες υγείας, όπως η Ελλάδα. Σκοπός: Η παρούσα μελέτη επιχείρησε να αξιολογήσει τον επιπολασμό της PCI, τα χαρακτηριστικά των ασθενών, τα κλινικά αποτελέσματα και τις γεωγραφικές παραλλαγές σε ένα ελληνικό περιβάλλον. Ο στόχος αυτής της μελέτης ήταν να μελετήσει και να αναλύσει τα χωρικά μοτίβα ασθενών με ΣΝ που υποβλήθηκαν σε PCI στην περιφέρεια της νήσου Κρήτης. Μέθοδος: Αξιολογήθηκαν δεδομένα από όλους τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε PCI στο μοναδικό κέντρο αναφοράς του νησιού για καρδιακό καθετηριασμό εντός της 4ετούς περιόδου μελέτης (2013-2016). Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε τόσο σε επίπεδο Δήμου όσο και σε επίπεδο Τοπικής Διοικητικής κοινότητας (LAU) και επικεντρώθηκε στις περιφερειακές διακυμάνσεις των ετήσιων ρυθμών PCI, καθώς και στην επίδραση αρκετών κλινικών παραμέτρων, με βάση την σοβαρότητα της στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών που αντιμετωπίστηκε με PCI σε όλη την Κρήτη. Δημιουργήθηκε μια χωρική βάση δεδομένων εντός του περιβάλλοντος ArcGIS ενώ χρησιμοποιήθηκε το παγκόσμιο Μοντέλο Ελαχίστων Τετραγώνων (Ordinary Least Squares – OLS) και σε τοπικό επίπεδο το χωρικό μοντέλο παλινδρόμησης (Geo-graphically Weighted Regression – GWR). Αποτελέσματα: Ο πληθυσμός της μελέτης αποτελούνταν από 2.494 ασθενείς, με μέση ηλικία τα 62,9 έτη με τυπική απόκλιση (ΤΑ) 11,7, ομαδοποιημένοι σε 2.064 (82,8%) άνδρες και 430 (17,2%) γυναίκες. Όσον αφορά τις μεταβλητές που σχετίζονται θετικά με τη σοβαρότητα της στένωσης των στεφανιαίων, όπως αναμενόταν, (ηλικία φύλο, κάπνισμα, κληρονομική προδιάθεση, παρουσία στηθάγχης, ισχαιμία) καθώς και ο συνδυασμός με κλινική εικόνα συμβατή με ΟΕΜ όπου κατέγραψε την ισχυρότερη συσχέτιση στον πληθυσμό της μελέτης μας.Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν σημαντική διαδημοτική διακύμανση στα ποσοστά PCI και επομένως δυνητικά επιβάρυνση CAD ενώ ο βαθμός και η κατεύθυνση της συσχέτισης μεταξύ των βασικών κλινικών παραγόντων με τη σοβαρότητα της στεφανιαίας στένωσης κατέδειξε συγκεκριμένα γεωγραφικά μοτίβα. Συμπεράσματα: Αυτά τα προκαταρκτικά αποτελέσματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για μελλοντική έρευνα, με απώτερο στόχο να διευκολύνουν τον αποτελεσματικό σχεδιασμό στρατηγικών υγειονομικής περίθαλψης.Λέξεις-κλειδιά: Στεφανιαία Νόσος, Χωρική ανάλυση, GIS, Διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση