Φαρμακευτική και διατροφική φροντίδα σε ογκολογικούς ασθενείς μέσω συστημάτων υποστήριξης κλινικών αποφάσεων

Abstract

The modern view of Pharmaceutical and Nutritional Care places patients and the quality of healthcare provided to them at the center of the Health System. Clinical decision support systems have an advisory role in the decision-making process on behalf of the clinician, with their greatest advantage being the improvement of the quality of patient care. Cancer is a major public health problem as it spreads at epidemic rates despite advances in medical science. Nowadays it is the second cause of death worldwide. The discovery of more and more anti-cancer drugs was a milestone in the need for the development of Pharmaceutical Care in oncology patients, while the need for further research in the Nutritional Care of oncology patients arises from the heterogeneity of dietary recommendations, but also from the complexity of nutrition and the way of life. The object of this Doctoral is the introduction of a Clinical Decision Support System (CDSS) in clinical practice for the implementation of pharmaceutical and nutritional counseling of oncology patients who need pharmaceutical and nutritional care. Methodologically, the CDSS ensured us a great advantage, the homogeneity in the design and execution of our research. We carried out the first Medication Review in Greece, where the following results were obtained: the average number of DRPs per patient was 1.89 and more specifically 1.67 per oncology patient. The average cost of medication for the patient was €38.64, while for the oncology patient was €36.78. In addition, a randomized, double-blind, placebo-controlled study of the effect of melatonin on CRF was implemented in the Hospital environment with the help of CDSS, where it was shown that only the intervention group improved CRF (p = 0.003). Future studies are needed both on Medication Review and DRPs, as well as on the treatment of CRF.

Η σύγχρονη θεώρηση της Φαρμακευτικής και Διατροφικής Φροντίδας τοποθετεί στο επίκεντρο του Συστήματος Υγείας τους ασθενείς και την ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης που τους παρέχεται. Tα συστήματα υποστήριξης κλινικών αποφάσεων κατέχουν ένα συμβουλευτικό ρόλο στην διαδικασία λήψης αποφάσεων εκ μέρους του κλινικού, με το μεγαλύτερο πλεονέκτημα τους να αποτελεί η βελτίωση της ποιότητας φροντίδας του ασθενή. Ο καρκίνος συνιστά µείζον πρόβληµα δηµόσιας υγείας, δεδομένου ότι εξαπλώνεται µε ρυθμούς επιδημίας παρά την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης. Στις µέρες µας αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Η ανακάλυψη ολοένα και περισσότερων αντικαρκινικών φαρμάκων αποτέλεσε σταθμό στην ανάγκη για ανάπτυξη της Φαρμακευτικής Φροντίδας σε ογκολογικούς ασθενείς, ενώ αντίστοιχα η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα στην Διατροφική Φροντίδα ογκολογικών ασθενών προκύπτει από την ετερογένεια των διατροφικών συστάσεων, αλλά και από την πολυπλοκότητα της διατροφής και του τρόπου ζωής ως σύνολο. Αντικείμενο της παρούσας Διδακτορικής Διατριβής είναι η εισαγωγή ενός Συστήματος Υποστήριξης Κλινικών Αποφάσεων (ΣΥΚΑ) στην κλινική πρακτική για την εφαρμογή της φαρμακευτικής και διατροφικής συμβουλευτικής των ογκολογικών ασθενών που χρήζουν φαρμακευτική και διατροφική φροντίδα. Μεθοδολογικά, το ΣΥΚΑ μας εξασφάλισε ένα μεγάλο πλεονέκτημα, την ομοιογένεια στο σχεδιασμό και την εκτέλεση της έρευνας μας. Πραγματοποιήσαμε την πρώτη Ανασκόπηση Φαρμακευτικής Αγωγής στον Ελλαδικό χώρο, όπου προέκυψαν τα εξής αποτελέσματα: ο μέσος αριθμός Προβλημάτων που Σχετίζονται με τα Φάρμακα (DRPs) ανά ασθενή ήταν 1,89 και πιο ειδικά ανά ογκολογικό ασθενή 1,67. Το μέσο κόστος φαρμακευτικής αγωγής για τον ασθενή ήταν 38,64 €, ενώ για τον ογκολογικό ασθενή 36,78 €. Επιπροσθέτως, στο περιβάλλον του Νοσοκομείου με τη αρωγή του ΣΥΚΑ υλοποιήθηκε μία τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη της επίδρασης της μελατονίνης στη Κόπωση που Σχετίζεται με τον Καρκίνο (CRF), όπου φάνηκε ότι μόνο στην ομάδα παρέμβασης βελτιώθηκε η CRF(p = 0.003). Μελλοντικές μελέτες χρειάζονται τόσο στο κομμάτι της Ανασκόπησης Φαρμακευτικής Αγωγής και των DRPs, όσο και στην αντιμετώπιση της CRF.