Οικονομικοί και κοινωνικοί προσδιοριστικοί παράγοντες της εγκληματικότητας στην Ελλάδα

Abstract

The economic approach to crime suggests that there are various factors—economic, social and deterrent—that may influence crime levels or certain forms of it. In most of the relevant literature, crimes are divided into two main categories: property crimes, which aim at economic gains, and violent crimes, which target individuals. The literature has extensively explored the determinants of crime. In this context, this doctoral dissertation aims to: a) Investigate the effects of economic and social determinants of crime at a regional level in the case of Greece, b) Estimate the convergence trend in terms of crime rates among European countries, c) Investigate the existence of a correlation between governance quality, unemployment, and crime rates across European countries, and d) Present and analyze the forms and categories of economic crimes. To address the first research question, the research methodology employed panel data analysis, combined with unit root tests and causality tests. The findings indicate that unemployment—the lack of work—is strongly positively related to property crime rates, while per capita G.D.P. and population density are not associated with this category of crimes. Interpreting the results in relation to unemployment, it appears that an increase in the unemployment rate also increases the rate of property crimes, or in other words, as unemployment rises, so do property crimes, which translate into income from illegal activities. For the other major crime category, violent crimes, unemployment, per capita G.D.P., and population density are not statistically significant determinants. For the second research question, in the context of econometric analysis, the hypotheses of β and σ convergence and club convergence were tested, and a combination of unit root tests was applied. Empirical analysis provides strong evidence of β convergence in crime rates among European countries. Additionally, from the analysis of club convergence, in general, the findings suggest the existence of a convergence process in terms of crime rates but at different speeds. Subsequently, for the third research question, panel data methodology was applied. The results show no statistical significance between governance indicators and crime rates, with the sole exception of the "political stability and absence of violence" indicator in relation to one of the studied crime categories, "serious assaults." On the other hand, statistical significance is observed in almost all models between unemployment and crime. Finally, the forms and categories of economic crimes are analyzed and presented.

Η οικονομική προσέγγιση της εγκληματικότητας υποστηρίζει πως υπάρχουν διάφοροι παράγοντες, οικονομικοί, κοινωνικοί και αποτρεπτικοί, που ενδέχεται να επηρεάζουν τα επίπεδα της εγκληματικότητας ή κάποιες μορφές αυτής. Στο μεγαλύτερο μέρος της σχετικής αρθρογραφίας, τα εγκλήματα διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τα εγκλήματα ιδιοκτησίας ήτοι εγκλήματα που αποσκοπούν σε οικονομικές απολαβές και τα εγκλήματα βίας ήτοι εγκλήματα απέναντι στον άνθρωπο. Η βιβλιογραφία έχει ασχοληθεί εκτενώς με την διερεύνηση των προσδιοριστικών παραγόντων της εγκληματικότητας. Εν προκειμένω, η παρούσα διδακτορική εργασία αποσκοπεί: α) Στην διερεύνηση των επιπτώσεων των οικονομικών και κοινωνικών προσδιοριστικών παραγόντων της εγκληματικότητας σε περιφερειακό επίπεδο στην περίπτωση της Ελλάδας, β) στην εκτίμηση της τάσης σύγκλισης σε όρους εγκληματικότητας μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, γ) στην διερεύνηση της ύπαρξης συσχέτισης μεταξύ της ποιότητας διακυβέρνησης, της ανεργίας και των ποσοστών εγκληματικότητας μεταξύ των χωρών της Ευρώπης καιδ) στην παρουσίαση και ανάλυση των μορφών και των κατηγοριών των οικονομικών εγκλημάτων. Για την διερεύνηση του πρώτου ερευνητικού ερωτήματος, στα πλαίσια της ερευνητικής διαδικασίας, εφαρμόστηκε η μεθοδολογία πάνελ δεδομένων σε συνδυασμό με ελέγχους μοναδιαίας ρίζας. Τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι η ανεργία-έλλειψη εργασίας σχετίζεται ισχυρά θετικά με τα ποσοστά των εγκλημάτων ιδιοκτησίας, ενώ το κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. και η πληθυσμιακή πυκνότητα δεν σχετίζονται με αυτήν την κατηγορία εγκλημάτων. Ερμηνεύοντας τα αποτελέσματα, σε σχέση με την ανεργία, προκύπτει ότι μία αύξηση στο ποσοστό ανεργίας, αυξάνει επίσης το ποσοστό εγκλημάτων ιδιοκτησίας, ή με άλλα λόγια, όσο αυξάνεται η ανεργία αυξάνονται επίσης και τα εγκλήματα ιδιοκτησίας, τα οποία μεταφράζονται σε απόκτηση εισοδήματος από παράνομες ενέργειες. Για την άλλη μεγάλη κατηγορία εγκλημάτων, τα εγκλήματα βίας, προκύπτει πως η ανεργία, το κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. και η πληθυσμιακή πυκνότητα δεν αποτελούν στατιστικά σημαντικούς προσδιοριστικούς παράγοντες. Για την διερεύνηση του δεύτερου ερευνητικού ερωτήματος, στα πλαίσια της οικονομετρικής ανάλυσης, ελέγχθηκαν οι υποθέσεις της β και σ σύγκλισης και της σύγκλισης ομάδων (club convergence) και εφαρμόστηκε ένας συνδυασμός ελέγχων μοναδιαίας ρίζας. Από την εμπειρική ανάλυση προκύπτει ισχυρή μαρτυρία β σύγκλισης στα ποσοστά εγκληματικότητας μεταξύ των χωρών της Ευρώπης. Επίσης, από την ανάλυση της σύγκλισης σε ομάδες (club convergence), σε γενικές γραμμές, τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν την ύπαρξη διαδικασίας σύγκλισης σε όρους εγκληματικότητας, αλλά με διαφορετικές ταχύτητες. Εν συνεχεία, για την διερεύνηση του τρίτου ερευνητικού ερωτήματος, στα πλαίσια της ερευνητικής διαδικασίας, εφαρμόστηκε η μεθοδολογία πάνελ δεδομένων. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν δείχνουν ότι δεν υπάρχει στατιστική σημαντικότητα μεταξύ των δεικτών διακυβέρνησης και των ποσοστών εγκληματικότητας, με μοναδική εξαίρεση την περίπτωση του δείκτη “πολιτικής σταθερότητας και απουσίας βίας- political stability and no violence” με μία από τις υπό μελέτη κατηγορίες εγκληματικότητας, τις «σοβαρές επιθέσεις». Από την άλλη, στατιστική σημαντικότητα προκύπτει σχεδόν σε όλα τα μοντέλα μεταξύ ανεργίας και εγκληματικότητας. Τέλος, αναλύονται και παρουσιάζονται οι μορφές και οι κατηγορίες των οικονομικών εγκλημάτων.