Η παρουσία της ζωγραφικής από το 14ο αιώνα ως τη σύγχρονη εποχή στα τρέχοντα σχολικά εγχειρίδια των φιλολογικών μαθημάτων της γενικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

This thesis is part of the textbook research and is methodologically based on the principles of content analysis. Its main goal is to highlight the art of textbooks as a pedagogical and learning tool, as well as the ways of its utilization in the educational process. The object of study was defined as the set of paintings included in the basic textbooks of the philological subjects (Ancient Greek Language, Modern Greek Language, Modern Greek Literature, History, Philosophy, Latin) of General Secondary Education. The research part of the doctoral thesis was carried out by combining quantitative and qualitative research tools. The results demonstrate a multitude of conclusions that point out textbook painting as a feasible and effective means of communication, as well as its multi-level role through its learning functions in order to encourage critical reflection and creative thinking, which in turn contributes to the all-round development of students.

Η παρούσα διατριβή εντάσσεται στο πλαίσιο της έρευνας του σχολικού βιβλίου και βασίζεται μεθοδολογικά στις αρχές της ανάλυσης περιεχομένου. Βασικός στόχος της είναι να αναδειχθεί η τέχνη των σχολικών βιβλίων ως παιδαγωγικό μέσο και μαθησιακό εργαλείο, όπως και οι τρόποι αξιοποίησής της στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ως αντικείμενο μελέτης, ορίστηκε το σύνολο των ζωγραφικών έργων που περιλαμβάνονται στα βασικά εγχειρίδια των φιλολογικών μαθημάτων (Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, Νεοελληνική Γλώσσα, Νεοελληνική Λογοτεχνία, Ιστορία, Φιλοσοφία, Λατινικά) της Γενικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το ερευνητικό μέρος της διδακτορικής διατριβής πραγματοποιήθηκε με συγκερασμό ποσοτικών και ποιοτικών εργαλείων έρευνας. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ένα πλήθος συμπερασμάτων που προβάλλουν τη ζωγραφική των σχολικών βιβλίων ως εφικτό και αποτελεσματικό μέσο επικοινωνίας, καθώς και τον πολυεπίπεδο ρόλο της μέσα από τις επιμέρους μαθησιακές λειτουργίες της, με σκοπό την ενθάρρυνση του κριτικού στοχασμού και της δημιουργικής σκέψης, η οποία συμβάλλει με τη σειρά της στην ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών/τριών.