Η Ορθοδοξία στη νέα Ευρωπαϊκή πραγματικότητα και η συμβολή των κοινοβουλίων των Ορθοδόξων κρατών στο πλαίσιο λειτουργίας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (Δ.Σ.Ο.)

Abstract

In June 1993, a pan-European conference was convened in Ormylia, Halkidiki, at the initiative of the Hellenic Parliament's Committee on Orthodoxy and Religions, under the theme "Orthodoxy in the New European Reality. "The conference brought together representatives of parliaments from all European countries with Orthodox populations, delegates from Orthodox Churches, prominent intellectual figures from these nations, as well as observers, politicians, and journalists from various European countries. The declaration of the conference called on political leaders to establish the Interparliamentary Assembly on Orthodoxy (IAO). The European Interparliamentary Assembly on Orthodoxy was subsequently founded as an interparliamentary body initiated by the Hellenic Parliament. The founding conference included parliamentary representatives from European countries with Orthodox populations, appointed by their respective parliaments, who adopted the founding act of the IAO. According to the declaration, Orthodoxy, with its social, historical, and spiritual significance, represents a shared historical and cultural tradition and a religious expression for nearly half of Europe’s population. In the context of historic transformations occurring across Europe—such as the fall of communist regimes in Central and Eastern Europe and the Maastricht Treaty in Western Europe—participants in the 1993 conference recognized the need for Orthodoxy to play a role as a common cultural expression for a significant portion of European citizens in shaping modern Europe. Thus, the shared cultural reference point of Orthodoxy was pursued through the IAO, which now includes Orthodox parliamentarians from 25 countries: Albania, Armenia, Bulgaria, Georgia, Greece, Estonia, Cyprus, Kazakhstan, Latvia, Belarus, Lithuania, Moldova, Poland, Romania, the Russian Federation, Serbia, Montenegro, Slovakia, the Czech Republic, Ukraine, and Finland, as well as parliamentary groups from Australia, the USA, Asia, and Africa. Since its establishment, the IAO has made significant contributions through its positions on numerous national, European, and global developments, owing to the breadth and effectiveness of its interventions. At the IAO’s annual General Assemblies, global issues of interest are discussed, with a steadfast commitment to the founding declaration's principles, such as the shared tradition of Orthodox peoples and the values of their religion. Over more than 30 years of presence, the IAO has aimed to integrate Orthodox political forces based on dialogue, consultations, and the exchange of ideas. The IAO’s areas of focus have included:•Strengthening the presence of Orthodox perspectives within the expanded European Union. •Promoting Christian values in addressing the challenges of the modern era. •Highlighting the contribution of Orthodox culture to building the New Europe. •Fostering dialogue for peaceful relations among nations. •Supporting the role of Orthodoxy in shaping state institutions. During the economic crisis, the IAO addressed global economic issues and incorporated Orthodox values and principles into its conclusions to mitigate the impact of the crisis on Europe’s social, spiritual, and cultural traditions.

Τον Ιούνιο του 1993 συνήλθε στην Ορμύλια Χαλκιδικής, με την πρωτοβουλία της Επιτροπής Ορθοδοξίας και Θρησκευμάτων του Ελληνικού Κοινοβουλίου, πανευρωπαϊκό συνέδριο με θέμα «Η Ορθοδοξία στην Νέα Ευρωπαϊκή Πραγματικότητα». Στο συνέδριο συμμετείχαν εκπρόσωποι κοινοβουλίων από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες υπάρχουν ορθόδοξοι πληθυσμοί, απεσταλμένοι των ορθοδόξων εκκλησιών και πνευματικές προσωπικότητες των χωρών αυτών, όπως επίσης και παρατηρητές, πολιτικοί και δημοσιογράφοι διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών.Η διακήρυξη του συνεδρίου καλούσε τους πολιτικούς να συστήσουν την ΕΙΑΟ. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΚΟΙΝΟ-ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ είναι διακοινοβουλευτικό σώμα, το οποίο δημιουργήθηκε μετά από πρωτοβουλία της Βουλής των Ελλήνων. Στο ιδρυτικό συνέδριο συμμετείχαν κοινοβουλευτικοί από τις χώρες της Ευρώπης, που έχουν ορθοδόξους πληθυσμούς ορισμένοι από τα οικεία κοινοβούλια και συνέπτυξαν την ΕΙΑΟ, ψηφίζοντας την ιδρυτική της πράξη. Σύμφωνα με τη σχετική Διακήρυξη, η Ορθοδοξία, με την κοινωνική, ιστορική και πνευματική σημασία της αποτελεί κοινή ιστορική πολιτιστική παράδοση και θρησκευτική έκφραση για το μισό περίπου του πληθυσμού της Ευρώπης. Σε ένα πλαίσιο ιστορικών αλλαγών που ήταν σε εξέλιξη σε όλη την Ευρώπη (πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Κεντρική-Ανατολική Ευρώπη, συνθήκη του Μάαστριχτ στη Δυτική Ευρώπη), προσωπικότητες από όλη την Ευρώπη που συμμετείχαν το 1993 στο εν λόγω συνέδριο, που συγκάλεσε η Βουλή των Ελλήνων, διαπίστωσαν την ανάγκη παρουσίας της Ορθοδοξίας ως κοινής πολιτισμικής έκφρασης μεγάλου αριθμού Ευρωπαίων πολιτών στην διαμόρφωση της σύγχρονης Ευρώπης. Ως εκ τούτου, η κοινή πολιτιστική αναφορά της Ορθοδοξίας αναζητήθηκε μέσω της Δ.Σ.Ο., στην οποία συμμετέχουν σήμερα Ορθόδοξοι κατά το θρήσκευμα βουλευτές από 25 χώρες : Αλβανία, Αρμενία, Βουλγαρία, Γεωργία, Ελλάδα, Εσθονία, Κύπρος, Καζακστάν, Λετονία, Λευκορωσία, Λιθουανία, Μολδαβία, Πολωνία, Ρουμανία, Ρωσική Ομοσπονδία, Σερβία, Μαυροβούνιο, Σλοβακία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Ουκρανία και Φινλανδία καθώς και ομάδες βουλευτών από: Αυστραλία, Η.Π.Α., Ασία και Αφρική. Η συμβολή, έκτοτε, της Διακοινοβουλευτικής Συνελεύσεως, διά των θέσεών της, σε πολλά γεγονότα, που έλαβαν χώρα σε εθνικό επίπεδο και γενικότερα στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο γίγνεσθαι, αποδείχθηκε καθοριστική λόγω της ευρύτητας και της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεών της. Στις ετήσιες Γενικές Συνελεύσεις της ΔΣΟ, απασχολούσαν ζητήματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος, έχοντας σταθερή προσήλωση στους άξονες, που τέθηκαν στην ιδρυτική της διακήρυξη, όπως η κοινή παράδοση των ορθοδόξων λαών και των αξιών της θρησκείας τους. Επιδίωξή τους, στα 30 και πλέον χρόνια παρουσίας της Διακοινοβουλευτικής Συνελεύσεως Ορθοδοξίας, ήταν και είναι η συσσωμάτωση των πολιτικών δυνάμεων, των ορθοδόξων πολιτικών δυνάμεων, σε μια βάση, στη βάση του διαλόγου, στη βάση των διαβουλεύσεων, στη βάση της ανταλλαγής των σκέψεων. Πεδία της Διακοινοβουλευτικής Συνελεύσεως Ορθοδοξίας αποτέλεσαν η ενίσχυση της παρουσίας της ορθόδοξης αντίληψης στη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση, οι χριστιανικές αξίες μπροστά στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, η συμβολή του ορθόδοξου πολιτισμού στην οικοδόμηση της Νέας Ευρώπης, ο διάλογος για τις ειρηνικές σχέσεις μεταξύ των λαών καθώς και η συνεισφορά της Ορθοδοξίας στο γίγνεσθαι των κρατικών υποστάσεων. Ειδικότερα, κατά την περίοδο εμφάνισης της οικονομικής κρίσης, η Δ.Σ.Ο ασχολήθηκε με θέματα για την παγκόσμια οικονομική κρίση και υιοθέτησε στα συμπεράσματά της, τις αξίες και τις έννοιες της Ορθοδοξίας, για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, στην κοινωνική – πνευματική – πολιτιστική παράδοση της Ευρώπης.