Ολιστική αξιολόγηση αναγκών, μελέτη αισθήματος ελέγχου της νόσου, άγχους και κατάθλιψης σε ασθενείς με καρκίνο πνεύμονα κατά τη διάρκεια της πανδημίας covid-19

Abstract

Introduction: Lung cancer, the second leading cause of morbidity and mortality, is characterized by severe symptomatology both due to the disease itself and its treatment, contributing to the increase of psychological distress, depression, anxiety and stress, disorders that worsened during the COVID-19 pandemic, especially in the absence of healthy coping behaviors. Aim: To holistically assess the needs of lung cancer patients undergoing treatment during COVID-19, by assessing the level of distress, anxiety, stress, depression as well as the sense of internal health locus of control, identifying which factors act either aggravatingly or protectively in the general mental and physical health of the patients in question. Material and Method: A socio-demographic and medical characteristics recording form was used as well as the Distress Thermometer to assess the level of distress, the Depression, Anxiety and Stress Scale (DASS-21), and the Health Locus of Control Scale (HLOC) to assess the adjustment methods used by the patients. Results: The sample of the study consisted of 195 patients with lung cancer undergoing treatment at the Outpatient Oncology Clinic at the Athens General Hospital for Thoracic Diseases "Sotiria", of average age 65.6±9.0 years. 68.7% were men, the majority (67.7%) were married and 54.4% reported that their financial status was sufficient. The mean distress score was 4.0±2.5 with 55.4% of patients having a score of ≥4, with women having a higher level of distress (p=0.009), who faced more family (p= 0.029), emotional (p<0.001), spiritual (p=0.002) and physical problems (p=0.012) compared to men. The mean score of Depression was 5.6±6.7, with a frequency of 23.1%, of Anxiety at 6.2±6.5, with a frequency of 37.9%, and of Stress 9.6±6.8 with a frequency of 19.0%. Women had higher scores in all DASS-21 sub-scales (p<0.05). The mean score of Internal Health Locus of Control was 23.4±6.8, Luck 20.9±6.9, Doctors 16.3±2.0 and Other People 12.8±3.1, with men having higher Internal Control (p=0.008) and dependence on Doctors (p=0.005). A positive correlation was found between the level of distress with the types of problems, the DASS-21 scale as well as with Luck, but a negative correlation with Internal Health Locus of Control (p<0.001). DASS-21 subscales were positively correlated with each other (p<0.001). Depression correlated negatively with Internal Health Locus of Control and Other People (p<0.001), Anxiety positively with Doctors and Other People (p<0.05), and Stress positively with Internal Health Locus of Control (p<0.05). The predictors of the level of distress were practical, family, emotional and physical problems, and dependence on Luck (p<0.05). The DASS-21 subscales were predictive factors among themselves (p<0.001), while an additional factor for stress was found to be physical problems, while for stress dependence on Luck (p<0.05).Conclusions: Holistic and interdisciplinary assessment of problems, mental health and coping behaviors of lung cancer patients under treatment can contribute to reducing their physical and psychological distress, especially amidst conditions such as the COVID-19 pandemic.

Εισαγωγή: Ο καρκίνος του πνεύμονα, η δεύτερη σε συχνότητα αιτία νοσηρότητας και θνητότητας, χαρακτηρίζεται από σοβαρή συμπτωματολογία τόσο λόγω της ίδιας της νόσου όσο και της θεραπείας της, συμβάλλοντας στην αύξηση της ψυχολογικής δυσφορίας, της κατάθλιψης, του άγχους και του στρες, διαταραχές που επιδεινώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, ιδιαίτερα επί απουσίας υγιών συμπεριφορών προσαρμοστικότητας. Σκοπός: Η ολιστική αξιολόγηση των αναγκών ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα υπό θεραπεία κατά τη διάρκεια της COVID-19, μέσω της αξιολόγησης του επιπέδου δυσφορίας, του άγχους, του στρες, της κατάθλιψης καθώς και του αισθήματος εσωτερικού ελέγχου της νόσου, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τους παράγοντες που δρουν είτε επιβαρυντικά είτε προστατευτικά στη γενική ψυχική και σωματική υγεία των εν λόγω ασθενών. Υλικό και Μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκε μια φόρμα καταγραφής κοινωνικοδημογραφικών και ιατρικών χαρακτηριστικών, το Θερμόμετρο Δυσφορίας για την εκτίμηση του βαθμού δυσφορίας, η κλίμακα Κατάθλιψης, Άγχους και Στρες DASS-21, καθώς και η κλίμακα Ελέγχου της Υγείας (HLOC) για την εκτίμηση του τρόπου προσαρμογής των ασθενών. Αποτελέσματα: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 195 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα υπό θεραπεία στα Ογκολογικά Τμήματα εξωτερικών ασθενών στο Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία», μέσης ηλικίας 65,6±9,0 έτη. Το 68,7% ήταν άνδρες, η πλειονότητα (67,7%) ήταν έγγαμοι και για το 54,4% η οικονομική τους κατάσταση ήταν επαρκής. Η μέση τιμή δυσφορίας ανήλθε 4,0±2,5 με το 55,4% των ασθενών να έχει βαθμολογία ≥4, με τις γυναίκες να έχουν υψηλότερο βαθμό δυσφορίας (p=0,009), οι οποίες αντιμετώπιζαν σε μεγαλύτερο βαθμό οικογενειακά (p=0,029), συναισθηματικά (p<0,001), πνευματικά (p=0,002) και σωματικά προβλήματα (p=0,012). Η μέση τιμή της Κατάθλιψης ανήλθε στο 5,6±6,7, με συχνότητα 23,1%, του Άγχους στο 6,2±6,5, με συχνότητα 37,9% και του Στρες στο 9,6±6,8 με συχνότητα 19,0%. Οι γυναίκες είχαν υψηλότερες τιμές σε όλες τις κλίμακες της DASS-21 (p<0,05). Η μέση τιμή του Εσωτερικού Ελέγχου ανήλθε στο 23,4±6,8, της Τύχης στο 20,9±6,9, των Ιατρών στο 16,3±2,0 και των Άλλων Ανθρώπων στο 12,8±3,1 με τους άνδρες να έχουν υψηλότερο Εσωτερικό Έλεγχο (p=0,008) και εξάρτηση από τους Ιατρούς (p=0,005). Βρέθηκε θετική συσχέτιση μεταξύ του βαθμού δυσφορίας με τα είδη των προβλημάτων, της κλίμακας DASS-21 καθώς και με την Τύχη, αλλά αρνητική συσχέτιση με τον Εσωτερικό Έλεγχο (p<0,001). Οι υποκλίμακες της DASS-21 συσχετίσθηκαν θετικά μεταξύ τους (p<0,001). Η κατάθλιψη συσχετίσθηκε αρνητικά με τον Εσωτερικό Έλεγχο και τους Άλλους Ανθρώπους (p<0,001), το άγχος θετικά με τους Ιατρούς και τους Άλλους Ανθρώπους (p<0,05) και το Στρες θετικά με τον Εσωτερικό Έλεγχο (p<0,05). Οι προβλεπτικοί παράγοντες του βαθμού δυσφορίας ήταν τα πρακτικά, οικογενειακά, συναισθηματικά και σωματικά προβλήματα και η εξάρτηση από την Τύχη (p<0,05). Οι υποκλίμακες της DASS-21 ήταν προβλεπτικοί παράγοντες μεταξύ τους (p<0,001), ενώ επιπλέον παράγοντας για το άγχος βρέθηκε να είναι τα σωματικά προβλήματα, ενώ για το στρες η εξάρτηση από την Τύχη (p<0,05).Συμπεράσματα: Η ολιστική και διεπιστημονική αξιολόγηση των προβλημάτων, της ψυχικής υγείας και των συμπεριφορών προσαρμογής των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα υπό θεραπεία μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της σωματικής και ψυχολογικής δυσφορίας τους, ιδιαίτερα εν μέσω συνθηκών όπως η πανδημία COVID-19.