Ανάπτυξη συστοιχίας αξιολόγησης του γνωστικού ελέγχου στη γήρανση: προσαρμογή του συστήματος μέτρησης αντανακλαστικών "REMEDES"

Περίληψη

Όλα τα τεκμήρια στο ΕΑΔΔ προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα.

Η παθολογία του εγκεφάλου που σχετίζεται με τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες, υπάρχει πολλά χρόνια πριν από την εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων, και η ανάγκη για ένα εργαλείο που μπορεί να ανιχνεύσει τη γνωστική έκπτωση στην αρχή της είναι ουσιαστική. Η Υποκειμενική Γνωστική Διαταραχή (ΥΓΔ) αποτελεί φάση της νευροεκφύλισης που προϋπάρχει της Ήπιας Γνωστικής Διαταραχής (ΗΓΔ) και οδηγεί σε υψηλό κίνδυνο μετάπτωσης σε ΗΓΔ και σε νόσο Alzheimer. Ως εκ τούτου, η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση της ΥΓΔ μπορεί να οδηγήσει στον σχεδιασμό στρατηγικών πρόληψης για τη μείωση της πιθανότητας εξέλιξης της ΥΓΔ σε άνοια. Η παρούσα μελέτη στοχεύει στην ανάπτυξη μιας νέας συστοιχίας αξιολόγησης του γνωστικού ελέγχου, την «Remedes4Alzheimer's (R4Alz)» με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση. Οι ικανότητες γνωστικού ελέγχου επιλέχθηκαν ως οι κύριες ικανότητες τις οποίες θα πρέπει να αξιολογεί η συστοιχία, δεδομένου ότι πλήττονται νωρίς. Η βασική έκδοση της συστοιχίας σχεδιάστηκε ώστε να αξιολογεί εκτελεστικές λειτουργίες, ενώ η αναθεωρημένη έκδοση (R4Alz-R) αναπτύχθηκε για να αξιολογήσει πρόσθετες ικανότητες εκτελεστικής λειτουργίας και επεισοδιακής μνήμης. Το δείγμα της μελέτης περιλάμβανε τέσσερις ομάδες: α) γνωστικά υγιείς νεαρούς ενήλικες (ΓΥν), β) γνωστικά υγιείς ηλικιωμένους (ΓΥη), γ) άτομα με ΥΓΔ και δ) άτομα με ΗΓΔ. Το ηλικιακό εύρος των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν 20 έως 86 ετών, ενώ το εύρος εκπαίδευσης ήταν 6 έως 24 έτη. Οι στατιστικές αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν με στατιστικά λογισμικά όπως το SPSS, το JASP και το EQS και περιλάμβαναν κυρίως α) MANOVAs και αναλύσεις διαμεσολάβησης για την αξιολόγηση των διαφορών μεταξύ των ομάδων και των άμεσων και έμμεσων επιδράσεων, β) CFAs για την αξιολόγηση της δομικής εγκυρότητας της συστοιχίας στις διάφορες εκδόσεις της και γ) καμπύλες ROC για την αξιολόγηση της διακριτικής ικανότητας των έργων της συστοιχίας. Η τελευταία CFA αποκάλυψε μια δομή δύο παραγόντων της R4Alz-R με καλή εσωτερική συνοχή. Ο πρώτος παράγοντας αντικατοπτρίζει τη ρέουσα νοημοσύνη (FI) ενώ ο δεύτερος τη μνήμη επεισοδίων (EM). Η συστοιχία δεν επηρεάζεται από το φύλο την ηλικία και την εκπαίδευση και ανιχνεύει τις λεπτές διαφορές μεταξύ των ομάδων. Συγκεκριμένα, η διάγνωση είχε σημαντική επίδραση στα έργα της R4Alz-R όσον αφορά τη σύγκριση α) ΥΓΔ και ΓΥν, β) ΥΓΔ και ΓΥη, γ) ΓΥν και ΗΓΔ και δ) ΓΥη και ΗΓΔ. Η συστοιχία έχει εξαιρετική ευαισθησία στη διάκριση της ΥΓΔ από την ΓΥν και την ΓΥη, καθώς και της ΓΥν και της ΓΥη από την ΗΓΔ. Ωστόσο, η R4Alz-R δεν διέκρινε την ΓΥν από την ΓΥη. Τρία είναι τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν: α) υπάρχει διαφορετικό πρότυπο γνωστικών ελλειμμάτων ανάλογα με τη φάση της νευροεκφύλισης, με τις ικανότητες γνωστικού ελέγχου να προηγούνται των προβλημάτων μνήμης, ενώ καθώς η νευροεκφύλιση εξελίσσεται, τόσο τα ελλείμματα γνωστικού ελέγχου όσο και τα ελλείμματα επεισοδιακής μνήμης είναι πιο εμφανή- β) η υγιής γήρανση δεν επηρεάζει τις γνωστικές ικανότητες και γ) η ΥΓΔ είναι αντικειμενικά ανιχνεύσιμη μέσω της συστοιχίας. Συμπερασματικά, η συστοιχία R4Alz-R είναι ένα καινοτόμο εργαλείο, απαλλαγμένο από δημογραφικές επιδράσεις, το οποίο μπορεί να εντοπίσει με σταθερότητα τις διάφορες φάσεις της πρώιμης γνωστικής έκπτωσης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την έγκαιρη διάγνωση των γνωστικών αλλαγών που σχετίζονται με τη γήρανση.
περισσότερα

Περίληψη σε άλλη γλώσσα

Βrain pathology of neurodegenerative diseases, exists many years before the clinical symptoms’ onset, and the need for a cognitive tool that can ‘capture’ cognitive decline due to aging in its beginnings is essential. Subjective Cognitive Impairment (SCI) is a phase in neurodegeneration before Mild Cognitive Impairment (MCI) that leads to a high risk of conversion to MCI and Alzheimer’s Disease. Therefore, the early and accurate diagnosis of SCI may lead to preventive strategies designation for reducing SCI’s progression to dementia. This study aims to develop a new cognitive control assessment battery, “Remedes4Alzheimer’s (R4Alz)” for the needs of early diagnosis. Cognitive Control abilities were chosen as the main abilities that the battery should target to assess since are early impaired in people with minor neurocognitive disorders. The basic version of the battery was designed for assessing executive functioning, whilst the revised version (R4Alz-R) was developed for assessing ex ...
περισσότερα

Όλα τα τεκμήρια στο ΕΑΔΔ προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα.

DOI
10.12681/eadd/57784
Διεύθυνση Handle
http://hdl.handle.net/10442/hedi/57784
ND
57784
Εναλλακτικός τίτλος
Development of a cognitive control assessment battery in aging: adaptation of the reaction measurement system “REMEDES”
Συγγραφέας
Πόπτση, Ελένη (Πατρώνυμο: Νικόλαος)
Ημερομηνία
2024
Ίδρυμα
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Ψυχολογίας
Εξεταστική επιτροπή
Μωραΐτου Δέσποινα
Τσολάκη Μάγδα
Συμεωνίδης Ανδρέας
Μεταλλίδου Παναγιώτα
Μασούρα Ελβίρα
Παπαντωνίου Γεωργία
Παπαλιάγκας Βασίλειος
Επιστημονικό πεδίο
Κοινωνικές ΕπιστήμεςΨυχολογία και Γνωσιακή Επιστήμη ➨ Πειραματικη και Γνωστική ψυχολογία
Λέξεις-κλειδιά
Γνωστική γήρανση; Νευροψυχολογική εκτίμηση; Έγκαιρη διάγνωση; Υποκειμενική γνωστική διαταραχή
Χώρα
Ελλάδα
Γλώσσα
Αγγλικά
Άλλα στοιχεία
εικ., πιν., σχημ., γραφ.