Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου Feldenkrais στη μείωση του πόνου και στη βελτίωση της λειτουργικότητας σε ασθενείς με χρόνιο αυχενικό πόνο

Abstract

Non-specific chronic neck pain (NSCNP) is a musculoskeletal disorder that affects 45%-54% of the general population at least once in their life. The Feldenkrais Method (FM) is a complementary therapeutic approach for NSCNP and aims to develop sensory-motor awareness and explore appropriate ways of moving. FM is applied through tow modalities named “Awareness Through Movement” (ATM) and “Functional Integration” (FI). The purpose of the present study was to investigate the effect of the application of the ATM on pain, functionality, and psychological parameters, in 152 patients with NSCNP. The FM was examined not only as monotherapy but also in comparison with the biomedical acupuncture along with stretching (A-S). The participants were divided (ratio 1:1) in an intervention group (A ATM) (n=76) or an active control group (B A-S) (n=76). The interventions of both groups were implemented twice a week for a period of 5 weeks (a total of 10 sessions) and the outcome measures were assessed before and after the completion of the treatment. The pain sensitivity was evaluated with pressure algometer, the cervical spine ROM with a 3D inertial motion sensor device, the endurance of the deep flexor muscles of cervical spine with a pressure biofeedback unit, and the respiratory function with a portable spirometer. In addition, the pain was assessed with the McGill Short Form Pain Questionnaire (SFMPQ) and the functionality with the Neck Disability Index (NDI). Psychological parameters were assessed with the Fear-Avoidance Beliefs Questionnaire (FABQ), the Short Form 12-item Health Survey (SF-12), the Tampa Kinesiophobia Scale (TSK), the Pain Catastrophizing Scale (PCS) and the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS). According to the results, there was a statistically significant improvement in both groups to a similar extent in pain [SFMPQ (p < 0.001)], functionality [NDI (p < 0.001)], endurance of the deep flexor muscles of the cervical spine (p < 0.001) and psychological parameters [Physical Component Summary of SF-12, HADS, PCS, TSK (p < 0.001), FABQ_physical (p = 0.006) and FABQ_work (p = 0.001)]. Pain sensitivity decreased statistically significant in ATM group almost in all sites (for instance: mastoid process left, p = 0.002, bladder 10 left, p = 0.002, tibialis anterior right p = 0.004) and in A-S group decreased statistically significant only in zygapophyseal joints left and right (p < 0.001), trapezius muscle right (p = 0.011) and deltoid muscle left (p = 0.05). Regarding cervical ROM, statistically significant increase was observed in the average of right lateral flexion (p = 0.009) and average extension (p = 0.039) in both groups to a similar extent. Moreover, the values of maximum left rotation (p < 0.001), average left rotation (p = 0.005), maximum left lateral flexion (p = 0.001), average left lateral flexion (p < 0.001) and maximum flexion (p = 0.018) of cervical spine indicated statistically significant improvement in the ATM group, whereas in A-S group there weren’t significant changes. Additionally, the improvement rate of mental health [Mental Component Summary of SF-12 (p < 0.034)] was significantly more increased in ATM group. In conclusion, ATM can significantly improve pain, functionality and phycological parameters in patients with NSCNP. In addition, the study found a superiority of ATM compared to A-S in algometric measurements, cervical ROM of rotation and lateral flexion left, level of kinesiophobia, mental health and self-perceived change in health conditions. ATM is a non-invasive technique, using slow, gentle movements and improving clinically significant the functionality, without adverse effects and contradictions. Hence this technique can be a valuable intervention of therapeutic exercise for NSCNP patients.

Ο μη ειδικής αιτιολογίας χρόνιος αυχενικός πόνος (ΧΑυΠ) αποτελεί μία μυοσκελετική διαταραχή που επηρεάζει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του το 45%-54% του γενικού πληθυσμού. Η μέθοδος Feldenkrais (FM) αποτελεί μία συμπληρωματική θεραπευτική προσέγγιση για τον ΧΑυΠ, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη της αισθητικό-κινητικής επίγνωσης του ατόμου και στην εξερεύνηση κατάλληλων τρόπων κίνησης. Εφαρμόζεται μέσω δύο τεχνικών, της Συνειδητοποίησης Μέσα Από Την Κίνηση (Awareness Through Movement/ATM) και της Λειτουργικής Ολοκλήρωσης (Functional Integration/FI). Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθεί η επίδραση της εφαρμογής της τεχνικής ATM στον πόνο, τη λειτουργικότητα και τoυς ψυχολογικούς παράγοντες, σε 152 ασθενείς με ΧΑυΠ. Η FM εξετάστηκε τόσο ως μεμονωμένη παρέμβαση όσο και σε σύγκριση με πρωτόκολλο βιοϊατρικού βελονισμού σε συνδυασμό με διατάσεις (Acupuncture-Stretching/A-S). Οι συμμετέχοντες κατανεμήθηκαν τυχαία σε μία ομάδα παρέμβασης (A ΑΤΜ) (n=76) ή σε μία ομάδα ενεργού ελέγχου (B A-S) (n=76). Οι παρεμβάσεις και των δύο ομάδων εφαρμόζονταν δύο φορές την εβδομάδα, για μία περίοδο 5 εβδομάδων (10 συνεδρίες συνολικά). Tα μέτρα έκβασης αξιολογήθηκαν πριν και μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων. Η ευαισθησία στον πόνο μετρήθηκε με αλγόμετρο πίεσης, το εύρος τροχιάς κίνησης (Range Of Motion/ROM) της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (ΑΜΣΣ) με αδρανειακό αισθητήρα καταγραφής ROM της ΑΜΣΣ, η αντοχή εν τω βάθει καμπτήρων μυών της ΑΜΣΣ με σταθεροποιητή βιοανάδρασης πίεσης και η αναπνευστική λειτουργία με φορητό σπιρόμετρο. Επιπλέον, ο πόνος αξιολογήθηκε με το Σύντομης Μορφής Ερωτηματολόγιο Πόνου McGill (SFMPQ) και η λειτουργική ικανότητα του αυχένα με τον Δείκτη Ανικανότητας του Αυχένα (NDI). Οι ψυχολογικοί παράγοντες εκτιμήθηκαν με τα Ερωτηματολόγια Απόψεων για την Αποφυγή του Πόνου (FABQ) και Eπισκόπησης Yγείας 12 Ερωτήσεων (SF-12), καθώς και με τις κλίμακες Κινησιοφοβίας Tampa (TSK), Καταστροφολογίας του Πόνου (PCS) και τη Νοσοκομειακή Κλίμακα Άγχους και Κατάθλιψης (HADS). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική βελτίωση και στις δύο ομάδες σε παρόμοιο βαθμό στον πόνο [SFMPQ (p < 0,001)], στην λειτουργική ικανότητα του αυχένα [NDI (p < 0,001)], στην αντοχή των εν τω βάθει καμπτήρων μυών της ΑΜΣΣ [σταθεροποιητής βιοανάδρασης πίεσης (p < 0,001)] και στις ψυχολογικές παραμέτρους [Συνοπτική κλίμακα Σωματικής Υγείας της SF-12, HADS, PCS, TSK (p < 0,001), FABQ_physical (p = 0,006), FABQ_work (p = 0,001)]. Όσον αφορά την ευαισθησία στον πόνο, σχεδόν σε όλα τα αλγομετρικά σημεία στην ομάδα ATM μειώθηκε στατιστικά σημαντικά (ενδεικτικά: μαστοειδής απόφυση αριστερά p = 0,002, ουροδόχος κύστη 10 αριστερά p = 0,002, πρόσθιος κνημιαίος μυς δεξιά p = 0,004), ενώ στην ομάδα A-S αυτό πραγματοποιήθηκε μόνο στις ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις αριστερά και στις ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις δεξιά (p < 0,001), στον τραπεζοειδή μυ δεξιά (p = 0,011) και στον δελτοειδή μυ αριστερά (p = 0,05). Επιπλέον, όσον αφορά το ROM της ΑΜΣΣ, στατιστικά σημαντική αύξηση σε παρόμοιο βαθμό και στις δύο ομάδες σημειώθηκε στον μέσο όρο πλάγιας κάμψης δεξιά (p = 0,009) και στον μέσο όρο έκτασης (p = 0,039). Η ομάδα ATM βρέθηκε πως σημείωσε στατιστικά σημαντική βελτίωση στην μέγιστη στροφή αριστερά (p < 0,001), τον μέσο όρο στροφής αριστερά (p = 0,005), τη μέγιστη πλάγια κάμψη αριστερά (p < 0,001), τον μέσο όρο πλάγιας κάμψης αριστερά (p < 0,001) και τη μέγιστη κάμψη (p = 0,018), ενώ στην ομάδα B A-S το ROM στις κινήσεις αυτές δεν μεταβλήθηκε στατιστικά σημαντικά. Τέλος ο βαθμός βελτίωσης της ψυχικής υγείας [Συνοπτική κλίμακα Ψυχικής Υγείας της SF-12 (p < 0,034)] ήταν στατιστικά σημαντικά υψηλότερος στην ομάδα ΑΤΜ. Συμπερασματικά, η FM μπορεί να βελτιώσει τον πόνο, τη λειτουργικότητα και τις ψυχολογικές παραμέτρους σε ασθενείς με ΧΑυΠ. Επιπλέον, βρέθηκε να υπερτερεί συγκριτικά με το πρωτόκολλο A-S στις αλγομετρικές μετρήσεις, το ROM της στροφής και της πλάγιας κάμψης αριστερά της ΑΜΣΣ, τα επίπεδα κινησιοφοβίας, την ψυχική υγεία και την αυτό-αντιλαμβανόμενη κατάσταση υγείας. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι η FM αποτελεί μια μη παρεμβατική τεχνική που χρησιμοποιεί αργές κινήσεις, ήπιας μορφής, βελτιώνει κλινικά σημαντικά τη λειτουργικότητα των ασθενών, δεν επιφέρει παρενέργειες και δεν διαθέτει αντενδείξεις για την εφαρμογή της, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πολύτιμη παρέμβαση θεραπευτικής άσκησης για ασθενείς με ΧΑυΠ.