Μία κριτική προσέγγιση στη φιλοσοφική σημασία της έννοιας της θρησκείας στον Miguel de Unamuno: η αθανασία της ψυχής και ο μπερξονικός κώνος

Abstract

In my PhD thesis I examine from a philosophical point of view the concepts of religion and immortality of the soul in the philosophical reflection of the Spaniard Miguel de Unamuno. In the first place, I highlight those elements of his thought that include him in the framework of the philosophy of existence, through the similarities he presents with some of the most important representatives of this current, such as Søren Kierkegaard, Gabriel Marcel, Jean-Paul Sartre , Martin Heidegger et al., and then I deal with the examination of the twofold dimension taken by the concept of religion as well as the fundamental importance of the question of the immortality of the soul in the thought of the Spanish philosopher. In order to deal with the last issue I will use elements from Bergson's philosophy, so at this point I am talking about the philosophy of life, as it is presented through the French Henri Bergson. Then, I present the broader philosophical reflection of Miguel de Unamuno, which concerns the consideration of reality, knowledge and faith, but also the concept of intrahistory, a term of the Spanish language introduced by Unamuno, associated with morality. Next, through Bergson's theory of consciousness, I attempt to answer the question of the immortality of the soul, as it is posed in the light of Unamuno's thought, examining the terms and conditions set by the Spanish philosopher. In this context it is included the comparative examination of topics such as freedom, the search for self, faith and reason in Unamuno and Bergson.

Στη διδακτορική μου διατριβή εξετάζω από φιλοσοφική σκοπιά τις έννοιες της θρησκείας και της αθανασίας της ψυχής στον φιλοσοφικό στοχασμό του Ισπανού Miguel de Unamuno. Σε πρώτο επίπεδο, αναδεικνύω τα στοιχεία εκείνα της σκέψης του που τον εντάσσουν στο πλαίσιο της φιλοσοφίας της ύπαρξης, μέσω των ομοιοτήτων που παρουσιάζει με ορισμένους από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ρεύματος αυτού, όπως ο Søren Kierkegaard, ο Gabriel Marcel, o Jean-Paul Sartre, ο Martin Heidegger κ.α., και ακολούθως καταπιάνομαι με την εξέταση της διττής διάστασης που λαμβάνει η έννοια της θρησκείας καθώς και της θεμελιώδους σημασίας του ερωτήματος περί της αθανασίας της ψυχής στην σκέψη του Ισπανού φιλοσόφου. Προκειμένου για την πραγμάτευση του τελευταίου ζητήματος θα επιστρατεύσω στοιχεία από τη φιλοσοφία του Bergson, γι’ αυτό σε αυτό το σημείο κάνω λόγο για τη φιλοσοφία της ζωής, όπως αυτή παρουσιάζεται μέσα από τον Γάλλο Henri Bergson. Ακολούθως, εκθέτω τον ευρύτερο φιλοσοφικό στοχασμό του Miguel de Unamuno, που αφορά στη θεώρηση της πραγματικότητας, της γνώσης και της πίστης αλλά και της έννοιας της ενδοϊστορίας, όρου της ισπανικής γλώσσας εισηγμένου από τον Unamuno, που άπτεται της ηθικής. Εν συνεχεία, μέσω της θεωρίας της συνείδησης του Bergson επιχειρώ να απαντήσω στο ερώτημα περί της αθανασίας της ψυχής, όπως αυτό τίθεται υπό το πρίσμα της σκέψης του Unamuno εξετάζοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει ο Ισπανός φιλόσοφος. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συγκριτική συνεξέταση θεματικών όπως η ελευθερία, η αναζήτηση του εαυτού, η πίστη και ο λόγος στον Unamuno και τον Begrson.